Glasfabriek Leerdam

De Glasfabriek Leerdam is een glasfabriek in Leerdam waar vele vooraanstaande ontwerpers hebben gewerkt of ontwerpen hebben aangeleverd. De glasfabriek staat nu bekend onder de naam Royal Leerdam Crystal.

Gildeglas.

Christiaan Antoon Jeekel en J.J. Mijnssen waren twee oud-vennoten van de firma Jeekel, Mijnssen & Co., die van 1875 tot 1877 een hardglasfabriek exploiteerden. Deze glasfabricage geschiedde volgens het systeem van A. de la Bastie en de firma was redelijk bekend.

Op 3 september 1877 werd er een commanditaire vennootschap gevormd, waarbij Jeekel, Mijnssen en O.H.L. Nieuwenhuijzen als beherende vennoten optraden. Deze vennootschap stelde zich ten doel de exploitatie van een fabriek van halfkristal en kristal. Aanvankelijk gingen de zaken moeizaam en was men verplicht het materieel, de gereedschappen en zelfs de nodige werkkrachten grotendeels uit het buitenland te halen. In 1885 overleed Jeekel en werd opgevolgd door C. Nortier Azn, die tot dan commanditair vennoot was. Vanaf nu trad Nieuwenhuijzen meer op de voorgrond.

De firma knoopte handelsbetrekkingen aan met vreemde landen en werelddelen, er kwamen veel handelslieden naar Leerdam. Aanvankelijk werkte men voor de Engelse markt, voor Zuid-Amerika en Mexico, alsmede voor enkele overzeese klanten van Hamburgse en Parijse agenten.

Geleidelijk breidde de fabriek zich uit en werd de firma omgezet in een naamloze vennootschap, met de drie beherende vennoten als directeuren. Aldus startte op 14 juni 1891 de NV Glasfabriek Leerdam voorheen Jeekel, Mijnssen en Co. met een gezamenlijk kapitaal van f 220.000,-.

In 1912 werd P.M. Cochius directeur. Hij zocht contact met kunstenaars om glasontwerpen te maken. K.P.C. de Bazel was de eerste kunstenaar die een aantal glasserviezen voor hem ontwierp.

Andries Copier was al sinds 1914 werkzaam bij de glasfabriek. In 1922 begint hij met het ontwerpen van glas en hij was jarenlang de enige ontwerper in vaste dienst van de glasfabriek. In 1927 kreeg Copier de artistieke leiding en in 1930 werd het Gildeglas geïntroduceerd.

Na De Bazel volgenden nog meer externe ontwerpers:

• tot 1940: Cornelis de Lorm, Chris Lanooy, H.P. Berlage, Chris Lebeau, Frank Lloyd Wright.

De Glasfabriek Leerdam is in 1938 overgenomen door de Vereenigde Glasfabrieken te Schiedam.

In opdracht van de Vereenigde Glasfabrieken maakte filmmaker Bert Haanstra in 1958 de bedrijfsfilm Over glas gesproken, over het productieproces van glas. Bert Haanstra maakte daarna in de Leerdamse glasfabrieken de vrije film Glas. Deze artistieke film over de glasfabricage won in 1960 een Oscar.

De Vereenigde Glasfabrieken werden in 1995 overgenomen door het Franse Danone en samen gingen ze vanaf 1999 verder als BSN Glasspack. In 2003 verkocht BSN Glasspack de Leerdamse afdelingen tafelglas en Crystal aan het Amerikaanse Libbey, maar behield zij de afdeling Flessen tot 2004 toen BSN Glasspack werd overgenomen door Owens-Illinois. In januari 2008 is Royal Delft Group ontstaan door de overname van de kristalafdeling Royal Leerdam Crystal (Glasfabriek Leerdam) door De Porceleyne Fles en de daaropvolgende samenvoeging met BV Koninklijke Van Kempen & Begeer.