Fort van Stabroek

Het Fort van Stabroek dateert uit 1902 toen het als compensatie diende voor het doorbreken van de Grote Omwalling die nodig was voor de uitbreiding van de haven van Antwerpen. Het was samen met het Fort van Sint-Katelijne-Waver het eerste pantserfort in Antwerpen. Het moest bestand zijn tegen geschut van 22 cm. De bouw van het fort liep echter vertragingen op. Het bevel werd gegeven in 1900, de bouw begon in 1902 en was voltooid in 1908. Voltooid werd het niet aangezien er geen zwaar geschut geplaatst was en nooit geplaatst zou worden.

Fort van Stabroek

Stelling van Antwerpen

Voor de bouw werden in totaal 9 mensen onteigend. Dit is een kleine prijs voor de economische impact die de bouw van het fort heeft gehad. De vele Waalse gastarbeiders uit de streek van Geldenaken zorgden voor extra inkomsten voor horecazaken en andere kleine handelaars. Tijdens het uitgraven van de site werden 3 oude rivierbeddingen aangetroffen. Deze werd gebruikt door Georges Hasse in een reeks artikelen over de geschiedenis van de rivieren in Noord-Antwerpen.

Het Fort van Stabroek is een fort van 2de orde met gedetacheerde reverscaponnières. Omdat de caponnières los van het hoofdgebouw stonden werd de gracht ertussen bewaakt door 2 koepels voor 5,7cm-geschut. De koepel voor het 15cm-geschut was voor dit fort van het gerecupereerde type. Alles samen was er 1 koepel voor twee 15cm-kanonnen, 2 koepels voor 12cm-houwitser en 4 koepels voor het geschut van 7,5cm.

Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak was het spel voor het Fort van Stabroek bijna uit. De belegering was 10 dagen bezig toen op 7 oktober 1914 het bevel tot evacuatie gegeven werd door koning Albert 1. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog probeerde het Belgische leger de fortengordel nog weerbaar te maken met een anti-tankgracht maar dit heeft de Duitse opmars niet kunnen tegenhouden. Op 2 april 1947 verloor het haar status als verdedigingswerk.

De jaren erna werd het fort en de omliggende gracht voor recreatieve doeleinden als zwemmen of vissen gebruikt. Albert Callens, een tandarts uit Beveren, kocht het fort in 1955 op, aanvankelijk als buitenverblijf, later om er kortstondig champignons te kweken. Vandaag baat de kleinzoon van Callens het fort uit. Door een renovatie is het fort nu toegankelijk om te gaan paintballen.