Ennio Morricone

De eerste stap in de filmmuziekwereld zette Morricone in 1959 toen hij fungeerde als dirigent en orkestrator voor de film Death of a Friend. Twee jaar later componeerde hij de muziek voor Luciano Salces film 'Il Federale', zijn eerste officiële score. De samenwerking met Salce verliep vlot en werd overgedaan voor nog een vijftal andere films.

Het is echter de samenwerking met jeugdvriend Sergio Leone die Morricone bekend maakte. De westernfilm A Fistful of Dollars (1964) werd een wereldsucces, mede dankzij de muziek die in de film overheerste. Budgetbeperkingen maakten het echter voor de componist financieel onmogelijk om een volwaardig orkest op te voeren. Hij bediende zich voor vele scores dan ook van ongebruikelijke instrumenten om de muziek toch groots te laten overkomen.

Siciliaanse folkinstrumenten, enkele houtblazers, de toen recent ontwikkelde (elektrische) Fender gitaar, een koor en allerlei special effects vormden de basis van zijn filmmuziek uit deze periode. Hij ontwikkelde de muzikale mogelijkheden om een score te componeren. Met A Fistful Of Dollars begon ook de tien jaar durende samenwerking met Alessandro Alessandroni, een begenadigd kunstfluiter, en met het koor 'Cantori Moderni'.

Morricone componeerde de muziek voor alle Leone-films, acht in totaal, met klassiekers als For a Few Dollars More (1965), The Good, The Bad & The Ugly (1966), Once Upon a Time in the West (1968) en Once Upon a Time in America (1984). De muziek, die vaak al af was alvorens de film werd gedraaid, werd op de filmset afgespeeld via grote luidsprekers om zo de acteurs in de ‘juiste stemming’ te brengen. Sergio Leone vond Morricones muziek zo goed dat de muziek in zijn films vaak een onmiskenbare rol speelt.

De westernscores (een dertigtal in totaal) van Morricone behoren tot de bestsellers van de filmmuziek. De best verkochte score van Morricone is Once Upon a Time in the West met een wereldwijde verkoop tussen 5 en 10 miljoen exemplaren.[12] De muziek uit deze film werd door Willem Duys zeer intensief in zijn radioprogramma "Muziek Mozaïek" gedraaid, waarna de langspeelplaat ervan in Nederland een 800.000 maal over de toonbank ging.

In 1971 haalde de componist de hitlijsten met Here's to You, gezongen door de Amerikaanse folkzangeres Joan Baez. Dat jaar kreeg hij zijn eerste gouden plaat in Italië voor de verkoop van één miljoen albums. Tevens mocht Morricone in 1971 een Targa d'Oro in ontvangst nemen voor de wereldwijde verkoop van 22 miljoen albums.[13]

Morricone werd een van de meest gevraagde filmcomponisten. In de jaren zestig en zeventig componeerde hij jaarlijks 15 tot 25 scores, een gemiddelde dat weinig filmcomponisten hem later nadeden. Morricone koos zijn projecten niet echt zorgvuldig en wees dan ook weinig projecten af. Hij werkte samen met bijna elke Italiaanse topregisseur na Fellini, waaronder Luciano Salce (8x), Sergio Corbucci (7x), Roberto Faenza (8x), Alberto Negrin (10x), Giuliano Montaldo (12x), Bernardo Bertolucci (5x), Elio Petri (7x) en Giuseppe Tornatore (10x).

Morricone schreef ook de muziek voor twee films van Franco Zeffirelli, Per Firenze (1966) en Hamlet (1990). Daarnaast componeerde hij regelmatig muziek voor Franse regisseurs. Vooral de muziek voor de film Le Professionnel (1981) van Georges Lautner werd erg succesvol. Wereldwijd werden van de score drie miljoen exemplaren verkocht, waarvan ongeveer een miljoen exemplaren in Frankrijk.[14]

De samenwerking met de Italiaanse regisseur Giuseppe Tornatore duurt ondertussen meer dan twintig jaar. Morricone componeerde in 1989 de muziek voor het fel bejubelde Cinema Paradiso. Zijn zoon Andrea (*1964) componeerde voor deze film het 'Love Theme'. De samenwerking met Tornatore leidde tot films als A Pure Formality (1994), The Legend of 1900 (1998), Malèna (Oscarnominatie, 2001), La sconosciuta (2006), Baaria (2009), The Best Offer (2013) en The Correspondence (2016).

