Oblast Transkarpatië

De oblast Transkarpatië (Oekraïens: Закарпатська область, Zakarpats'ka oblast) is een oblast in het westen van Oekraïne, grenzend aan de landen Polen, Slowakije, Hongarije en Roemenië. De oblast valt nagenoeg samen met de historische landstreek Karpato-Roethenië. De hoofdstad van Transkarpatië is het tegen de Slowaakse grens gelegen Oezjhorod. De oblast heeft 1.258.264 inwoners (2001).

Oblast Transkarpatië
Закарпатська область
Oblast in Oekraïne
Coördinaten48°24'36"NB, 23°17'24"OL
Algemeen
Oppervlakte12.777 km²
Inwoners (2001[1])1.258.264
(98 inw./km²)
HoofdstadOezjhorod
Overig
Aantal rayons13
Aantal steden10
Aantal stadsrayons5
Aantal kleine steden19
Aantal dorpen579
Portaal    Oost-Europa

Geografie

Zoals de naam al zegt ligt de oblast ten opzichte van de rest van Oekraïne aan de andere kant van de Karpaten, om precies te zijn in de Woudkarpaten of Beskiden. Dit gebergte is voor een groot deel begroeid met bos.

In het zuidwesten van Transkarpatië bevinden zich de valleien van de rivieren de Latoritsa en vooral de Tisa. Hier woont het grootste deel van de bevolking en wordt hoofdzakelijk landbouw bedreven.

Geschiedenis

Transkarpatië maakte deel uit van Oostenrijk-Hongarije, totdat dat aan het einde van de Eerste Wereldoorlog uiteenviel. Daarna werd het een onderdeel van de nieuw gevormde staat Tsjecho-Slowakije, waarin het naast Bohemen, Moravië en Slowakije, een van de regio's vormde. Op 15 en 16 maart 1939 bestond er op een deel van het grondgebied voor 24 uur de republiek Karpato-Oekraïne, vaak als de kortste levende onafhankelijke staat gezien. Gedurende de Tweede Wereldoorlog was de regio onderdeel van Hongarije als uitvloeisel van de Eerste Scheidsrechterlijke Uitspraak van Wenen. Na de Tweede Wereldoorlog werd Transkarpatië geannexeerd door de Sovjet-Unie en werd het een onderdeel van de Oekraïense SSR. Nadat de Sovjet-Unie uiteenviel in 1991, werd het automatisch een oblast van het onafhankelijke Oekraïne.

Bevolking

De bevolking van het oblast is divers. Naast Oekraïners vormen de Hongaren (zie Hongaarse minderheid in Oekraïne) en Roemenen belangrijke minderheden. Volgens de volkstelling van 2001[2] is de bevolking van Transkarpatië over de volgende bevolkingsgroepen verdeeld:

Dit is inclusief de Roethenen en de Hoetsoelen. Deze worden in Oekraïne namelijk niet gezien als aparte volken, maar als onderdeel van het Oekraïense volk.

De verschillende talen en culturen hebben onder andere recht op onderwijs in hun eigen taal en eigen verenigingen. De eerste Hongaarse college (Hogeschool) in Oekraïne, genaamd II. Rákoczi Ferenc College bevindt zich in Berehove.

De zigeunerbevolking (Roma) van Transkarpatië (14.000) is de grootste van Oekraïne.

Historische bevolkingssamenstelling Transkarpatië

Het huidige oblast ontstond in 1944 als onderdeel van de Sovjet-Unie. In 1921 was het onderdeel van het nieuw gevormde land Tsjecho-Slowakije. Daarvoor was het gebied ingedeeld in comitaten en onderdeel van Hongarije (dat weer onderdeel was van de Habsburgse Oostenrijks-Hongaarse monarchie).

In 1921 had het gebied 606.568 inwoners, waarvan 372.884 Russen (Roethenen) (61,47%), 102.144 Hongaren (16,83%), 80.059 Joden (13,19%), 19.737 Tsjechoslowaken (3,25%).

In 1959 had het gebied 920.173 inwoners, waarvan 686.464 Oekraieners (Roethenen) (74,6%), 146.247 Hongaren (15,89%).

In 1989 had het gebied 1.245.618 inwoners, waarvan 976.749 Oekraieners (78,41%) en 155.711 Hongaren (12,5%).

In 2001 had het gebied 1.010.100 Oekraieners (80,5%) en 151.500 Hongaren (12,1%).

Volgens schattingen is het aantal Hongaren in 2011 gedaald tot circa 140.000 en is hun aantal nu gezakt tot rond 130.000.

Religie

De grootste kerk in Transkarpatië is de Orthodoxe kerk van Oekraïne. De Hongaarse minderheid behoort tot de Hongaarse Gereformeerde Kerk en de Rooms Katholieke kerk. Verder is de historische Roetheense Grieks-Katholieke Kerk aanwezig. Dit is een kerk van de byzantijnse ritus die de paus van Rome erkent en door de Habsburgse overheersers werd ingesteld om de macht van de Orthodoxe Kerk te verminderen.

Economie

De economie van Transkarpatië is vooral afhankelijk van de grenshandel, wijnbouw en bosbouw.

Bestuurlijke indeling
Rayons van Transkarpatië

De oblast is onderverdeeld in 13 rayons en 5 stadsrayons, die samen vallen met het grondgebied van een stadsgemeente.

Rayons

Stadsrayons

Plaatsen in Oblast Transkarpatië
Zie de categorie Zakarpattia Oblast van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.