Autonome Republiek de Krim

Eind 1917 ontstond er op de Krim, tijdens de woelige jaren van de Russische Burgeroorlog, een onafhankelijke Krim-Tataarse Krimrepubliek[2]. Deze was echter een kort leven beschoren, want in januari 1918 werd de republiek door de Bolsjewieken ingenomen. Tussen 1921 en 1945 lag op de Krim de Krimse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek, wat een onderdeel vormde van de Russische SFSR. Vanaf 1945 werd de autonome status weer ingetrokken en werd de republiek omgevormd to de Krimse Oblast. In 1954 werd de Krim in zijn geheel tijdens het bewind van Chroesjtsjov overgedragen van de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek naar de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek.

In januari 1991 sprak een meerderheid van de bevolking zich via een referendum uit voor de vorming van een autonome Krimrepubliek, binnen de Sovjet-Unie.

Met de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 bleef de Krim echter onderdeel van het onafhankelijk geworden Oekraïne, wat voor een groot deel van de hoofdzakelijk Russische bevolking vrij onverwacht kwam en wat voor spanning zorgde tussen Oekraïne en Rusland. Omdat de Zwarte Zeevloot op het schiereiland was gevestigd, maakte men zich regelmatig zorgen over het gevaar van een gewapend conflict.

Op 5 mei 1992 riep het parlement van de Krim de onafhankelijkheid van de Krimrepubliek uit en op 6 mei 1992 namen de parlementsleden in Simferopol een aparte grondwet aan voor de nieuw gevormde Krimrepubliek. Het landelijke Oekraïense parlement verklaarde de onafhankelijksverklaring echter als ongeldig en liet de grondwet van de Krimrepubliek aanpassen aan die van Oekraïne. Men ging ermee akkoord dat de Krimrepubliek als autonome republiek binnen Oekraïne zou blijven. Sindsdien beschikte de Krimrepubliek weer over een eigen wapen en een eigen vlag.

In januari 1994 werd de Rus Joeri Mesjkov, die voorstander was van een nauwe band met Rusland, gekozen tot president van de Krimrepubliek. In de zomer van 1994 kwam het echter tot een machtsstrijd tussen het parlement en de president. Opnieuw eiste het Oekraïense parlement in Kiev dat de wetgeving in de Krimrepubliek ondergeschikt zou worden gemaakt aan het Oekraïense recht en het dreigde zelfs de Krimrepubliek haar autonomie te ontnemen. Uiteindelijk besliste de Krimrepubliek dat er geen beslissingen zouden worden genomen die inbreuk zouden kunnen maken op de Oekraïense grondwet.

Op de Krim hebben op 27 februari 2014 tientallen gewapende mannen het parlementsgebouw in de regionale hoofdstad Simferopol bezet. Ze hesen de Russische vlag.[3] Twee vliegvelden bij Simferopol en Sebastopol zijn bezet door Russische militairen. Ook het gebouw van de Oekraïense staatstelevisie in Simferopol is door een pro-Russische militie of Russische militairen bezet. De acties zijn bedoeld om "de positie aan de Zwarte Zee te behouden". De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt in New York bijeen vanwege de annexatie van de Krim.[4][5] Sergej Aksenov maakte op 1 maart 2014 bekend dat een gepland referendum over de status van de Krim zou worden vervroegd van 25 mei 2014 naar 30 maart 2014.[6] Dat werd later verder vervroegd naar 16 maart 2014. De bevolking van de Krim kon zich uitspreken over enerzijds aansluiting bij Rusland en anderzijds autonome republiek van Oekraïne blijven.[7] Na het referendum scheidde de republiek zich op 17 maart, samen met Sebastopol, af als onafhankelijke Republiek van de Krim. Slechts een dag later werd deze republiek door Rusland geannexeerd als de Republiek van de Krim en de federale stad Sebastopol.[8]

Volgens de Oekraïense census van 2001 waren de 2.033.736 inwoners over de volgende etnische groepen verdeeld:

• Russen - 58,3%
• Oekraïners - 24,3%
• Krim-Tataren - 12,1%
• Wit-Russen - 1,44%
• Wolga-Tataren - 0,54%
• Armeniërs - 0,43%
• Joden - 0,22%

Andere minderheden zijn Polen, Azerbeidzjanen, Koreanen, Grieken, Duitsers en Roma. Het aandeel van de Krim-Tataren stijgt snel sinds zij sinds 1989 mogen terugkeren naar de Krim. Hierdoor zijn conflicten uitgebroken met andere bevolkingsgroepen, zoals de Russen, over het herkrijgen van afgenomen eigendommen bij de deportaties van 1944. Veel Krim-Tataren hebben gebieden ingenomen die van Russen waren en er bestaan nu meer dan 300 dorpen die op dergelijke grond zijn gebouwd.

Ook al is het Oekraïens de officiële taal van het hele land en daarom de enige taal die door de landelijke en de lokale overheden gebruikt wordt, is dit niet het geval in de Krimrepubliek, waar de overheid zich nog steeds bedient van het Russisch. De beperkte pogingen die door de Oekraïense overheid zijn ondernomen om het gebruik van het Oekraïens in het onderwijs en de overheid te vergroten zijn, in tegenstelling tot andere Russischtalige gebieden in Oekraïne, niet erg succesvol geweest. Naast deze twee talen wordt er ook, over de hele republiek verspreid Krim-Tataars gesproken. Volgens de bovengenoemde census van 2001 werden de volgende talen als moedertaal opgegeven:

• Russisch - 77%
• Krim-Tataars - 11,4%
• Oekraïens - 10,1%

De Krimrepubliek is een parlementaire republiek zonder president. De wetgevende macht is het parlement met honderd leden, de Hoogste Raad van de Krim. De uitvoerende macht is in handen van de Ministerraad, met aan het hoofd de premier, die wordt aangewezen door de Hoogste Raad.

De Krimrepubliek wordt verdeeld in 14 rayons (район/rajon) en 11 stadsrayons, die samen vallen met het grondgebied van een stadsgemeente.

De rayons van de Krimrepubliek

• (en) Officieel portaal van de Krimse overheid

Bestuurlijke indeling van Oekraïne
Autonome republiek: Krim (bezet door Rusland) Oblasten: Charkov · Cherson · Chmelnytsky · Dnjepropetrovsk · Donetsk · Ivano-Frankivsk · Kiev · Kirovohrad · Lviv · Loehansk · Mykolajiv · Odessa · Poltava · Rivne · Soemy · Ternopil · Transkarpatië · Tsjerkasy · Tsjernihiv · Tsjernivtsi · Vinnytsja · Wolynië · Zaporizja · Zjytomyr Steden met speciale status: Kiev · Sebastopol (bezet door Rusland)

Zie de categorie Autonomous Republic of Crimea van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.