In 1978 componeerde Morricone de muziek voor Days of Heaven van Terrence Malick, de tweede Hollywoodfilm (na Exorcist II: The Heretic, 1977) waarvoor hij de score schreef. De muziek leverde hem een eerste Academy Award nominatie op.

Morricone was niet echt Hollywood-minded. Dit verklaart gedeeltelijk waarom de componist nooit een Oscar won voor een score, ondanks de vijf oscarnominaties die hij in de wacht sleepte. Morricone schreef relatief weinig muziek voor Hollywoodfilms (slechts voor een dertigtal). De componist had bovendien nooit de tijd gevonden om Engels te leren waardoor de samenwerking met Engelse en Amerikaanse regisseurs niet steeds vlot verliep.

Begin jaren tachtig stopte hij bijna volledig met het componeren van scores voor Amerikaanse films. Zijn bekendste Amerikaanse filmmuziek uit die periode was voor The Thing (1982) van horrorregisseur John Carpenter.

Sinds het succes van het oscarwinnende The Mission (Oscarnominatie voor 'Best Original Score', 1986) ging Morricone weer meer componeren voor Hollywoodproducties. De filmmuziek voor The Mission wordt beschouwd als Morricones beste van de jaren tachtig. Meer dan twee miljoen exemplaren gingen ervan over de toonbank. Het succes leidde tot andere vruchtbare samenwerkingen zoals met de regisseurs Barry Levinson (Bugsy - Oscarnominatie, 1991 en Disclosure, 1994), Wolfgang Petersen (In the Line of Fire, 1993), Warren Beatty (Love Affair, 1994 en Bulworth, 1998), Mike Nichols (Wolf, 1994) en Oliver Stone (U Turn, 1997).

De succesvolste samenwerking met een Amerikaanse regisseur was echter die met Brian De Palma waarvoor hij de score van The Untouchables (1987) schreef. Een score die hem een Grammy Award opleverde en resulteerde in een derde Academy Award-nominatie. De samenwerking resulteerde in de muziek voor Hollywoodfilms als Casualties of War (1988) en Mission to Mars (2000).

Sinds de jaren negentig spitste Morricone zich meer toe op het componeren van concertmuziek en filmmuziek voor Italiaanse televisiefilms en televisieseries. Hij componeert gemiddeld nog de muziek voor twee films op jaarbasis. Morricone werkt nog steeds 7 dagen op 7, negen uur lang, aan composities, en dit zonder enig muziekinstrument te gebruiken.

Morricone componeerde verder muziek voor Giuseppe Tornatore, waarmee hij een vader-zoonrelatie heeft.[15][16] Andere televisiereeksen en films die tot zijn discografie behoren zijn: La Piovra, Vatel (2000), Ripley's Game (2002), Fateless (2005), The Demons of St. Petersberg (2008) en En mai, fais ce qu'il te plaît (2015).

De verzamelaar We All Love Ennio Morricone verscheen in 2007. Een album met composities van Morricone uitgevoerd door gerenommeerde artiesten als Céline Dion, Metallica, Bruce Springsteen en Roger Waters. Springsteen won met zijn vertolking van Once Upon a Time in the West een Grammy Award voor 'Best Instrumental Performance'.

Op 18 december 2012 verscheen de soundtrack voor Quentin Tarantino's Django Unchained waarop vier composities van Morricone staan. De componist schreef specifiek voor de film één nieuw nummer, Ancora Qui (met lyrics en zang van de Italiaanse zangeres Elisa. Het lied haalde de shortlist van nummers die kans maken om genomineerd te worden voor de Oscar in de categorie 'Best Original Song'.[17] Bestaande muziek van Morricone haalde eerder al andere films van Quentin Tarantino waaronder het tweedelige Kill Bill (2003), Grindhouse: Death Proof (2007) en Inglourious Basterds (2009). Op 4 januari 2013, anderhalve maand na het Filmfestival van Rome 2012, overhandigde Ennio Morricone in Rome een Lifetime Achievement Award aan de regisseur.

