Vojvodina
Vojvodina (Servisch: Војводина; Hongaars: Vajdaság; Roemeens: Voivodina) is een regio in het noorden van Servië: hij omvat het noordelijke deel van Servië en heeft de Sava en de Donau als zuidelijke grens met de rest van Servië. Verder grenst het gebied aan Kroatië, Hongarije en Roemenië. Het is het enige deel van Servië dat geografisch niet tot de Balkan behoort maar tot de Pannonische vlakte. Het gebied is overwegend vlak en staat bekend als de graanschuur van Servië. De regio heeft relatief veel steden. Een belangrijke industriestad is Novi Sad, dat de hoofdstad van het gebied en de tweede stad van het land is. Andere grotere steden zijn Subotica, Zrenjanin en Pančevo.
Autonome provincie in  | ||||
| ||||
 | ||||
Geografie | ||||
| Hoofdstad | Novi Sad | |||
| Oppervlakte | 21.500 km² | |||
| Coördinaten | 45°15'NB, 19°51'OL | |||
Bevolking | ||||
| Inwoners (2002) | 2.031.992 (95 /km²) | |||
| Talen | Servisch, Hongaars, Slowaaks, Roemeens, Kroatisch, Roetheens | |||
Overig | ||||
| Tijdzone | UTC +1 | |||
Detailkaart | ||||
 | ||||
Vojvodina kan worden verdeeld in drie geografische en historische gebieden: de Bačka in het noordwesten (met de Tisa als oostgrens en de Donau als zuidgrens), het Banaat in het oosten en Syrmië (Srem) in het zuidwesten. Deze gebieden behoorden tot 1918 alle tot Oostenrijk-Hongarije.
Geschiedenis
Vojvodina heet naar het Slavische woord vojvoda dat zoals hertog of markgraaf een militaire heerser over een gebied binnen een land aanduidde (zie ook: woiwodschap). De aanduiding Vojvodina voor deze landstreek kwam in het revolutiejaar 1848 voor het eerst in gebruik, toen het vojvodschap Servië (Srpska Vojvodina) werd uitgeroepen, als antwoord op de anti-Habsburgse opstand in Hongarije. Dit leidde binnen de Donaumonarchie tot de oprichting van het kroonland vojvodschap Servië en Temesbanaat, dat tot 1860 heeft bestaan. Het omvatte het huidige Vojvodina (behalve het grootste deel van Syrmië), maar ook gebieden die thans in Roemenië en Hongarije liggen, waaronder de hoofdstad Timișoara. In 1860 werd het kroonland opgeheven en werden de Bačka en het Banaat weer rechtstreeks onderdeel van Hongarije. Syrmië was ondertussen een onderdeel van Kroatië-Slavonië, dat binnen Hongarije enige autonomie genoot.
Bij het Verdrag van Trianon in 1920 moest Hongarije, na de verloren Eerste Wereldoorlog, de gebieden die thans als Vojvodina bekendstaan afstaan aan zijn nieuwe zuidelijke buurland, het Koninkrijk der Serviërs, Kroaten en Slovenen. Tussen 1929 en 1941 vormde Vojvodina het hoofdbestanddeel van het Donaubanaat (Dunavska banovina), een van de provincies van het koninkrijk Joegoslavië. Tussen 1941 en 1945 maakte Vojvodina weer onderdeel uit van Hongarije, dit vanwege de bezetting door Nazi-Duitsland.
In 1945, na de Tweede Wereldoorlog, keerde de naam Vojvodina terug op de landkaart. Het gebied kreeg als Socialistische Autonome Provincie Vojvodina binnen de Joegoslavische federatie vanaf 1963 enige autonomie, die in 1974 aanzienlijk werd uitgebreid. In dat jaar kreeg Vojvodina, dat daarvoor deel had uitgemaakt van Servië, samen met Kosovo een status die feitelijk gelijkstond aan die van een afzonderlijke Joegoslavische deelstaat. In 1990 werd de situatie van voor 1974 hersteld.
In 2009 ging het Servische parlement akkoord met meer zelfbestuur van Vojvodina, waarmee de bestuurlijk en politiek autonome status van voor 1990 weer werd hersteld.[1]
Nationalisten in Hongarije die de grenzen van het Verdrag van Trianon niet erkennen met name georganiseerd in de rechtse splinterpartij MIéP, claimen het gebied nog steeds, evenals delen van andere buurstaten van Hongarije waar door grote delen van de bevolking nog steeds Hongaars wordt gesproken.
Bevolking
De bevolking van Vojvodina is zeer gemengd: de Serven vormen de meerderheid, dan volgt de Hongaarse minderheid in Servië (vooral in de noordelijke Bačka), en verder zijn er Slowaakse, Roemeense, Roetheense en Roma-minderheden. Zij beschikken alle over vergaande rechten in gemeenten waar zij minstens 15% van de bevolking uitmaken. Sinds het uiteenvallen van Joegoslavië en de Kosovo-oorlog is het aandeel van de Serven in Vojvodina toegenomen ten gevolge van de instroom van vluchtelingen uit Kroatië, Bosnië en Herzegovina en Kosovo.
De laatste volkstelling in het gebied vond in 2002 plaats en leverden voor de 2.031.992 inwoners de volgende onderverdeling naar etniciteit op:
|
 Etnische verdeling |
Politiek
Vojvodina heeft een eigen parlement dat is gevestigd in de hoofdstad Novi Sad. Het regionale parlement heeft 120 zetels.
Verdeling zetels parlement sinds 2012
| Partij | Percentage van de stemmen | Aantal zetels |
|---|---|---|
| Choice for a Better Vojvodina – Dr Bojan Pajtić | 48,33% | 58 |
| Let's Get Vojvodina Moving – Tomislav Nikolić | 18,33% | 22 |
| Ivica Dačić – SPS – PUPS – JS – SDPS | 10,83% | 13 |
| League of Social Democrats of Vojvodina – Nenad Čanak | 8,33% | 10 |
| Alliantie van Hongaren in Vojvodina – Ištvan Pastor | 5,83% | 7 |
| Servische Radicale Partij – Dr Vojislav Šešelj | 4,17% | 5 |
| Democratische Partij van Servië – Vojislav Koštunica | 3,33% | 4 |
| Čedomir Jovanović - Vojvodinian Preokret | 0,83% | 1 |
Media
Vojvodina heeft een eigen publieke radio en televisie. De organisatie verzorgt op 3 radiozenders en op 2 televisiekanalen uitzendingen in het Servisch en de erkende talen van de minderheden van Vojvodina. Het eerste televisiekanaal is Servisch, het tweede kanaal verzorgt uitzendingen in de talen van de minderheden. Op de radio is radio 1 Servischtalig, radio 2 Hongaarstalig en radio 3 bestemd voor de overige minderheden.
 |
Zie de categorie Vojvodina van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Bestuurlijke indeling van Servië: autonome provincies en districten | | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||