Wijhe
Wijhe (Nedersaksisch: Wieje) is een dorp aan de IJssel in de tegenwoordige gemeente Olst-Wijhe in de Nederlandse provincie Overijssel. Wijhe ligt tussen Deventer en Zwolle.
Plaats in Nederland | |||||
| |||||
Situering | |||||
Provincie | |||||
Gemeente | |||||
Coördinaten | 52° 23′ NB, 6° 8′ OL | ||||
Algemeen | |||||
Inwoners (BAG, 2019) | 8.025[1] | ||||
Overig | |||||
Woonplaatscode | 1380 | ||||
Detailkaart | |||||
Locatie in de gemeente Olst-Wijhe | |||||
Foto's | |||||
Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen Kerk in Wijhe | |||||
|
Tot 1 januari 2001 was Wijhe een zelfstandige gemeente. Op die datum werden de toenmalige gemeenten Wijhe en Olst opgeheven en samengevoegd onder de naam Olst.[2] Op 26 maart 2002 werd de naam van deze gemeente gewijzigd in Olst-Wijhe.
Geschiedenis
De eerste schriftelijke vermelding van Wijhe dateert uit het jaar 960 als "Wie", dat zeer waarschijnlijk duidt op een heiligdom. Een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis is de feestweek in 1960 waarin het duizendjarig bestaan van het dorp Wijhe werd gevierd.
Geografie en bereikbaarheid
Wijhe ligt aan de rivier de IJssel waar een passantenhaven met camperplaatsen is. Vanaf de Veluwe is Wijhe via het plaatsje Vorchten bereikbaar met een kabelveerpont genaamd "Het Wijhese Veer". Wijhe ligt aan de N337, waardoor de steden Zwolle en Deventer goed en snel bereikbaar zijn.
Openbaar vervoer
Station Wijhe ligt aan de lijn Zwolle - Roosendaal, ieder half uur stopt er in beide richtingen een intercitytrein. Per bus is het dorp bereikbaar via buslijn 161 Deventer - Zwolle. Ook rijdt er een buurtbus van Wijhe via Broekland naar Raalte.
Bezienswaardigheden
- De in laatgotische stijl gebouwde Nicolaaskerk is driebeukig, de oudste delen zijn gebouwd in de 13e/14e eeuw. De toren is voor een deel laatromaans en is in gotische stijl verhoogd. In het interieur van de kerk bevindt zich 17e-eeuws meubilair en een aantal imposante graftomben.
- De Wijhese Molen, deze goed onderhouden molen die nog in gebruik is staat in het dorpscentrum.
- De Buitenwaarden is een natuurgebied langs de IJssel ten noorden van het dorp, richting Herxen.
- Er liggen drie landgoederen in de voormalige gemeente Wijhe: Hagenvoorde, Het Nijenhuis met kasteel en Museum de Fundatie) en het landgoed De Gelder, gelegen aan de oostelijke rand van het dorp.
- Aan de Bongerd is 'Veermans Hof IJsselflora' gevestigd, een heemtuin die daar vanaf 1971 is ingericht om de karakteristieke wilde planten van het IJsseldal te laten zien.
Scholen
In het dorp bevinden zich vijf basisscholen:
- OBS De Peperhof (Openbaar)
- OBS Tellegenschool (Openbaar)
- RK Sint Jozef School (Katholiek)
- KBS De Bongerd (Katholiek)
- Matzer School (Protestants Christelijk)
- Van Den Capellenborg (middelbare school)
Voortgezet onderwijs:
Op het gebied van voortgezet onderwijs is er de Capellenborg. Hier is een volledige vmbo en havo afdeling aanwezig. De school heeft rond de 600 leerlingen.
Sport en spel
Hieronder enkele verenigingen uit Wijhe:
- Wijhe '92 (voetbal)
- Wijhe '92 (handbal)
- Oranje Boys (zaalvoetbal)
- Deurtrappers (zaalvoetbal)
- Olympus (gymnastiek)
- ATC Wijhe (tennis)
- Rood Wit '75 (volleybal)
- T.T.V Wijhe (tafeltennis)
- Wijhese Zwemclub - WZC (zwemmen)
Geboren in Wijhe
- Gerrit Berkhoff (1901-1996), chemicus en eerste rector magnificus Universiteit Twente
- Miel Hoppe (10 maart 1887), kunstschilder, industrieel
- Jean Jacques Rambonnet (8 maart 1864), militair, politicus, hoofdverkenner
- Marinus van den Berg (25 februari 1947), priester en schrijver
- Jeanet Schuurman (14 april 1961), zangeres, nieuwslezeres
- Conny Stuart (5 september 1913), zangeres, cabaretière
- Claes Wildeboer (ca. 1720), chirurgijn
- Xena Wimmenhoeve (14 mei 2000), Nederlandse rolstoelbasketbalster
Overleden in Wijhe
- Adolf Carel Bentinck van Nijenhuis (1837), politicus
- Jan Arend Godert de Vos van Steenwijk (1889-1972) (1972), jurist
- Alwine de Vos van Steenwijk (2012), diplomate
- Johan van Dorsten (2020), schrijver
Trivia
- Naar de mening van de inwoners van Wijhe is de naam Wijhe de afkorting van: Wij IJverigen Helpen Elkander.
- Tijdens carnaval heet Wijhe Iesseldonk. Er zijn in Wijhe twee carnavalsverenigingen: C.V.De Diekschoevers en C.V. Wieje Bint Zat.
- In 2003 bezocht koningin Beatrix Wijhe tijdens Koninginnedag.
- De jaarlijkse feestweek van Wijhe heet de Wiejese Diekdaegen en is altijd het eerste weekend van september. Het feest is een van de Sallandse Zomerfeesten. Tijdens de Wiejese Diekdaegen zijn er vele feestelijke activiteiten in en rond Wijhe.
- Eén van deze activiteiten in het eerste weekend van september is de jaarlijkse kunstroute/open ateliers. Met een overzichtstentoonstelling in het gemeentehuis te Wijhe met werk van bijna alle beeldende kunstenaars die wonen en werken binnen de gemeentegrens. (zie ook de website van tsal).
- Door RTV-Oost uitgeroepen tot leukste dorp van Overijssel in 2012.[3]
Fotogalerij
- Protestantse kerk
- De IJssel bij Wijhe
- Wijhe, de molen
Bronnen
|
Plaatsen in de gemeente Olst-Wijhe | ||
---|---|---|
Hoofdplaatsen: Olst · Wijhe Dorpen: Boerhaar · Boskamp · Den Nul · Welsum · Wesepe |