Ennio Morricone spendeert ook tijd aan het concerteren. Zo dirigeerde hij op 22 december 2012 een twee uur durend concert in het Antwerps Sportpaleis. De bekendste werken uit zijn omvangrijk oeuvre werden gebracht door het 85-koppig Orkest der Lage Landen, dat gedirigeerd werd door Morricone, en een koor met 100 zangers.[18]

Op 1 februari 2015 begon Morricone zijn Europese tour "the 60 Years of Music Tour" in het Ziggo Dome te Amsterdam. In september 2017 trad de toen 88-jarige op in Ahoy in Rotterdam.[19]

In 2008 won Bruce Springsteen met het nummer "Once Upon a Time in the West" van het tribute album "We All Love Ennio Morricone" een Grammy Award in de categorie Best Rock Instrumental Performance.

(selectie)

• 1964: A Fistful of Dollars
• 1964: Prima della rivoluzione (Before the Revolution)
• 1965: La battaglia di Algeri (The Battle of Algiers)
• 1965: For a Few Dollars More
• 1965: I pugni in tasca (Fists in the Pocket)
• 1965: Una Pistola Per Ringo & Il Ritorno Di Ringo (A Pistol for Ringo & The Return of Ringo)
• 1966: The Good, the Bad and the Ugly
• 1966: The Big Gundown
• 1966: Navajo Joe
• 1967: OK Connery
• 1967: L'avventuriero
• 1968: Danger: Diabolik
• 1968: Da Uomo a Uomo (Death Rides a Horse)
• 1968: Partner
• 1968: Once Upon a Time in the West
• 1968: The Great Silence
• 1969: Queimada (Burn!)
• 1970: Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (Investigation of a Citizen Above Suspicion)
• 1970: La Califfa (The Lady Caliph)
• 1970: L'uccello dalle piume di cristallo (The Bird with the Crystal Plumage)
• 1970: Two Mules for Sister Sara
• 1971: A Fistful of Dynamite
• 1971: La classe operaia va in paradiso (The Working Class Goes to Heaven)
• 1971: The Cat o' Nine Tails
• 1971: Four Flies on Grey Velvet
• 1972: Bluebeard
• 1972: D'amore Si Muore (For Love One Can Die)
• 1972: Il Maestro e Margherita (The Master and Margaret)
• 1973: My Name is Nobody
• 1973: Un Uomo da rispettare (The Master Touch)
• 1973: Le Serpent
• 1975: Salò o le 120 giornate di Sodoma (Salò, or the 120 Days of Sodom)
• 1976: Il deserto dei Tartari (The Desert of the Tartars)
• 1976: 1900
• 1977: Exorcist II: The Heretic
• 1977: Orca
• 1978: Days of Heaven
• 1978: La Cage aux folles
• 1979: La Luna
• 1981: Le professionnel
• 1982: The Thing
• 1982: Butterfly
• 1983: La chiave (The Key)
• 1983: Sahara
• 1984: Once Upon a Time in America
• 1985: Red Sonja
• 1986: The Mission
• 1987: The Untouchables
• 1988: Frantic
• 1988: Nuovo cinema Paradiso (Cinema Paradiso)
• 1989: Casualties of War
• 1989: Fat Man and Little Boy
• 1989: Tempo di uccidere (Time to Kill)
• 1990: ¡Átame! (Tie Me Up! Tie Me Down!)
• 1990: Hamlet
• 1990: Stanno tutti bene (Everybody's Fine)
• 1991: Bugsy
• 1992: City of Joy
• 1993: In the Line of Fire
• 1993: Jona che visse nella balena (Jonah Who Lived in the Whale)
• 1994: Disclosure
• 1994: Wolf
• 1995: L'uomo delle stelle (The Star Maker)
• 1996: The Stendhal Syndrome
• 1997: Lolita
• 1997: U Turn
• 1998: La leggenda del pianista sull'oceano (The Legend of 1900)
• 1998: Bulworth
• 1998: What Dreams May Come
• 2000: Malèna
• 2000: Mission to Mars
• 2000: Vatel
• 2002: Ripley's Game
• 2003: The End of a Mystery
• 2004: 72 Meters
• 2005: Sorstalanság (Fateless)
• 2006: La sconosciuta (The Unkown Woman)
• 2008: The Demons of St. Petersberg
• 2009: Baarìa
• 2013: The Best Offer
• 2015: En mai, fais ce qu'il te plait (Come What May)
• 2015: The Hateful Eight
• 2016: The Correspondence