Bewaar het Pand

Het Nederlandse tijdschrift Bewaar het Pand is een twee-wekelijks kerkblad van bevindelijk gereformeerde signatuur dat vooral gericht is op leden van de Christelijke Gereformeerde Kerken. De aanhangers van de behoudende vleugel binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken worden naar dit blad meestal aangeduid als "Bewaar het Panders". Het blad heeft een vrij stabiele aanhang, van ongeveer 4.100 abonnementen. In 2016 werd een website geïntroduceerd.

Christelijke Gereformeerde Kerk Werkendam
Christelijke Gereformeerde Kerk Vianen

In 1966 werd het kerkblad Bewaar het Pand opgericht met als doel de "bevordering en handhaving van de oude gereformeerde beginselen". Hierbij waren onder andere betrokken ds. P. Sneep, ds. M.C Tanis, ds. G. Blom, ds. H.C. van der Ent, ds. D. Slagboom, ds. R. Kok, ds. H. van Leeuwen en ds. M. Baan. De naam van het tijdschrift is ontleend aan de Bijbeltekst 1 Timoteüs 6:20-21a:

"O Timótheüs, bewaar het pand u toebetrouwd, een afkeer hebbende van het ongoddelijk ijdel-roepen, en van de tegenstellingen der valselijk genaamde wetenschap; dewelke sommigen voorgevende, zijn van het geloof afgeweken."

Aanleiding tot de oprichting

Het motief achter de oprichting van 'Bewaar het Pand', lag in de ontwikkelingen binnen de Christelijke Gereformeerde kerken na de Tweede Wereldoorlog. Ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog. In 1947 was door de synode een deputaatschap ingesteld tot 'eenheid onder de gereformeerde belijders'. Prof. dr. W. van 't Spijker zei daarvan: „Een zeer welgemeende uiting van de profetische roeping van de kerk". Samensprekingen vonden plaats met de vrijgemaakten en synodaal gereformeerden. Binnen het kerkverband voltrok zich in stroomversnelling een verandering in prediking, liturgie en levensopenbaring. Om hiertegen een dam op te werpen werd een kring van geestverwanten gevormd dat bestond uit de predikanten ds. M. Baan (1905–1973), ds. N. de Jong (1899–1980), ds. H. van Leeuwen (1906–1988), ds. J.G. van Minnen (1900-1971), ds. Cornelis Smits, (1898–1994) en ds. Frans Bakker (1917-1965).

Concreet ging het over de volgende punten:

1. Prediking: De nadruk op de geloofstoepassing (het werk van de Heilige Geest in de mens door de weg van bekering en wedergeboorte), kreeg volgens hen te weinig aandacht, als gevolg van 'verbondsobjectivering' en 'verbondsautomatisme'. [1]

2. Samensprekingen met de Gereformeerde Kerken in Nederland (nu PKN) en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt: samensprekingen met de Gereformeerde Kerken liggen niet voor de hand vanwege de doorwerking of consequentie van de leer van de veronderstelde wedergeboorte in de praktijk van het kerkelijke leven. Wat betreft de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk, is door Prof. K. Schilder, de Christelijke Gereformeerde Kerk altijd bestreden en bestaansrecht ontzegt. Men heeft in deze kerken een orthodoxe belijdenis, maar een andere gemeentebeschouwing die in principe alleen maar 'gelovigen' kent. Noties als de 'doodstaat van de mens' en 'noodzaak van wedergeboorte en bekering' komen in deze kerken in de prediking nauwelijks aan de orde. [2]

3. Zoeken naar nieuwe vormen: waaronder invoering van een moderne Bijbelvertaling, (men vond de kring van vertalers en medewerkers van de NBG vertaling van 1951 te breed; vanwege moderne invloeden is sprake van ‘een minder juiste weergave van de grondtekst’, of 'de diepte van de woorden in de grondtaal 'weg-vertaald’); aanpassen van de liturgie door invoering van meer gezangen waarmee het ‘andere type prediking’ en ‘andere geestelijk klimaat’ gemoeid is; aanpassen van de belijdenisvragen voor nauwer contact tussen belijdenis doen en deelname aan het Heilig Avondmaal vanuit een andere (meer optimistische) gemeentebeschouwing; nieuwe vormen van jeugdwerk waarin tekort gedaan wordt aan de taak, de betekenis en de leer van de kerk; toenemende wereldgelijkvormigheid waardoor de kans op assimilatie van de christelijke levenswijze naar Bijbelse normen en waarden toeneemt. Dit laatste punt werd vooral in verband gebracht met de ombuiging van de prediking en daarom ongewenst geacht. [3]

Maatregelen: Kanselboodschap 1953

De classis Dordrecht bij monde van ds. M. Baan, legde op de synode van 1953 een indringend rapport op tafel waarin de zorgen over het kerkelijke leven werden geuit en vroeg daarbij om dringende maatregelen. Als gevolg hierop heeft de synode van de christelijke gereformeerde kerken een Kanselboodschap laten uitgaan, mede op aandrang van prof. G. Wisse die de christelijke gereformeerden de waarschuwing meegaf: "de veronderstelde wedergeboorte de voordeur der kerk te hebben uitgeworpen, maar bezig zijn haar door de achterdeur weer binnen te halen". [4]

Christelijke Gereformeerde Kerk Dordrecht Centrum
Christelijke Gereformeerde Kerk Dordrecht Centrum

Oprichting van Bewaar het Pand

De kentering die nodig was om de geslagen breuk te helen bleef echter uit. De ontwikkelingen die zorgen baarden gingen door, waaronder de daadwerkelijke invoering van de NBG-vertaling van 1951. De bezwaren tegen deze vertaling werden verwoord in een brochure door ds. M. Baan. [5] Kort daarop begonnen ook vragen ten aanzien van het Schriftgezag een rol te spelen, toen ook in eigen kring prof. dr. B. J. Oosterhoff relativerende theologische inzichten aangaande de eerste hoofdstukken van de Bijbel en de Brieven van Paulus begon te uiten. Vanaf de jaren vijftig verlieten steeds meer individuele behoudende predikanten zoals G.A. Zijderveld, J.G. van Minnen, E. Venema, P. van der Bijl, en J.C. van Ravenswaaij het kerkverband soms met gemeente en al.

