Robert Dudley

Robert Dudley, 1e graaf van Leicester (24 juni 1533 – 4 september 1588), meestal kortweg Leicester genoemd, kwam als vertrouweling van Elizabeth I van Engeland de opstandelingen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als Engels landvoogd van 1585-1587 te hulp. Zijn interventie liep echter uit op een fiasco.

Robert Dudley

Leicester was een groot deel van zijn leven vertrouweling en favoriet van de Engelse koningin en het scheelde niet veel of hij was haar echtgenoot geworden.

Robert Dudley werd geboren in 1533 als zoon van John Dudley. Samen met zijn vader en broer zat hij enige tijd gevangen in de Tower op verdenking van een poging om zijn schoonzus Jane Grey aan de macht te brengen. In de gevangenis leerde hij Elizabeth I kennen. Dudley sr. werd geëxecuteerd, Dudley jr. werd vrijgelaten en op voordracht van Elizabeth benoemd tot koninklijk stalmeester.

Geruchten over een relatie tussen de graaf en Elizabeth waren niet van de lucht. Deze werden nog eens versterkt toen Dudleys vrouw Amy onder verdachte omstandigheden bij een huiselijk ongeluk om het leven kwam. Algemeen werd aangenomen dat Dudley zijn vrouw had vermoord om Elizabeth te kunnen trouwen. Sommigen beweerden zelfs dat in het geheim al een huwelijk was gesloten.

Ironisch genoeg verhinderde de dood van Amy dat Elisabeth en Dudley trouwden. Elizabeth, niet ongevoelig voor de publieke opinie, gaf nooit meer een signaal af dat Dudley weleens haar echtgenoot zou kunnen worden. In 1563 droeg ze Dudley voor als echtgenoot van de Schotse koningin Maria I, maar Mary wees hem af. In datzelfde jaar schonk Elizabeth Dudley de titel van graaf van Leicester.

Na de moord op Willem van Oranje (1584) zochten de Staten Generaal steun bij de koningin van Engeland. Zij weigerde een Nederlandse koningstitel, maar zegde protectie toe aan de Republiek. Als reactie op de Spaanse opmars stuurde Elizabeth I in december 1585 de graaf van Leicester in het geheim met 6000 man de Noordzee over. De komst van de graaf van Leicester was bepaald geen succes. Hij bleek een slecht militair leider; verschillende steden gingen voor de opstandelingen verloren. Onder zijn bevel werd de Slag bij Warnsveld (september 1586) tegen de Spanjaarden verloren. Ook was hij verantwoordelijk voor de val van Deventer (1587). Tijdens beide gevechten speelden zijn officieren een dubieuze rol, waarbij in beide gevallen de schansen aan de Spanjaard over werden gedragen.

Dudley trachtte in Utrecht een landsbestuur op basis van een sterke centrale macht op te bouwen. Dit werd door de gewesten, gewend als zij waren aan hun autonomie, niet geaccepteerd. Ook het verraad van zijn officieren deels tijdens een verblijf van Dudley in Engeland (1586) gepleegd (Zutphen), alsook het verraad bij Deventer, waarbij in beide gevallen de schansen aan de Spanjaard over werden gedragen, speelde Dudley parten. Daarnaast ging het gerucht dat hij op last van Elizabeth vredesonderhandelingen met de Spaanse veldheer Parma belegd had. Hierdoor werd Dudley door landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt die de gewesten achter zich wist, in 1587 het bevel over het leger ontnomen en werd hij gedwongen de Nederlanden te verlaten.

Ondanks zijn mislukte militaire campagne, werd de graaf van Leicester benoemd tot admiraal van de vloot die de Spaanse Armada in 1588 moest tegenhouden. Hij stierf plotseling, nog voor de slag begon, in datzelfde jaar.