Efedrine

Efedrine is een sympathicomimeticum, dat de werking van het (ortho)sympathische zenuwstelsel stimuleert. Dit is het deel van het zenuwstelsel dat de lichaamsfuncties tijdens gevaar of spanning beïnvloedt; het maakt alerter, klaar voor actie. Er komt dan ook bij gebruik van efedrine meer noradrenaline en adrenaline vrij in het lichaam. Efedrine dankt zijn naam aan de plant Ephedra (Ephedraceae). Het is de meest werkzame alkaloïde in ephedra.

Efedrine
Chemische structuur
Farmaceutische gegevens
Beschikbaarheid (F)85%
MetabolisatieLever
Halfwaardetijd (t1/2)3-6 uur
UitscheidingNieren
Gebruik
GeneesmiddelengroepAntitussiva, mucolytica en expectorantia
SubklasseVasoconstrictoren
MerknamenEfedrine: Endrine. Efedrinehydrochloride: Enurace, (combinatiepreparaten) Broncal, Bronchobel, Clarix, Colimax, Folex, Kamfeine, Mepecton, Ephedronguent. Efedrinelevulinaat: Argyrophedrine. Efedrinetartraat: Alfavit.
IndicatiesRinitis, sinusitis, bronchitis
Voorschrift/receptNeen
ToedieningSiroop
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat.A (Australië), C (USA)
Databanken
CAS-nummer299-42-3
ATC-codeR01AA03
PubChem5032
Chemische gegevens
MolecuulformuleC10H15NO
IUPAC-naam2-methylamino-1-fenyl-1-propanol
Molmassa165,7 g/mol
Portaal    Geneeskunde

De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.

Toepassingen

Efedrine wordt gebruikt in sommige hoestdranken omdat het de luchtwegen verwijdt (op de Duitse en Nederlandse markt was dat Nattermann extra forte; inmiddels uit de handel genomen).

Ook wordt de stof door anesthesiologen op de operatiekamers gebruikt om in bepaalde gevallen de bloeddruk van patiënten te reguleren. De consumptie van efedrine stimuleert het verbranden van lichaamsvet en vermindert hongergevoel; als het lichaam klaar moet zijn voor actie is het verbranden van energie belangrijker dan de aanmaak van nieuwe energie. Daarom is het ook wel een natuurlijke of plantaardige amfetamine genoemd.

Het gebruik van efedrine in combinatie met zogenaamde een monoamine-oxidaseremmer kan het bloeddrukverhogend effect van MAO-remmers versterken, wat kan leiden tot hersenbloedingen.[1]

In de diergeneeskunde wordt het middel in de efedrine-HCl-vorm toegepast ter behandeling van urine-incontinentie bij honden waarbij de eierstokken verwijderd zijn (Merknaam Enurace).

Geschiedenis

Ephedra komt van nature voor in China en het zuidwesten van de Verenigde Staten. In China wordt het al zo'n 3000 jaar gebruikt. Het heet daar Ma Huang. Wetenschappers hebben in de jaren 1930 voor het eerst efedrine geïsoleerd uit de plant ephedra. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er in de Nederlandsche Cocaïnefabriek in Amsterdam efedrine geproduceerd. In de jaren 90 van de twintigste eeuw is het populair geworden als partydrug en werd het verwerkt in diverse voedingssupplementen bedoeld voor de vetverbranding en het afslanken.

Beschikbaarheid
  • Sinds april 2004 is het door de Nederlandse overheid verboden om efedrine bevattende preparaten in de vrije handel te verkopen.
  • In België is efedrine niet meer op de markt als specialiteit, het kan wel op voorschrift verwerkt worden in een magistrale bereiding.

De stof staat op de dopinglijst van de WADA.[2]

  • Ephedra.nu (algemene informatie over ephedra en recente juridische ontwikkelingen)
Zie de categorie Ephedrine van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.