Verenigde Staten van Europa
De Verenigde Staten van Europa is een naam die gegeven wordt aan de mogelijke vereniging van diverse Europese landen in één federatie, vergelijkbaar met de Verenigde Staten van Amerika. De term wordt gebruikt door zowel schrijvers van fictie als geleerden en politici.
EU-leden met meer mensen die voorstander zijn van een federatie dan tegen
Geschiedenis
Door de eeuwen heen zijn er door diverse mensen ideeën geopperd over de vereniging van alle Europese landen in één enkele natie. Hiertoe behoren onder andere de Boheemse koning George van Podiebrad (in 1464), de Franse minister Maximilien de Béthune (in de 17e eeuw), de stichter van de Engelse kolonie Pennsylvania, William Penn (circa 1700) en de eerste Amerikaanse president, George Washington.
De term Verenigde Staten van Europa komt van de 19e-eeuwse Franse schrijver en staatsman Victor Hugo die hij voor het eerst gebruikte tijdens zijn toespraak bij het Internationale Vredescongres in 1849 in Parijs. Hugo was voorstander van de vorming van een Europese Senaat en hij voorspelde dat er een dag zal komen dat alle naties op het Europese continent verenigd zullen zijn. Op 1 maart 1871 opperde hij het idee van een verenigd Europa ook in de Assemblée Nationale: Geen grenzen meer! De Rijn voor iedereen! Laten we dezelfde republiek zijn, laten we de Verenigde Staten van Europa zijn, laten we de continentale federatie zijn, laten we de Europese vrijheid zijn, laten we de universele vrede zijn!. Veel van Hugo’s tijdgenoten beschouwden dit idee echter als absurd en utopisch. Frankrijk en Duitsland werden immers beschouwd als erfvijanden en waren ook voorbestemd dat te blijven.
Na de Eerste Wereldoorlog kwamen er echter meer mensen met het idee van een verenigd Europa. De Oostenrijkse graaf Richard Coudenhove-Kalergi stichtte in 1923 de Paneuropese Unie en organiseerde in 1926 het eerste Paneuropese Congres in Wenen met als doel te komen tot een christelijk Europa. Trotski daarentegen kwam in 1923 met het idee van een Sovjet Verenigde Staten van Europa. In 1929 sprak de Franse premier Aristide Briand in een toespraak voor de Volkerenbond over de economische voordelen van een Europese federatie. Veel economen, zoals John Maynard Keynes, ondersteunden dit idee.
Door de overwinningen van nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog zei de voormalig Duitse keizer Wilhelm II dat de hand van God nieuwe werelden en wonderen creëert ... We worden een Verenigde Staten van Europa onder Duits leiderschap, een verenigd Europees continent..
Na de Tweede Wereldoorlog sprak Winston Churchill over de voordelen van een Verenigde Staten van Europa tijdens zijn toespraak op 9 september 1946 aan de Universiteit Zürich. Dit in tegenstelling tot zijn uitspraken van voor de Tweede Wereldoorlog waarin hij zei niets te zien in een Britse betrokkenheid bij Europese eenwording.
Europese Unie
Met de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in 1951 en daaruit voortvloeiend de Europese Economische Gemeenschap (EEG) in 1958 en de Europese Unie (EU) in 1993 is Europese integratie steeds dichterbij gekomen. Van de oorspronkelijke 6 landen die in 1951 de EGKS oprichtten (Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, West-Duitsland en Italië) is de Europese Unie uitgegroeid tot 27 lidstaten en hebben diverse andere Europese landen interesse getoond in een lidmaatschap. In de loop der jaren zijn de lidstaten steeds intensiever met elkaar gaan samenwerken en hebben meer bevoegdheden overgedragen aan het Europese bestuur in Brussel, de de facto hoofdstad van Europa. Zo is er onder andere een Europees Parlement opgericht, er is een besturend lichaam (de Europese Commissie), een Europese minister van Buitenlandse Zaken (de Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid), een Europees gerechtshof (het Hof van Justitie) en een Europese vredesmacht (EUROFOR). Daarnaast hebben 18 EU-landen hun eigen munt ingewisseld voor de euro en hebben 7 andere landen hun munt hieraan gekoppeld via de ERM II. Ook enkele landen buiten de EU hebben de euro als munt geïntroduceerd.
Momenteel zijn er geen plannen voor een verder Europese integratie en daarmee de vorming van federatie of confederatie. In het verleden hebben diverse personen, waaronder Jean Monnet, hier wel voorstellen toe gedaan. Ook de voormalige Belgische premier Guy Verhofstadt toonde zich in zijn boek Verenigde Staten van Europa een voorstander van een Europese federatie. Het idee van een verdere eenwording van Europa kan echter op veel weerstand rekenen onder de Europese bevolking. Een Verenigde Staten van Europa, gebaseerd op de Verenigde Staten van Amerika, zou immers betekenen dat de onafhankelijke Europese landen worden gereduceerd tot staten die hun soevereiniteit hebben verloren.
Literatuur
- Dusan SIDJANSKI, L'avenir fédéraliste de l'Europe, 1992 en The Federal Future of Europe, 2000.
- Denis DE ROUGEMONT, Ecrits sur l'Europe, Parijs, La Différence, 1994,2 vol.
- Dirk VERHOFSTADT, De verenigde staten van Europa, Linkeroevers Uitgevers NV, 2006.
- François SAINT-OUEN L’Avenir fédéraliste de l’Europe II. Du Traité de Maastricht à celui de Lisbonne, Brussel, Editions Bruylant, 2011.
- Daniel COHN-BENDIT & Guy VERHOFSTADT, Voor Europa!, Antwerpen, 2012.