Fort Sint-Filips

Het Fort Sint-Filips op de rechteroever van de Schelde bij Antwerpen kent een geschiedenis die teruggaat tot in de 16e eeuw.

Fort Sint-Filips

Stelling van Antwerpen

Alessandro Farnese, hertog van Parma en neef van Koning Filips II van Spanje beval in 1584 de bouw van twee forten (Fort Sint-Marie op linkeroever en Fort Sint-Filips op rechteroever) om een betere controle over de Schelde te krijgen. Vanuit beide forten werden bruggenhoofden in de rivier gebouwd. Tussen de bruggenhoofden kwam een vlotbrug bestaande uit 32 schepen met ieders twee kleine kanonnen, de zogenaamde Farnesebrug, om de bevoorrading van Antwerpen te bemoeilijken. Ondanks inspanningen van de Antwerpenaren om de bouw stil te leggen waren de forten klaar op 25 februari 1585. Een lang leven was de brug niet geschoren. Op 3 april 1585 voer Justinus van Nassau de Schelde op en veroverde het Fort Liefkenshoek en de omliggende polders terwijl er vanuit Antwerpen de Hoop en de Fortuin, twee met springstof beladen oorlogsschepen, op de Farnesebrug werden afgestuurd. De Fortuin ontplofte al voor zijn aankomst, maar het opblazen van de Hoop sloeg een bres in de Farnesebrug.

N.a.v. de bouw van de Brialmontomwalling werd tussen 1870 en 1881 een nieuw fort opgericht. Het was een langgerekte, volledig bakstenen constructie voorzien van drie naar de Schelde gerichte geschutskoepels en een droge gracht. In elke koepel stonden twee kanonnen van 24- en 28cm om mogelijke pantserschepen op de Schelde te kunnen onderscheppen.[1] Het heeft uitzonderlijk de plattegrond van een reduit van een Brialmontfort. Reeds in 1890 verloor het fort zijn militaire betekenis. Om de oprukkende Duitse troepen geen intacte Scheldeverdediging na te laten werden de koepels in 1914 door Belgische troepen opgeblazen.

Tegenwoordig bestaat het fort nog steeds maar is het grotendeels bedolven onder een berg zand. De lager gelegen delen staan onder water waardoor het niet aan te raden is om het fort langs de binnenzijde te verkennen. Verder heeft het ook te lijden onder de zware olie-industrie die op enkele honderden meters van het fort is gevestigd. Tussen 1950 en 1970 werd het fort door verschillende havenbedrijven gebruikt als dumpplaats voor hun olieafval, met de goedkeuring van de stad, die er ook zelf haar olieafval dumpte. Anno 2019 dringt een dure oplossing zich op. Men zal een sarcofaag bouwen rond het fort om de verontreiniging in te perken. [2]

Forten rond Antwerpen
Veiligheidsomwalling Antwerpen · Hoofdweerstandstelling Antwerpen
Wet van 1851:Fortje 1 · Fortje 2 · Fortje 3 · Fortje 4 · Fortje 5 · Fortje 6 · Fortje 7
Wet van 1859:Fort 1 · Fort 2 · Fort 3 · Fort 4 · Fort 5 · Fort 6 · Fort 7 · Fort 8
Wet van 1870:Fort van Merksem · Fort van Zwijndrecht · Fort van Kruibeke · Fort Sint-Filips · Fort Sint-Marie · Fort De Perel
Sperforten 1877-1883:Fort van Walem · Fort van Lier · Fort van Steendorp · Fort van Schoten
Redoutes 1883-1893:Redoute van Duffel · Redoute van Oorderen · Redoute van Berendrecht · Redoute van Kapellen
Wet van 1906:Fort van Sint-Katelijne-Waver · Fort van 's Gravenwezel · Fort van Stabroek · Fort van Brasschaat · Fort van Kessel · Fort van Oelegem · Fort van Koningshooikt · Fort van Ertbrand · Fort van Broechem · Fort van Breendonk · Fort van Liezele · Fort van Haasdonk · Fort van Bornem
Schansen:Schans van Smoutakker · Schans van Drijhoek · Schans van Audaan · Schans van Schilde · Schans van Massenhoven · Schans van Tallaart · Schans van Letterheide · Schans van Puurs · Schans van Lauwershoek · Schans van Landmolen
Halve schansen:Schans van Bosbeek · Schans van Dorpveld

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.