Willem Johannes Leyds

Leyds werd geboren in Magelang, Nederlands-Indië, als zoon van Nederlandse onderwijzers. Na het overlijden van zijn vader keerde Leyds op 6-jarige leeftijd met zijn familie terug naar Nederland. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij uitblonk als een zeer begaafde student en cum laude afstudeerde.

Hierop werd hij door zijn docenten doorverwezen naar de president van Transvaal, Paul Kruger, die een overwinningstocht door Europa maakte na de Eerste Boerenoorlog en na het ontslag van Pieter Jorissen op zoek was naar een nieuwe staatsprocureur om de regering van zijn heroverde land te versterken. Na een persoonlijke ontmoeting met Kruger accepteerde Leyds het aanbod en vertrok hij met zijn vrouw Louise Leyds-Roeff naar Pretoria.

De Boerendelegatie in Europa. V.l.n.r. Andries Daniël Wynand Wolmarans, Willem Johannes Leyds, Abraham Fischer, Hendrik Pieter Nicolaas Muller en Cornelius Hermanus Wessels.

Als staatsprocureur hield hij zich vooral bezig met de justitiële zaken van de republiek en de oprichting van de veelbelovende Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij. Leyds schopte het tot rechterhand van Kruger en werd in 1888 gepromoveerd tot Staats-secretaris van de bloeiende republiek. Vanwege een keelaandoening verbleef Leyds in 1896 een tijdlang in Europa voor een kuur, maar eenmaal terug in Pretoria trad hij vanwege zijn terugkerende gezondheidsklachten af als Staats-secretaris. Hij werd opgevolgd door Francis William Reitz en keerde terug naar Europa, waar hij in Brussel in dienst trad als gezant van de Zuid-Afrikaansche Republiek in Europa.

Toen de Tweede Boerenoorlog uitbrak diende hij als diplomaat en probeerde hij tevergeefs voor de Boerenzaak te strijden door naar steun van de continentale machten te vragen. Het Verdrag van Vereeniging betekende echter het einde van zijn Zuid-Afrikaanse carrière. In 1904 begeleidde hij nog het stoffelijk overschot van Paul Kruger naar Zuid-Afrika en trok hij zich terug in Den Haag, waar hij zich bezighield met de geschiedschrijving van de voormalige Zuid-Afrikaansche Republiek. Voor zijn inzet voor Zuid-Afrika ontving hij eredoctoraten van de Universiteit van Pretoria en de Universiteit van Stellenbosch.

Leyds overleed in 1940 in Den Haag.