Vereenigde Glasfabrieken
Vereenigde Glasfabrieken N.V. (United Glassworks) was een Nederlandse groep van glasfabrieken die bestaan heeft van 1899-1995.
De groep is ontstaan in 1899 door een samenwerking van drie kleine bedrijven die elk 40 à 50 personeelsleden telden:
- Het bedrijf van Titus de Meester in Loenen aan de Vecht, wat weer een voortzetting was van een bedrijf dat in 1765 te Nijkerk was gesticht,
- Een fabriek te Vuren, in 1780 gesticht door de uit Duitsland afkomstige glasblazersfamilie Pelgrim,
- De Pelgrimse Hut te Leerdam, in 1816 gesticht door de familie Pelgrim. Directeur was Lubbertus Pelgrim.
Door de samenvoeging kon kapitaal worden vergaard om een fabriek op te richten te Vlaardingen waar al spoedig 100 arbeiders werkten. Deze had een moderne wanoven, wat een grote verbetering betekende ten opzichte van de tot dan toe gebruikelijke potovens.
Op deze wijze kon men de concurrentie weerstaan, want er waren zeer vele glasfabrieken in Nederland. In 1906 waren dat er nog 45, waarvan de meeste in Zuid-Holland te vinden waren. Samen hadden deze ongeveer 6000 mensen in dienst. De grootste concurrent was de N.V. Flesschenfabriek v/h Jeekel & Co. te Leerdam.
Mede door de arbeidsonrust onder de glasblazers, ten gevolge van de slechte arbeidsomstandigheden, wenste men tot mechanisatie van het glasblazen over te gaan, waartoe in 1911 de eerste automatische flessenblaasmachine (Owensmachine) in werking werd gesteld. In 1927 werd voor het laatst de mondglasblaaspijp toegepast.
Overnames
Ondertussen werd een aantal belangrijke concurrenten overgenomen.
- In 1912 werd de N.V. Flesschenfabriek v/h Jeekel & Co. te Leerdam ingelijfd.
- In 1923 volgde N.V. Glasfabriek "De Schie", een in 1897 opgericht bedrijf aan de Buitenhavenweg te Schiedam, nauw gelieerd aan jeneverfabrikant De Kuyper.
- In 1924 volgde Dijkstra’s Glasindustrie, een in 1897 opgericht bedrijf aan de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam, die in 1993 verhuist naar Lelystad.
- In 1926 werd de glasfabriek Van Deventer te Schiedam overgenomen, een concurrent en buur van "De Schie", die op haar beurt in 1907 de N.V. Flesschenfabriek Delft had ingelijfd. Deze fabriek maakte oorspronkelijk kisten voor de verpakking van jeneverflessen. Van Deventer had de in 1854 gestichte flessenfabriek te Oud-Mathenesse overgenomen en vestigde zich aan de Buitenhavenweg, naast "De Schie".
Een zeer grote concurrent was de Gerresheimer Glashütte uit Düsseldorf, een bedrijf met 5000 arbeiders. Deze had in 1919 de N.V. Flesschenfabriek "Anglo-Dutch" te Breda overgenomen. Met deze concurrent kwam het tot samenwerkingsafspraken.
- In 1936 werd de fabriek van A.J. Bakker te Nieuw-Buinen overgenomen en in 1938 stilgelegd, waarbij 250 mensen op straat werden gezet.
- In 1938 werd ook de fabriek van Meursing overgenomen, welke nog heeft gefunctioneerd tot 1967.
- De Glasfabriek Leerdam werd eveneens in 1938 bij de Vereenigde Glasfabrieken gevoegd.
- De N.V. Bottleworks te Zwijndrecht werd in 1938 overgenomen en stilgelegd.
- Uiteindelijk werd in 1959 ook de Kristalunie te Maastricht ingelijfd.
Overgenomen
De Vereenigde Glasfabrieken werden in 1995 opgenomen in het Franse Danone Groep concern, dat ooit zelf ontstaan door samenvoeging van de glasfabrieken Souchon-Neuvesel en Boussois in 1966 en de fusie met voedingsmiddelenproducent Gervais Danone in 1973. In 1999 bracht Danone de Vereenigde Glasfabrieken onder in de nieuwe dochter BSN Glasspack.[1] In 2001 vindt er een management by-out plaats in de vestiging in Lelystad en gaat deze verder als Dijkstra Vereenigde.[2] In 2003 neemt investeerder CVC Capital BSN Glasspack over en verkoopt het door aan Owens-Illinois Inc. Nederlandse productievestigingen waren er toen in Schiedam, Leerdam en Maastricht. De Schiedamse fabriek is op 1 september 2017 gesloten, het hoofdkantoor is nog wel in Schiedam gevestigd.
Bron:
Referenties:
|