adipisci

adipīscī (Latein)

Verb

Anmerkung zum Infitiv:

Der alte Infinitiv Präsens adipiscier findet sich noch bei Plautus[1] und Terenz.
Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular adipīscor
2. Person Singularadipīsceris
3. Person Singularadipīscitur
1. Person Pluraladipīscimur
2. Person Pluraladipīsciminī
3. Person Pluraladipīscuntur
Perfekt 1. Person Singularadeptus sum
Imperfekt 1. Person Singularadipīscēbar
Futur 1. Person Singularadipīscar
PPP
Konjunktiv Präsens 1. Person Singularadipīscar
Imperativ Singularadipīscere
Pluraladipīsciminī
Alle weiteren Formen: Flexion:adipisci

Anmerkung zur Transitivität:

Zuweilen wird adipisci auch intransitiv mit dem Genitiv kostruiert, so z.B. „reum adipisci“ bei Tacitus.[2] Diese Konstruktion errinert an die Wendung rerum potiri „die Herrschaft erlangen“.

Worttrennung:

ad·i·pis·ci

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] räumlich: erreichen, einholen
[2] übertragen: erreichen, erlangen, erringen

Herkunft:

Ableitung zum Verb apisci  la mit dem Präfix ad-  la[3]

Sinnverwandte Wörter:

[2] apisci, assequi, consequi, indipisci, nancisci

Gegenwörter:

[2] amittere, devitare, effugere, fugere, perdere, vitare
[2] appetere, concupiscere, expetere, petere, quaerere, velle

Beispiele:

[1] „et eos quidem, quos sequebantur, non sunt adepti;“[4]
[1] „quos Servilius consul infesto exercitu insecutus ipsum quidem agmen adipisci aequis locis non potuit, populationem adeo effuse fecit, ut nihil bello intactum relinqueret multiplicique capta praeda rediret.“[5]
[2] „quo in genere est in primis senectus; quam ut adipiscantur omnes optant, eandem accusant adepti; tanta est stultitiae inconstantia atque perversitas.“[6]
[2] „Nam omnia quae sumenda quaeque legenda aut optanda sunt, inesse debent in summa bonorum, ut is qui eam adeptus sit nihil praeterea desideret.“[7]
[2] „aegre is dies sustentatur, quod omnem spem hostes in celeritate ponebant atque hanc adepti victoriam in perpetuum se fore victores confidebant.“[8]
[2] „sese hoc incolumi non arbitratur huius innocentis patrimonium tam amplum et copiosum posse obtinere, damnato et eiecto sperat se posse, quod adeptus est per scelus, id per luxuriam effundere atque consumere.“[9]

Charakteristische Wortkombinationen:

[2] honores adipisci, laudem adipisci

Übersetzungen

Referenzen und weiterführende Informationen:

[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch: „adipisci“ (Zeno.org)
[1, 2] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 13

Quellen:

  1. Dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus, / Quibus solebam menstrualis epulas ante adipiscier: / Nemo ridet. (Titus Maccius Plautus, Captivi, V. 482–484)
  2. „Auditis Caesaris litteris remissa aedilibus talis cura; luxus que mensae a fine Actiaci belli ad ea arma, quis Servius Galba rerum adeptus est, per annos centum profusis sumptibus exerciti paulatim exolevere.“ (Cornelius Tacitus, Annales, 3, 55)
  3. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch: „adipisci“ (Zeno.org)
  4. Titus Livius, Ab urbe condita, 24, 1, 11
  5. Titus Livius, Ab urbe condita, 2, 54, 4
  6. Marcus Tullius Cicero, Cato maior de senectute, 4
  7. Marcus Tullius Cicero, De finibus bonorum et malorum, 4, 17, 46
  8. Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 5, 39, 4
  9. Marcus Tullius Cicero, Pro Sexto Roscio, 6
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.