Wilhelmus à Brakel
Wilhelmus à Brakel (Leeuwarden, 2 januari 1635 - Rotterdam, 30 oktober 1711) was een Nederlands predikant die stond in de traditie van de Nadere Reformatie.
Wilhelmus à Brakel was een zoon van de Friese predikant Theodorus à Brakel. Hij studeerde theologie aan de Universiteit van Franeker en Utrecht. Hij was predikant te Exmorra (1662), Stavoren (1665), Harlingen (1670), Leeuwarden (1675) en ten slotte vanaf november 1683 te Rotterdam.
Hij vooral is bekend geworden door zijn boek Redelijke Godsdienst, een dogmatiek, bedoeld voor de gewone kerkleden. De Redelijke Godsdienst onderscheidt zich van veel andere overzichten van de geloofsleer door de vele toepassingen naar het persoonlijke leven. Naast meer dogmatische onderwerpen behandelt Brakel ook onderwerpen zoals dankbaarheid, het zingen van Psalmen en christelijke nederigheid.
Door de laagdrempeligheid heeft dit boek veel invloed gehad op de rechterflank van het protestantisme, met name bij de bevindelijk gereformeerden. Het boek wordt ook vandaag nog gelezen door onder andere leden van de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten en de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland. In 2016/2017 verscheen de zevende druk van "Redelijke Godsdienst". Het boek is in het Engels vertaald met als titel "The Christian's Reasonable Service" (vier delen).
Daarnaast is Wilhelmus à Brakel bekend geworden door de verdediging van het Voetiaanse standpunt op de overheid. Hij verdedigde daarin dat de overheid wel recht heeft omtrent de kerk (ius circa sacra), maar niet in de kerk (ius in sacra). Twee keer liep het uit op een confrontatie met de lokale overheid. Zo liet hij de door de Zeeuwse overheid verbannen predikant Jacobus Koelman (1632-1695) op zijn kansel voorgaan omdat niet de overheid het recht van censuur toekwam, maar de kerk.
Boek
Waarachtich verhaal van de rekenschap, gegeven van d. Wilhelmus à Brakel, wegens zijn E. verdediging van’t recht der Kerke, Utrecht 1682
Artikel
D. Baarssen 'Ds. Wilhelmus a Brakel en de verhouding kerk en overheid' in In het Spoor (2020), 43-49.