Fort van Walem

Het fort van Walem (bij Walem) maakt deel uit van de oude fortengordel die rond de stad Antwerpen werd gebouwd, en tot doel had de stad oninneembaar te maken. Daartoe werd in de periode van 1859 tot 1865 een omwalling rond de Stad Antwerpen gebouwd en een eerste fortengordel op 3,5 km afstand van dit vestingwerk. Deze moest de stad tegen bombardementen beschermen en vrijwaren van bezetting. In de periode 1870 tot 1880 werden aan dit eerste werk nog enkele delen toegevoegd, namelijk het fort van Merksem, het fort van Kruibeke en het fort van Zwijndrecht.

Ingangspoort van het fort
Fort van Walem

Stelling van Antwerpen
Natura 2000-gebied
Situering
LocatieAntwerpen, Oost-Vlaanderen
Informatie
Geldende richtlijn(en)Habitatrichtlijn
BeheerAgentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt, particulieren
Site code (Europees)BE2100045

Door de snelle ontwikkeling van de artillerie en de vergrote draagkracht van de kanonnen beschermden deze forten de Stad Antwerpen niet langer tegen bombardementen. Daarom werden nieuwe vestingwerken gemaakt. In de periode 1878 tot 1893 werd het fort van Lier en het fort van Walem gebouwd, met daaraan toegevoegd het fort van Schoten en het fort van Steendorp.
Daar er vanaf 1885 een nieuw soort projectielen werd gefabriceerd waren de gewelven toen niet langer bomvrij en werd men verplicht de bestaande bakstenen forten aan te passen. Dit werd uitgevoerd door hoofdzakelijk een betonnen beschermingslaag over de bakstenen gebouwen aan te brengen en enkele pantsers op de forten aan te brengen. De meeste aanpassingen waren voltooid rond 1906. Nieuwere vestingwerken zouden voortaan geheel in beton worden opgetrokken.

Eerste Wereldoorlog

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, waren rond de Stad Antwerpen 35 forten gebouwd. Niet alle werken waren gereed, en ook de bewapening liet nog veel te wensen over. Men zag toch met vertrouwen de komst van het Duitse Leger tegemoet, want de Vesting Antwerpen werd als oninneembaar gezien. Het Fort van Walem stond onder bevel van kapitein De Witte.

Op 28 september 1914 werd het Fort van Walem een eerste maal beschoten door een 420-GER-kanon (Dikke Bertha) opgesteld op de grens van Hombeek en Zemst. De bevolking van Walem was die dag verplicht geëvacueerd door de Belgische legerleiding. Duitse mariniers hielpen bij het richten vanop de Mechelse Sint-Romboutstoren. Op 29 september was het Duitse leger (Twaalfde Reserve-infanterieregiment) genaderd tot op 1.200 meter van het Fort. De eerste dag werd er al een geschutskoepel buiten dienst gesteld. Op twee dagen tijd werden toen 230 obussen afgevuurd op het Fort. Op 1 oktober trof een obus de munitiekamer van het Fort en moest de verdediging worden gestaakt. Onder de Belgische soldaten waren er 40 doden en 60 gewonden.[1]

Na de Eerste Wereldoorlog

Ten tijde van de wereldtentoonstelling van 1930 werd de weg die naast het fort loopt rechtgetrokken. Bij deze werken werd een deel van de gracht gedempt en werd het eiland verkleind. Het gedeelte van de weg dat niet langer gebruikt werd, werd vermoedelijk daarom omgedoopt tot de huidige "oude baan".

Tussen 1960 en 1992 werd het fort gebruikt als coördinatiecentrum van de Civiele Bescherming. Daarna diende het even als noodopvangcentrum voor asielzoekers en kwam het vervolgens leeg te staan. In 2006 nam het stadsbestuur van Mechelen de beslissing om het fort aan te kopen van de Belgische federale overheid, met de bedoeling het door te verkopen aan Natuurpunt.[2] Het eiland met het fort is sinds 2009 eigendom van Natuurpunt en is heel belangrijk als schuilplaats voor vleermuizen.

Varia

In 2014 werd een aflevering van de Vlaamse televisiereeks Publiek geheim gewijd aan het Fort van Walem.[3]

Zie ook
Zie de categorie Fort van Walem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Forten rond Antwerpen
Veiligheidsomwalling Antwerpen · Hoofdweerstandstelling Antwerpen
Wet van 1851:Fortje 1 · Fortje 2 · Fortje 3 · Fortje 4 · Fortje 5 · Fortje 6 · Fortje 7
Wet van 1859:Fort 1 · Fort 2 · Fort 3 · Fort 4 · Fort 5 · Fort 6 · Fort 7 · Fort 8
Wet van 1870:Fort van Merksem · Fort van Zwijndrecht · Fort van Kruibeke · Fort Sint-Filips · Fort Sint-Marie · Fort De Perel
Sperforten 1877-1883:Fort van Walem · Fort van Lier · Fort van Steendorp · Fort van Schoten
Redoutes 1883-1893:Redoute van Duffel · Redoute van Oorderen · Redoute van Berendrecht · Redoute van Kapellen
Wet van 1906:Fort van Sint-Katelijne-Waver · Fort van 's Gravenwezel · Fort van Stabroek · Fort van Brasschaat · Fort van Kessel · Fort van Oelegem · Fort van Koningshooikt · Fort van Ertbrand · Fort van Broechem · Fort van Breendonk · Fort van Liezele · Fort van Haasdonk · Fort van Bornem
Schansen:Schans van Smoutakker · Schans van Drijhoek · Schans van Audaan · Schans van Schilde · Schans van Massenhoven · Schans van Tallaart · Schans van Letterheide · Schans van Puurs · Schans van Lauwershoek · Schans van Landmolen
Halve schansen:Schans van Bosbeek · Schans van Dorpveld

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.