Vrede

Vrede wordt in positieve termen gedefinieerd als een heilzame toestand van rust en harmonie, of in negatieve toestand als afwezigheid van stoornis, twist of strijd.[1] Het woord "vrede" is een oud Germaans woord dat samenhangt met "vrij" en oorspronkelijk "rechtstoestand van zekerheid" betekende.

Het begrip "vrede" wordt vaak in één adem genoemd met een tegendeel, oorlog. Het Nederlandse woord "vrede" betekende in vroeger tijden (rond 1200) een "wettelijke bescherming tegen wapengeweld", waaruit die tegenstelling nog eens blijkt.[1]

Met een vredesverdrag wordt de overgang van oorlog (wapenstilstand) naar vrede gemarkeerd, met een oorlogsverklaring het omgekeerde. Vredesverdragen die in een bepaalde plaats getekend worden, krijgen soms als naam Vrede van ... (vul de plaats in, bijvoorbeeld 'Versailles'). De tak van de wetenschap die processen die tot vrede leiden en die dit in stand houden bestudeert, is de irenologie (antoniem van polemologie). De naam van dit vakgebied is afgeleid van het Oudgriekse woord voor vrede: εἰρήνη, eirenē.

Op academisch niveau werkt (in Nederland) de Stichting Vredeswetenschappen aan een kring van leerstoelen, waarbij elke afzonderlijke leerstoel problemen rond conflict en vrede vanuit zijn eigen invalshoek belicht en waarvan het de bedoeling is dat ze samen meer aanknopingspunten bieden om vredeskwesties op een wetenschappelijke wijze te benaderen. (zie externe link)

Sinds 1901 wordt jaarlijks de Nobelprijs voor de Vrede toegekend.

In bepaalde talen, zoals het Arabisch en Hebreeuws, is het gebruikelijk elkaar te begroeten met het woord voor vrede, salaam respectievelijk sjalom, of een zin waarin vrede wordt toegewenst.

Van het Latijnse woord voor vrede, pax, zijn namen voor diverse begrippen afgeleid, zoals pacifisme, de filosofie die geweldloosheid en vrede nastreeft.

Vredessymbolen

Internationaal vredessymbool

Een cirkel met een verticale streep in het midden van waaruit twee schuine strepen naar beide zijden lopen is een internationaal symbool voor vrede (☮). Het werd eerst gebruikt in protestdemonstraties tegen atoomwapens en kernenergie (Ban-de-Bom teken).

Het symbool werd ontworpen in 1958 door Gerald Holtom, een Britse ontwerper en kunstenaar. Hij deed dit in opdracht van een campagne voor kernontwapening. Het symbool is gebaseerd op het semafooralfabet: de twee schuine strepen naar beide zijden zijn "N" voor "Nuclear" en de verticale streep is "D" voor "Disarmament".

N
D

Hippies gebruikten dit teken vaak als symbool voor hun streven naar een geweldloze samenleving. Een afgeleide van het teken was ook onderdeel van het logo van de voormalige Nederlandse politieke partij PSP. In de popmuziek speelde Alvin Lee van de band Ten Years After op een gitaar met daarop het ban-de-bomteken.

Sommige tegenstanders van de antikernwapenbeweging stelden dat het Ban-de-Bom teken was afgeleid van het satanteken en runetekens van de SS.

Duif met olijftak

Een christelijk symbool voor vrede is de duif, al dan niet met een olijftak in de snavel, die vaak de vredesduif wordt genoemd. Het symbool is gebaseerd op het verhaal van Noach in de Tenach en daarmee het Oude Testament in de Bijbel, waar de duif juist een olijfblad terug naar de Ark bracht.

Sinds 1967 viert de RK-Kerk op 1 januari de Wereld Vrede Dag, waarin wordt opgeroepen tot vrede voor de gehele wereld.

Regenboog

In het jodendom is de regenboog uit hetzelfde verhaal eerder een symbool van vrede.

V-teken

Zie ook: V-teken

Een gelijktijdig opgestoken wijsvinger en middelvinger, die zo een V vormen, is een teken dat ook weleens vrede uitdrukt. Het laatste wordt door het gehele Midden-Oosten, Noord-Amerika en het Verenigd Koninkrijk eerder als teken van overwinning gebruikt. In die versie staat de letter 'V' voor Victory.

Regenboogvlag

De Amerikaanse dominee James William van Kirk (1858-1946) ontwierp aan het begin van de twintigste eeuw een regenboogvlag die de internationale wereldvrede moest symboliseren: een zelf gemaakte zijden blauwe vlag toonde regenboogkleurige strepen (rood, oranje, geel, groen, turkoois, blauw, violet), sterren en de planeet aarde. Hij bood deze wereldvredesvlag in de Verenigde Staten en West-Europa aan vele vorsten, presidenten en politici aan. De vlag is in een aantal musea bewaard gebleven.

De regenboogvlag als vlag van de vrede werd voor het eerst gebruikt tijdens een vredesmars in Italië in 1961. De vlag werd populair door de campagne Pace da tutti i balconi ("Vrede vanaf elk balkon") in 2002, tegen de oorlog in Irak. De vlag bestaat uit zeven gekleurde vlakken, van boven naar beneden violet, indigoblauw, azuurblauw, groen, geel, oranje en rood, met in het midden in witte letters het Italiaanse woord PACE ("vrede"). De vredesvlag wordt nu internationaal gezien als symbool van de vredesbeweging.

Organisaties

Literatuur
  • Lennart Vriens, Pedagogiek tussen vrees en vrede: een pedagogische theorie over vredesopvoeding. Dissertatie, Universiteit Utrecht, 1988
  • Daan Thoomes, Vredesopvoeding à la Bollnow. In: Voorwerk, tijdschrift voor godsdienstige vorming in school en kerk, vol. 16, 2000, nr.2, pp. 50-55
  • Lennart Vriens, Opvoeden in verwarrende tijden: op zoek naar visie. Antwerpen/Apeldoorn: Garant, 2015, tweede druk

Zie ook
Zie de categorie Peace van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.