Geschiedenis van het geld

Geld heeft drie functies: het kan gebruikt worden als tussengoed bij transacties, het kan dienen als waardemeter voor andere goederen en het kan een spaarmiddel zijn voor latere tijden.

Karl Polanyi maakt onderscheid tussen "general purpose"- en "special purpose"-geld.[1] De voorwaarden waaraan dit eerste soort geld moet voldoen volgens Polanyi zijn: portability (makkelijk te transporteren), divisibility (makkelijk op te delen in kleinere coupures en meerdere denominaties), convertability (gemakkelijk inwisselbaar zijn), generality (algemeen aanvaard worden), anonimity (gebruikt kunnen worden zonder dat de eigenaar zich hoeft te identificeren) en legality (de garantie van de waarde door een overheidsinstantie).

Het eerste Chinese geld werd vervaardigd rond 770 v.Chr. De oudste 'munten' waren in brons gegoten modellen van messen en spaden met Chinese karakters erop; tegelijk daarmee begon het gebruik van kèpèngs, ronde bronzen munten met een vierkant gat om er een touw doorheen te kunnen rijgen. Aan de hand van het opschrift zijn deze munten goed te identificeren. Ze werden vaak per streng verhandeld vanwege de geringe waarde van de individuele munten. Tot in het begin van de 20e eeuw bestond het Chinese muntverkeer hoofdzakelijk uit 'cash'.

In India werden de eerste munten onafhankelijk van andere culturen vervaardigd rond het jaar 500 v.Chr. Het waren onregelmatige plakjes zilver met kleine stempeltjes die planten, dieren en andere figuren voorstellen. Deze Indiase uitvinding bleef in zwang tot ongeveer 100 v.Chr. Vanaf de tijd van Alexander de Grote kreeg het Griekse muntbeeld (en later het Romeinse) een sterke invloed op Indiase munten.

De 'westerse' traditie stamt waarschijnlijk uit Lydië in Klein-Azië. De eerste munten, die in de 7e eeuw v.Chr. werden vervaardigd, bestonden uit een druppel elektrum, een natuurlijk mengsel van goud en zilver, waar aan twee kanten een stempel in werd geslagen. In de loop van de 6e eeuw verspreidde de nieuwe uitvinding, die de handel sterk vergemakkelijkte, zich naar het Perzische Rijk in het oosten en de Griekse wereld in het westen. Deze munten vertonen gewoonlijk stads- en heerserssymbolen, die een hoge esthetische waarde kunnen hebben. Later werd een rond plakje metaal in een matrijs gelegd, waarna er aan beide kanten onder hoge druk een afbeelding werd aangebracht door persen of slaan. Maar ook in de westerse wereld werden munten wel gegoten.