Windstreek

Een windrichting, windstreek, kompasstreek of hemelstreek is 1/32e deel van de kompasroos en komt overeen met 11,25°. Het wordt gebruikt voor het globaal aangeven van de richting van waaruit de wind komt. De 4 hoofdstreken zijn noord, oost, zuid en west. Deze windstreken zijn te combineren, zo ligt noordoost precies tussen noord en oost.

De hoofdstreken worden vaak met de eerste letter afgekort. Soms wordt daarbij vaak de voorkeur gegeven aan de Engelse afkortingen (noorden = N, oosten = E, zuiden = S, westen = W). Behalve dat ze internationaal bekend zijn, hebben ze nog twee voordelen: de O wordt niet met de nul verward (of met de Franse O, die West betekent) en de Z wordt, als de afbeelding op zijn kant staat, niet met de N verward.

De koers van een schip of vliegtuig wordt tegenwoordig meestal in graden (of tientallen graden) aangegeven.

Een tabel met het aantal graden, de afkorting van de windrichting en de benaming bij een in 32 streken opgedeelde kompasroos:

Kompasroos met windstreken. Onderverdeling streken, in graden en duizendsten (mil). 360° = 6400 duizendsten.
gradenafkortingrichting
0Nnoord
11¼NNNOnoord ten oosten
22½NNOnoordnoordoost
33¾ONNOnoordoost ten noorden
45NOnoordoost
56¼NONOnoordoost ten oosten
67½ONOoostnoordoost
78¾OONOoost ten noorden
90Ooost
101¼OOZOoost ten zuiden
112½OZOoostzuidoost
123¾ZOZOzuidoost ten oosten
135ZOzuidoost
146¼OZZOzuidoost ten zuiden
157½ZZOzuidzuidoost
168¾ZZZOzuid ten oosten
180Zzuid
191¼ZZZWzuid ten westen
202½ZZWzuidzuidwest
213¾WZZWzuidwest ten zuiden
225ZWzuidwest
236¼ZWZWzuidwest ten westen
247½WZWwestzuidwest
258¾WWZWwest ten zuiden
270Wwest
281¼WWNWwest ten noorden
292½WNWwestnoordwest
303¾NWNWnoordwest ten westen
315NWnoordwest
326¼WNNWnoordwest ten noorden
337½NNWnoordnoordwest
348¾NNNWnoord ten westen
360Nnoord

Bij de kortste route tussen twee locaties (grootcirkelnavigatie) blijft de koers meestal niet gelijk.

In tegenstelling tot de richting van de wind (richting van de luchtverplaatsing) wordt bij het aangeven van de windrichting aangeduid waar de wind vandaan komt. Zo is een westelijke wind een luchtverplaatsing van west naar oost. Dit geldt ook voor een 'stroming' van bijvoorbeeld een regengebied of een hogedrukgebied; een westelijke stroming gaat van west naar oost. Er zijn enkele geheugensteuntjes om deze windrichtingen te onthouden: Nooit Opstaan Zonder Wekker, Naakte Oma's Zijn Walgelijk, Nooit Oorlog Zonder Wapens.

Trivia

  • In de Noorse mythologie zijn Norðri, Suðri, Austri en Vestri ("Noord, Zuid, Oost en West") vier dwergen in de Edda Gylfaginning, die elk een van de vier windhoeken droegen. Samen houden ze de hemel omhoog, die van de schedel van de reus Ymir was gemaakt.
  • In Den Haag wordt op de meeste plattegronden van de stad de Noordzee als het Noorden gezien, terwijl in werkelijkheid de zee in het WNW ligt. Op een plattegrond van Den Haag met de zee in het Noorden liggen straat- en wijknamen (deels) vernoemd naar windstreken op de 'juiste' plek.[1]

Landen met windstreken in hun naam

Huidige landen met windstreek in hun naam

Voormalige landen met windstreek in hun naam

Betwiste en separatistische gebieden met windstreek in hun naam

Provincies met windstreek in hun naam

Referenties

  1. Den Haag in kaart gebracht, 750 jaar groei in plattegronden uit het Gemeentearchief (Sdu Uitgevers - Den Haag), Kees Stal, blz. 8
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.