Waterstofjodide

Industrieel wordt deze stof bereid door elektrolyse van de twee samenstellende enkelvoudige componenten in de gasfase, bij een temperatuur van 500 °C, in aanwezigheid van een platina-katalysator:

${\displaystyle \mathrm {H_{2}\ +\ I_{2}\ \longrightarrow \ 2\ HI} }$

Soms wordt ook de reactie van jood en hydrazine gebruikt:

${\displaystyle \mathrm {N_{2}H_{4}\ +\ 2\ I_{2}\ \longrightarrow \ 4\ HI\ +\ N_{2}} }$

Door het borrelen van waterstofsulfide doorheen een geconcentreerde oplossing van di-jood wordt een oplossing van waterstofjodide gevormd:

${\displaystyle \mathrm {H_{2}S\ +\ I_{2}\ \longrightarrow \ 2\ HI\ +\ S} }$

Het gevormde waterstofjodide kan worden weggedestilleerd en het neergeslagen zwavel kan worden afgefiltreerd.

Daarnaast kan ook water en fosfortrijodide dit zuur vrijstellen:

${\displaystyle \mathrm {PI_{3}\ +\ 3\ H_{2}O\ \longrightarrow \ H_{3}PO_{3}\ +\ 3\ HI} }$

Nog een alternatief is het verhitten van een mengsel van di-jood en colofonium.[2]

Bij verwarmen ontleedt waterstofjodide in de enkelvoudige stoffen diwaterstof en di-jood:

${\displaystyle \mathrm {2\ HI\ \longrightarrow \ H_{2}\ +\ I_{2}} }$

De hoge oplosbaarheid van waterstofjodide in water (425 liter gas lost op in 1 liter water), kan worden verklaard door de zuur-basereactie die optreedt tussen beide componenten:

${\displaystyle \mathrm {HI\ +\ H_{2}O\ \longrightarrow \ H_{3}O^{+}\ +\ I^{-}} }$

Water, dat met een pK_a van 16 een veel minder sterk zuur is dan waterstofjodide, wordt geprotoneerd tot het hydroxonium-ion.

Waterstofjodide wordt aan de lucht spontaan geoxideerd tot waterstoftrijodide, dat een karakteristieke donkerbruine kleur bezit:[3]

${\displaystyle \mathrm {4\ HI\ +\ O_{2}\ \longrightarrow \ 2\ H_{2}O\ +\ 2\ I_{2}} }$

${\displaystyle \mathrm {HI\ +\ I_{2}\ \longrightarrow \ HI_{3}} }$

Net zoals met waterstofbromide en waterstofchloride ondergaan alkenen een additie met waterstofjodide, waardoor het overeenkomstig joodalkaan wordt gevormd:

${\displaystyle \mathrm {HI\ +\ R{-}CH{=}CH_{2}\ \longrightarrow \ R{-}CHI{-}CH_{3}} }$

Waterstofjodide wordt in de industrie aangewend om kaliumjodide te bereiden:

${\displaystyle \mathrm {2\ K\ +\ 2\ HI\ \longrightarrow \ 2\ KI\ +\ H_{2}} }$

Dit kaliumjodide wordt in kleine hoeveelheden toegevoegd aan keukenzout.

De ontleding van waterstofjodide wordt in de zwavel-jodiumcyclus gebruikt voor de productie van waterstofgas.

• (en) MSDS van waterstofjodide