Lijst van graven van Holland

De volgende graven regeerden over het graafschap Holland, tot ongeveer 1100 graafschap West-Frisia.

Wapen van het huis der Gerulfingen (uit Holland)
Wapen van het huis Avesnes (graven van Henegouwen)
Wapen van het huis Wittelsbach (hertogen van Beieren)
Wapen van het huis Valois (hertogen van Bourgondië)
Wapen van het huis Habsburg (Filips de Schone en opvolgers)

Graven van Holland

Floris II was de eerste graaf die zich graaf "van Holland" mocht noemen, daarvoor werden zij 'Friese graven' (comes Fresonum) genoemd.[1]. Het graafschap Holland is gesticht door Floris II. Zijn voorouders waren wel graven, maar van graafschappen in West-Frisia.

GRAAFPERIODEOpmerkingen:
885-1299HUIS HOLLAND (Gerulfingen)
Gerulfca. 885- ca. 889
Dirk Ica. 916- ca. 928Zoon van Gerulf.
Dirk IIca. 970-988Zoon van Dirk I.
Arnulf van Gent988-993Zoon van Dirk II.
Dirk III993-1039Zoon van Arnulf van Gent.
- Lutgardis van Luxemburg993-1005Regentes en moeder van Dirk III.
Dirk IV1039-1049Zoon van Dirk III.
Floris I1049-1061Broer van Dirk IV.
Dirk V1061-1091Zoon van Floris I.
- Geertruida van Saksen1061-1063Regentes en moeder van Dirk V.
- Robrecht de Fries1063-1070Regent en tweede echtgenoot van Geertruida van Saksen.
Floris II van Holland1091-1122Zoon van Dirk V.
Dirk VI van Holland1122-1129Zoon van Floris II, graaf van Holland
- Petronilla (Geertruida) van Saksen1122-1130Regentes en moeder van Dirk VI van Holland.
Floris de Zwarte1129-1131Tweede zoon van Petronilla (Geertruida) van Saksen, graaf na opstand tegen zijn broer Dirk VI van Holland.
Dirk VI van Holland1131-1157
Floris III van Holland1157-1190Zoon van Dirk VI van Holland.
Dirk VII van Holland1190-1203Zoon van Floris III van Holland.
Ada van Holland1203-1213Dochter van Dirk VII van Holland; alleen in naam gravin.
Willem I van Holland1203-1222Broer van Dirk VII van Holland.
Floris IV van Holland1222-1234Zoon van Willem I van Holland.
Willem II van Holland1234-1256Zoon van Floris IV van Holland; + Rooms koning (1248-1256).
?Regent en oom: Willem.
?Regent en oom: Otto, bisschop van Utrecht.
Floris V van Holland1256-1296Zoon van Willem II van Holland.
?Regent en oom: Floris de Voogd.
Jan I van Holland1296-1299Zoon van Floris V van Holland.
- Jan van Renesse1296-1297Regent van Jan I van Holland.
- Wolfert I van Borselen1297-1299Regent van Jan I van Holland.
- Jan II van Avesnes1299-1299Regent van Jan I van Holland.
1299-1351HUIS AVESNES (Henegouwse huis)
Jan II van Avesnes1299-1304Kleinzoon van Floris IV van Holland; + graaf van Henegouwen.
Willem III de Goede1304-1337Zoon van Jan II van Avesnes; + graaf van Henegouwen.
Willem IV van Holland1337-1345Zoon van Willem III de Goede; + graaf van Henegouwen.
Margaretha II van Henegouwen1345-1354Zuster van Willem IV van Holland; + gravin van Henegouwen.
1354-1433HUIS WITTELSBACH (Beierse huis)
Willem V van Beieren1349-1358Zoon van Margaretha van Henegouwen; + graaf van Henegouwen en hertog van Beieren-Straubing.
Albrecht van Beieren1358-1404Broer van Willem V van Beieren; + graaf van Henegouwen en hertog van Beieren-Straubing.
Willem VI van Oostervant1404-1417Zoon van Albrecht van Beieren; + graaf van Henegouwen en hertog van Beieren-Straubing.
Jacoba van Beieren1417-1433Dochter van Willem VI van Oostervant; + gravin van Henegouwen.
1418-1425Jan III: door keizer Sigismund aangewezen
1428Jacoba moest (de Zoen van Delft) haar gewesten afdragen aan de Bourgondiërs
1433-1482HUIS VALOIS (Bourgondische huis)
Filips de Goede1433-1467
Karel de Stoute1467-1477Zoon van Filips de Goede.
Maria van Bourgondië1477-1482Dochter van Karel de Stoute.
1482-1581HUIS HABSBURG
Filips de Schone1482-1506Zoon van Maria van Bourgondië.
- Maximiliaan van Oostenrijk1482-1494Regent en vader van Filips de Schone.
Karel V1506-1555Zoon van Filips de Schone.
- Maximiliaan van Oostenrijk1506-1515Regent en grootvader van Karel V.
Filips II van Spanje1555-1581Zoon van Karel V; afgezet, zie Plakkaat van Verlatinghe
Filips II van Spanje1581-1598de jure, na afzetting
Filips III van Spanje1598-1621de jure, zoon van Filips II van Spanje.
Filips IV van Spanje1621-1648de jure, zoon van Filips III van Spanje.
In 1648 erkende Filips IV de Republiek der Verenigde Nederlanden


