Grote grazers

Grote grazers komen in de natuur voor in alle werelddelen en leveren een belangrijke bijdrage aan de dynamiek van hun milieu. Door het vreten van grote hoeveelheden organisch materiaal, zowel levend als dood, maken ze ruimte voor nieuwe groei. Door hun invloed op het milieu scheppen ze de omstandigheden waar sommige planten en dieren op aangewezen zijn. Wanneer verschillende soorten grazers in een biotoop naast elkaar voorkomen maakt de manier waarop ze eten en wat ze eten dat ze niet elkaars concurrent zijn.

Grote grazers in de Oostvaardersplassen

Wat zijn grote grazers?

Met grote grazers doelt men op 'grote' hoefdieren. Meestal gaat het om hertachtigen, runderen en paardachtigen, soms ook om wilde zwijnen, geiten en schapen of andere diersoorten, zoals antilopen.[1][2] Tot de kleine grazers rekent men hazen, konijnen, vogels zoals ganzen en soms ook het ree.

Functies in de natuur

Naast de invloed op de begroeiing wordt het verspreiden van zaden bevorderd door activiteiten van grote grazers. Zaden kunnen aan de vacht kleven of in de mest zitten. Paarden hebben de gewoonte om niet te eten waar ze zich ontlasten; hierdoor ontstaan in het terrein verschillen in de samenstelling. De latrines zijn vaak ruiger qua begroeiing.

De kadavers van grote grazers zijn belangrijk omdat daardoor dieren als de raaf, de vos, de zeearend en het wild zwijn van voedsel worden voorzien. De Nederlandse regelgeving eist dat kadavers van beheerde dieren zoals paarden en koeien opgeruimd worden. Voor herten geldt deze verplichting niet. Wel wordt vaak de kop van de romp verwijderd om trofeejagers uit natuurgebieden te weren.

  • Onthoofd hert
  • Vos markeert hert met uitwerpsel
  • Kadaver wordt leeggegeten

Beheer

Wanneer grote grazers door de mens worden ingezet als beheerinstrument dan heeft jaarrond begrazing de voorkeur; er zijn minder dieren nodig waardoor er minder vertrapt wordt.

Een natuurgebied biedt ruimte aan een beperkt aantal grote grazers. In de winter worden met name hertachtigen door de beheerder gedood om een optimale stand te behouden. Wanneer er te veel dieren zijn in een gebied zullen er in de winterperiode veel dieren verzwakken en sterven. Het zijn dan vooral jonge en oude dieren die het voorjaar niet halen. In Nederland worden in de Oostvaardersplassen dieren pas afgeschoten wanneer de beheerder aan het gedrag ziet dat ze uitzichtloos lijden. In een winter kunnen zonder afschotbeheer tot 50% van de dieren in een bepaald gebied bezwijken. Schommelingen in het aantal grazers geeft de vegetatie ruimte zich te herstellen. Wanneer de begrazingsdruk is afgenomen kunnen struiken met doornen als sleedoorn en meidoorn opkomen die op termijn bescherming bieden aan boomsoorten als es of eik.

Beperkingen

Voor grote grazers geldt dat ze een voldoende groot areaal nodig hebben om zich als soort op een gezonde manier in stand te kunnen houden. Wanneer de dieren daarbij vele generaties lang in een gebied vertoeven, dan zijn er eisen die aan de grootte van de populatie en aan het terrein gesteld moeten worden. Anders dient via beheersmaatregelen geregeld te worden dat inteelt voorkomen wordt. In geval van calamiteiten kunnen dieren (tijdelijk) ergens anders worden ondergebracht, zoals in het geval van brand of hoog water.

Europese grote grazers
Sayaguesa rund

Grote grazers van het Arabisch schiereiland

Afrikaanse grote grazers

Amerikaanse grote grazers


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.