De oprichters van 'Bewaar het Pand' - ds. P. Sneep, ds. M.C Tanis, ds. G. Blom, ds. H.C. van der Ent, ds. D. Slagboom, ds. R. Kok, ds. H. van Leeuwen en ds. M. Baan - wilden echter een poging doen om de behoudende christelijke-gereformeerde richting bijeen houden en een dreigende scheuring op grotere schaal voorkomen. [6] De oprichting van Bewaar het Pand heeft inderdaad bewerkstelligd dat een behoudend deel binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken gebleven is, al is hun aandeel binnen het kerkverband wel sterk geslonken. Nog steeds is men zeer bezorgd over de ontwikkelingen binnen het kerkverband, die ten opzichte van de jaren vijftig voor hen bepaald niet gunstiger geworden zijn. [7]

Recente ontwikkelingen

Rondom het blad is een heel netwerk ontstaan van toogdagen, verenigingen en kringen van ambtsdragers. Tot de vaste medewerkers van het blad behoren momenteel de predikanten M.C. Tanis (1929), A.A. Egas, (1957), A. van Heteren (1951), K. Hoefnagel (1949) M. A. Kempeneers (1964), P. Roos (1938), A.J.T. Ruis (1978), J. M. J. Kieviet (1950).

Predikanten uit dit deel van de gereformeerde gezindte werken op tal van terreinen samen met predikanten uit andere kerkgenootschappen. Zo nam ds. A.A. Egas deel aan de stuurgroep van de De Bijbel met uitleg, een editie van de Statenvertaling in de versie van de Gereformeerde Bijbelstichting met uitleg van woorden en verzen. Aan dit laatste initiatief namen ook predikanten deel uit de Protestantse Kerk Nederland, Gereformeerde Gemeenten, Hersteld Hervormde Kerk, Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.

Markante predikanten uit de geschiedenis van 'Bewaar het pand'
  • M.S. Roos (1897-1971)
  • Nicolaas de Jong (1899-1980)
  • Johannes van Doorn (1900-1973)
  • Maarten Baan (1905-1973)
  • Gerrit Blom (1905-1992)
  • Hendrik van Leeuwen (1906-1988)
  • J. Tamminga (1907-)
  • P. Overduin, (1915-1995)
  • Pieter Sneep (1916-1976)
  • Hendrik Cornelis van der Ent (1918-1997)
  • Marten Vlietstra (1924-2017)
  • D. Slagboom, (1926-1997)
  • J van der Vlies (1927-1983)
  • Gerald Hamstra (1927-2018)
  • Pieter van Zonneveld (1928-2017)
  • Pieter Beekhuis (1935-1993)
  • Gijsbert Bouw (1936-2012)

Huidige auteurs of betrokkenen van 'Bewaar het Pand
  • M.C. Tanis (1929)
  • P. den Butter (1938)
  • P. Roos (1938)
  • A. van de Weerd (1942)
  • K. Hoefnagel (1949)
  • J.M.J. Kieviet (1950)
  • A. van Heteren (1951)
  • A. den Boer (1952)
  • J.P. Boiten (1953)
  • Huibert van der Ham (1955) auteur diverse boeken met biografische portretten van Christelijke Gereformeerde predikanten, waaronder Professor Wisse.
  • A.A. Egas, (1957)
  • K. Visser (1961)
  • M.A. Kempeneers (1964)
  • A. Hoekman (1975)
  • A.C. Uitslag (1973)
  • J. de Bruin
  • A.J.T. Ruis (1978)

Literatuur
  • Meiden, ds. L.H. Een voorganger herdacht, uit het leven en werk van ds. J.W. van Ree (1890-1934)
  • Geroepen tot het Licht: ter gedachtenis aan wijlen ds. Gerrit Willem Alberts (1886-1961) in leven predikant der Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland
  • Ham, H. Van der. Een wolk van getuigen, Portretten van christelijke gereformeerde predikanten A. Van der Heijden, D.J. Van Brummen, Johannes Adams Riekel (1869-1949), Pier de Groot (1876-1959), Klaas Groen (1883-1943), Daniel Driessen (1879-1961), M.S. Roos (1897-1971) en Willem Frederik Laman (1900 - 1964) De Groot Goudriaan (1995)
  • Ham, H. van der. Sions heil en troost, overdenkingen van Christelijke Gereformeerde Predikanten (F.P.L.C. van Lingen, J. Wisse Czn., F. Lengkeek, H. Janssen, P.J.M. de Bruin, P. de Groot, Reinier Kok (1890-1982) (1997)
  • Tanis, M.C. Hoe staat we tegenover het getuigenis van 1953? (Bewaar het Pand 25 jan. 1973)
  • Veenendaal, J. Wat is christelijke gereformeerde prediking? (1997)
  • Ham, H. Van der. De minste der broederen, Portretten van christelijke gereformeerde predikanten Nicolaas de Jong (1899-1980), Maarten Baan (1905-1973), Pieter Sneep (1916-1976), Frans Bakker (1919-1965) en lerend ouderling A. Van Rossum, De Groot Goudriaan (2010)
  • Vlies, ds. J. van der (1927-1983) Het troostboek Preken over De Heidelbergse Catechismus
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.