De Volewijckers

De voetbalclub is opgericht op 1 november 1920 en speelde tot 1926 op een veld aan de Amsterdamse Hamerkade. Vanaf 1927 verhuisde ze echter naar het Mosveld middenin Amsterdam Noord waar een stadionnetje (met heel veel staanplaatsen) verrees dat midden in de woonwijk lag en zo'n 15.000 toeschouwers kon hebben. Door de hechte gemeenschap in Noord bloeide De Volewijckers als club. Affiniteit met andere clubs in Amsterdam (bijvoorbeeld DWS, Ajax of Blauw Wit) was er bij de inwoners niet. Men was in Noord voor de Volewijckers óf de concurrent DWV (door de De Volewijckers-aanhang consequent De Wilde Varkens genoemd). In de crisisjaren speelde De Volewijckers in de derde klasse KNVB en aan het eind van de jaren 1930 ving de eerste bloeiperiode aan. In 1941 promoveerde De Volewijckers naar de tweede klasse KNVB (toentertijd de één na hoogste voetbalklasse) en in 1942 naar de eerste klasse. Op dat moment was De Volewijckers de grootste club van Amsterdam.

In 1943 werd het Mosveld getroffen door bombardementen en verbood de Duitse bezetter voetbal op dat veld. De Volewijckers week voor haar thuiswedstrijden uit naar stadion De Meer van Ajax. In het seizoen 1943-1944 behaalde De Volewijckers de afdelingstitel in de eerste klasse A KNVB. (Er waren toentertijd vijf afdelingen eerste klas.) Traditioneel speelde deze vijf kampioenen een kampioenscompetitie tegen elkaar; de beste van de vijf mocht zich landskampioen noemen. De vier andere concurrenten waren het Haagse VUC; het Tilburgse LONGA; Heerenveen en het Almelose Heracles. VUC werd in het Olympisch Stadion, dat bevolkt was met 40.000 toeschouwers, met 5-1 verslagen. De beslissingswedstrijd op tweede pinksterdag 1944 tegen Heerenveen, met Abe Lenstra in haar gelederen en ook in het Olympisch Stadion, werd met 4-1 gewonnen waarmee De Volewijckers het landskampioenschap veroverde.

Na de oorlog kon dit succes niet meer worden herhaald maar bleef de club een sterke tegenstander. Voor de confrontaties met stadsgenoot Ajax liep de halve stad uit. In 1954 stapte De Volewijckers over op betaald voetbal. In die tijd kreeg het team van begin jaren 1960, dat koesterend de ‘Mosveld-baby’s werd genoemd, vorm. Het was begonnen als een jeugdteam dat jarenlang met elkaar samenspeelde en uiteindelijk de overstap maakte van A-junioren naar het eerste seniorenteam. Evert Teunissen was coach, trainer en soms parttime vader voor het team. Bekende spelers uit dat team waren Hassie van Wijk; Wout Schaft; Henk Looyen; Frits Soetekouw; Dirk de Ruiter; Piet van der Muts en Cees Kick. Na het vertrek van Theunissen volgde de charismatische trainer Daan de Jongh hem op (hij was eerste elftalspeler geweest in het team dat landskampioen werd in 1944). Ook de Jongh was als een vader voor de jongens; wedstrijdbesprekingen werden bij hem thuis gehouden. Ondertussen spelend in de Eerste Divisie A werden de Mosveld-baby’s in 1961 tweede in de competitie en dit gaf recht op deelname aan een promotiecompetitie voor een plaats in de Eredivisie KNVB. Allereerst overwonnen zij over twee wedstrijden de kampioen van de Eerste Divisie B; DHC uit Delft. Tegen de nummer laatst van de eredivisie volgden daarna twee wedstrijden voor één plaats in die eredivisie. De tegenstander was het onderaan geëindigde Elinkwijk uit Utrecht; deze club speelde in de Utrechtse wijk Zuilen. De eerste wedstrijd won De Volewijckers met 4-3 in het Olympisch Stadion zodat een gelijkspel in Utrecht voldoende zou zijn voor promotie. Dat ging niet zomaar. Voor 20.000 toeschouwers kwam Elinkwijk gemakkelijk met 3-0 (rust 1-0) voor. In de 75e minuut scoorde Schaft de 3-1 binnen maar in de 80e minuut scoorde Elinkwijk de 4-1 en leek de buit voor hen (verlenging van het eredivisieschap) ruim binnen bereik. Op wonderlijke manier lukte het De Volewijckers met een doodvermoeid team en verschillende blessures in de blessuretijd 4-4 te scoren (nog 2× scoorde Wouter Schaft en 1× Willy van 't Hek – via het been van tegenstander Humphry Mijnals). Deze wedstrijd werd bekend als Het Wonder van Zuilen.De Volewijckers speelde in het seizoen 1961-1962 in de eredivisie.

In het eerste eredivisieseizoen eindigde De Volewijckers 11e; een goed resultaat voor een debutant. Het seizoen erop werd een rampseizoen. Het seizoen was zes wedstrijden oud toen trainer Daan de Jongh, op de terugweg in de bus vanaf een uitwedstrijd bij DOS in Utrecht, op de achterbank van de bus overleed aan een hartstilstand. De magie van de Mosveld-baby’s was gebroken en de spelers kwamen deze slag nooit te boven. Het team degradeerde in 1963 roemloos met slechts 8 punten naar de Eerste Divisie. Daarna viel het team uit elkaar.

De volgende grote tegenslag voor de club was de verplichte verhuizing in 1964 van het gezellige Mosveld naar een sportcomplex verderop in Amsterdam Noord: Buiksloterbanne. Dit omdat er een aansluitweg vanaf de IJtunnel moest worden aangelegd: de Johan van Hasseltweg (S118). Deze sneed recht door de doelen van het hoofdveld. De club werd gecompenseerd met een complex met een stadion en vijf velden. In één klap was de club haar binding met haar wijk kwijt en de toeschouwers meden de nieuwe locatie. Personen binnen de club met een iets minder romantische inslag wijten de neergang echter ook aan het feit dat het bestuur van de club feitelijk niet meer dan hardwerkende amateurs waren die niet veel verstand hadden van het reilen en zeilen van een profvoetbalclub. De Volewijckers beleefde nog één opleving: kampioen van de Tweede divisie in 1971. Het profvoetbal eindigde in 1974 definitief en de proftak ging op in het nieuwe FC Amsterdam. De amateurtak bleef bestaan en leidt nu een bestaan in de Vijfde klasse zondag.

De laatste bekende Nederlander die voor De Volewijckers speelde was Co Adriaanse; hij debuteerde als 17-jarige in 1964 in het eerste elftal en werd op zijn 21ste aanvoerder van het 1e elftal. Later speelde hij nog voor FC Utrecht. Bekende spelers die uit de jeugd van De Volewijckers voortkomen zijn Romeo Castelen, Mario Melchiot en Nick van der Velden.

• Van Nieuwkerk, M. & Spaan, H (red.)(2003). Hard Gras. De Mosveld-baby’s. De Volewijckers in 1961. Amsterdam: L. J. Veen. ISBN 90-204-0288-9
• Schwillens, M., (2004). Verdwenen maar niet vergeten. 50 jaar betaald voetbal. Nieuwegein: Arko Sports Media. ISBN 90-77072-50-0