stuiten

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  stuiten    (hulp, bestand)
  • IPA:
    • (Noord-Nederland): /ˈstœʏ̯.tə(n)/
    • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈstœː.tə(n)/
Woordafbreking
  • stui·ten
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘tot staan brengen’ voor het eerst aangetroffen in 1573 [1] [2] [3]
stamtijd
onbepaalde
wijs		 verleden
tijd		 voltooid
deelwoord
stuiten
stuitte
gestuit
zwak -t volledig

Werkwoord

stuiten

  1. overgankelijk een beweging tot staan brengen
    • De aanval werd door een katachtige duik van de doelman gestuit. 
    • Hij verliest zijn evenwicht, rent als vanzelf nog een paar meter door en stuit dan op het lichaam van de oude Grisonnier, wiens onverwachte dood het vertreksein was geweest voor deze laatste slachtpartij. [4] 
  2. ergatief door botsing in omgekeerde richting gaan bewegen
    • De bal stuitte tegen de muur. 
Afgeleide begrippen
Hyponiemen
  • afstuiten, opstuiten, terugstuiten, verstuiten
Typische woordcombinaties
  • [2] stuiten op
Uitdrukkingen en gezegden
  • [2] tegen de borst stuiten
    weerzin oproepen
Spreekwoorden
  • [1] De vooruitgang is niet te stuiten.
    Men moet verandering aanvaarden.
Vertalingen
    1. een beweging tot staan brengen   
    2. door botsing in omgekeerde richting gaan bewegen   
    De vooruitgang is niet te stuiten.   
  • Duits: Der Fortschritt ist nicht aufzuhalten.
    op iets stuiten   

Zelfstandig naamwoord

stuiten mv

  1. meervoud van het zelfstandig naamwoord stuit

Gangbaarheid
  • Het woord stuiten staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Verwijzingen
  1. "stuiten" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. stuiten op website: Etymologiebank.nl
  3. stuiten op website: Etymologiebank.nl
  4. Lemaitre, Pierre "Tot ziens daarboven" 2014 ISBN 9789401601931 pagina 19
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.