Willem III van Holland

Willem de Goede (1287 – Valencijn, 7 juni 1337) was, van 1304 tot aan zijn dood, als Willem I van Henegouwen graaf van Henegouwen, en als Willem III van Holland graaf van Holland en Zeeland.

Willem III van Holland
1287-1337
Graaf van Holland
Periode1304-1337
VoorgangerJan II van Avesnes
OpvolgerWillem IV van Holland
Graaf van Henegouwen
Periode1304-1337
VoorgangerJan I van Avesnes
OpvolgerWillem II van Henegouwen
VaderJan I/II van Avesnes
MoederFilippa van Luxemburg
DynastieHuis Avesnes

Wapen van Willem.

Levensloop

Voordat hij zijn vader opvolgde nam hij als zeventienjarige deel aan de Slag bij Zierikzee in 1304 tegen het graafschap Vlaanderen.

Hij volgde in 1304 zijn vader, graaf Jan II van Avesnes, op als graaf van Henegouwen, Holland en Zeeland en zette de strijd met de Vlaamse erfvijanden met wisselende hevigheid voort tot de Vrede van Parijs (6 maart 1323), waarbij de graaf van Vlaanderen van alle leenheerschappij over Zeeland Bewestenschelde afzag. Inmiddels had hij zich weten op te werpen tot de feitelijke meester in het Sticht Utrecht, terwijl hij verderging met zijn macht over Friesland uit te breiden.

Willem was legeraanvoerder van het Franse leger tijdens de Slag bij Kassel in 1328. Het Franse leger versloeg de Vlamingen onder Nicolaas Zannekin toen zij rebelleerden tegen hun graaf Lodewijk I van Nevers.

Onder de vorsten van de Nederlanden gold Willem als de invloedrijkste bondgenoot, door huwelijksallianties of op andere wijze. Zo wordt hij wel de schoonvader van Europa genoemd. Lodewijk IV van Beieren, die zijn verkiezing tot Rooms-koning mede aan Willem te danken had, trad in 1324 in het huwelijk met diens dochter Margaretha, terwijl de jongere dochter Johanna aan de Gulikse troonopvolger, Willem van Gulik, werd uitgehuwelijkt. Eduard III kon zich met zijn hulp van de Engelse troon meester maken en huwde zijn derde dochter, Filippa van Henegouwen, op 29 mei 1328.

Hoewel Willem in 1305 in het huwelijk was getreden met Johanna van Valois, een nicht van koning Filips IV van Frankrijk (ze was een dochter van Filips broer Charles van Valois[1] en zuster van de latere koning Filips VI van Frankrijk), belette hem dit niet als vertegenwoordiger van de Engelse vorst op te treden bij pogingen om de vorsten in de Nederlanden tot een anti-Franse coalitie over te halen. Zijn streven naar pacificatie in het binnenland bezorgde hem bij latere geschiedschrijvers zijn bijnaam. Tijdens zijn regering werden de tresorie en de kanselarij doeltreffend ingericht, terwijl de effectiviteit van de grafelijke raad toenam.

Zijn broer Jan van Beaumont had een groot deel van de graafschappen in bezit: naast bezittingen in Henegouwen bezat hij uiteen liggende gebieden 'van Tholen tot Texel, van Beverwijk en Wijk aan Zee tot Gouda en Schoonhoven'.[2]

Keizer in zijn eigen rijk

Willem beschouwde zich als principe in regno suo, als keizer in zijn eigen rijk. Op grond daarvan nam hij het recht zijn onderdanen te mogen edelen. De bekendste adelsverheffing door Willem III is die van Gerard Aleswijnsz. († 1354/55), waarvan een 'echte' adelsbrief is overgeleverd. Gerard was griffier van de Kanselarij, en protegé van de graaf en had 1/16de portie in de herbedijking van de Zwijndrechtse Waard en kreeg het deel dat onder de naam Rijsoord bekend was toegewezen. Gerard was niet 'welgeboren' maar stamde uit een Leids poortersgeslacht. Voor het verkrijgen van de ambachtsheerlijke rechten op Rijsoord was een adellijke titel onontbeerlijk. Op 1 mei 1332 adelde Willem Gerard en zijn zoon Allewijn naar Zeeuws recht, en verkocht hen de heerlijkheid op afbetaling, wat na acht jaar in 1340 geheel was voldaan. Door deze adelsverheffing ontstond een nieuw adellijk geslacht dat zich Van Rijsoirde noemde.

Naast erfelijke adelsverheffing verleende Willem ook welgeborenschap voor het leven, zoals in 1325 aan Hein Andriesz. en enkele verwanten. Dit soort verleningen van adelsbrieven had meer te maken met de schotvrijdom die eraan gekoppeld was.

Ererede van Heraut Gelre

Van Willem III is een ererede opgenomen in de indrukwekkende reeks van het wapenboek Gelre. Ereredes zijn korte gedichten waarin de heraut een overzicht geeft van de eervolle wapenfeiten van tijdens het leven van een ridder met afbeelding van zijn wapen. Enkele anderen in deze reeks zijn Willem II/VII van Gulik en Reinoud I van Valkenburg.[3]

Huwelijk en kinderen

Willem huwde op 19 mei 1305 met Johanna van Valois, een zuster van koning Filips VI van Frankrijk. Na Willems dood trad Johanna in het klooster te Fontenelle, waar zij in 1342 overleed. Uit dit huwelijk zijn de volgende kinderen bekend:

Willem had een bastaardzoon bij een jonkvrouw uit het Brabantse geslacht De Moor:

Voorouders
Voorouders van Willem III van Holland
Overgrootouders Burchard van Avesnes
(1182-1244)
∞ 1212
Margaretha II van Vlaanderen
(1202-1280)		 Floris IV van Holland
(1210-1234)
∞ 1224
Machteld van Brabant
(1200-1267)
 Walram III van Limburg
(1180-1226)
∞ 1214
Ermesinde II van Namen
(1186-1247)
 Hendrik II van Bar
(1190-1239)
∞ 1219
Filippa van Dreux
(1192-1242)
Grootouders Jan van Avesnes (1218-1257)
∞ 1246
Aleid van Holland (1228-1284)		 Hendrik V van Luxemburg (1221-1281)
∞ 1240
Margaretha van Bar (1220-1275)
Ouders Jan II van Avesnes (1247–1304)
∞ 1270
Filippa van Luxemburg (1252-1311)
Willem III van Holland (1287-1337)

Zie ook
Zie de categorie William I of Hainaut van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.