Als opvolger van de gravenPERIODEOpmerkingen:
Staten van Holland en West-Friesland1581 - 1794de Staten oefenden feitelijk de grafelijke rechten uit
Na de Bataafse Revolutie in 1795 worden alle feodale rechten afgeschaft

Toelichting
Er wordt getwijfeld aan de feitelijke juistheid van het volgende gedeelte
Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie, en pas na controle desgewenst het artikel aan.
Opgegeven reden: Soeverein vorst ? Waarop baseert de tekst zich v.w.b. Anjou en Dudley ? Had dat hun ook tot Graaf van Holland gemaakt ? Zo nee, dan horen zij niet thuis op de pagina Lijst van graven van Holland.
Je kan dan beter stellen dat de titel Graaf van Holland was opgehouden te bestaan, of in onbruik geraakt.
Anders zou je ook kunnen redeneren dat alle Stadhouders van de Republiek en alle Koningen der Nederlanden tevens Graaf van Holland zijn en dus in deze lijst thuis horen.


Na het afzetten van Filips II werd geprobeerd buitenlandse edelen te strikken als heer van Holland c.q. de Nederlanden.

Eerst werd de hertog van Anjou gevraagd soeverein vorst te worden over de Nederlanden. Hiermee zou de functie van graaf als zelfstandig bestuurder in feite vervallen. Al eerder was de graaf hertog en zelfs koning van andere gebieden geweest.

Toen dit mislukte werd Elizabeth I van Engeland gevraagd. Zij stuurde Robert Dudley, graaf van Leicester. Hij werd in sommige plaatsen in Holland binnengehaald als nieuwe graaf, maar niet overal. Ook dit was geen succes.

De Staten-Generaal besloten daarop tijdelijk, en later permanent, de Nederlanden zelf te besturen. Het gevolg hiervan was dat de grafelijke macht uitgeoefend werd door het Hof van Holland of de Raad van Holland. Dit Hof moest formeel gezien het bestuur uitoefenen namens de graaf bij zijn afwezigheid en werd voorgezeten door diens plaatsvervanger ofwel stadhouder. De graaf was nu permanent afwezig. De 'graaf' was nu een college geworden in plaats van een persoon. In het buitenland baarde dit nogal eens opzien, te meer omdat de collegeleden burgers waren en geen edelen.

Opmerkelijk is dat in 1584 er een document is opgesteld om de grafelijke rechten aan prins Willem van Oranje aan te bieden. Hij werd echter vlak voor de geplande datum van verheffing vermoord.

Officieel is de functie van graaf afgeschaft met de afschaffing van de heerlijke rechten. Dit gebeurde nadat in 1794 de Fransen kwamen om het land te 'bevrijden' van de Pruisen en de stadhouder Willem V van Oranje-Nassau. De Fransen hadden daarmee grote invloed op het tot stand komen van de Bataafse Republiek.

Een unieke collectie portretten van de graven en gravinnen van Holland bevindt zich in de Gravenzaal van het stadhuis van Haarlem. De portretten dateren van rond 1600 en zijn geschilderd op houten panelen.

Zie ook

Trivia

Aan het begin van de 20ste eeuw werd ook het vak 'Vaderlandse Geschiedenis' op Nederlandse scholen onderwezen volgens de methode van het rijtjes instampen. En zo leerden de kinderen de namen van de 20 graven van Hollandse Huis, in een strak metrum, als volgt uit hun hoofd:

Gerulf / Dikkie - Dikkie - Arnulf / Dikkie - Dikkie - Flo / Dik-Flo / Dik - Flo / Dik - Flo / Dik - Ada - Willem - Flo / Willem - Flo - Jan.

Noten
  1. Bert Koene, Voor God, graaf en geslacht: de kroniek van de ridders van Assendelft, Uitgeverij Verloren, Hilversum, 2005, p. 44
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.