smoren

Nederlands

Uitspraak

Geluid: smoren (hulp, bestand)
IPA: / ˈsmorə(n) /

Woordafbreking

smo·ren

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘verstikken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1287 [1]

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
smoren	smoorde	gesmoord
zwak -d	volledig

Werkwoord

smoren

overgankelijk iemand of iets het ademen beletten
overgankelijk onderdrukken
overgankelijk, (kookkunst) iets in enig vet aanbraden, vervolgens vocht toevoegen en afdekken om het zachtjes gaar te laten worden

- We hebben lamsvlees gesmoord met witte wijn en paddenstoelen.
inergatief, (kookkunst) het door middel van smoren gaar worden van voedingsmiddelen

- Het vlees moet smoren en niet koken.
(techniek) rood aardewerk, door gebrek aan zuurstof in de oven, grijs kleuren

- De gesmoorde dakpannen waren niet meer leverbaar.

Synoniemen

Afgeleide begrippen

smoorheet

Uitdrukkingen en gezegden

[2] Iets in de kiem smoren.

Iets schadelijks al bij het begin onderdrukken.

[4] Iemand in zijn eigen vet laten gaarsmoren.

Iemand het zelf laten uitzoeken.

Vertalingen

1. iemand of iets het ademen beletten

Duits: ersticken ^(de), erdrosseln ^(de), erwürgen ^(de)

Engels: choke ^(en), smother ^(en), suffocate ^(en), strangle ^(en), throttle ^(en)
Russisch: душить ^(ru)

2. onderdrukken

Duits: unterdrücken ^(de)
Engels: smother ^(en)
Frans: étouffer ^(fr), suffoquer ^(fr)
Italiaans: soffocare ^(it)

Noors: kvele ^(no)
Nynorsk: kvele ⁽ⁿⁿ⁾
Pools: dusić ^(pl)
Russisch: давить ^(ru), душить ^(ru)

3. iets in enig vet aanbraden, vervolgens vocht toevoegen en afdekken om het zachtjes gaar te laten worden

Duits: schmoren ^(de), brutzeln ^(de)
Engels: braise ^(en), braize ^(en)

Frans: braiser ^(fr), étuver ^(fr), mitonner ^(fr), mijoter ^(fr)
Russisch: тушить ^(ru)

Gangbaarheid

Het woord smoren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'smoren' herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

"smoren" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.