Veenmos
Veenmos, botanische naam Sphagnum, is een geslacht van mossen met meer dan honderd verschillende soorten.
| Sphagnum | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Geslacht | ||||||||||||
| Sphagnum L. (1753) | ||||||||||||
| Typesoort | ||||||||||||
| Sphagnum palustre L. (1753) | ||||||||||||
Afbeeldingen Sphagnum op  | ||||||||||||
Sphagnum op  | ||||||||||||
| ||||||||||||
Bij het grote publiek is veenmos bekend onder de naam "sp(h)agnum" om het gebruik in decoratieve bloemstukjes, maar het wordt vanwege de sterk wateropnemende eigenschappen ook gebruikt in de vorm van turfstrooisel om de structuur van de bodem te verbeteren en als substraat voor huisdieren die in vochtige omstandigheden moeten worden gehouden, zoals amfibieën. In sommige streken wordt veenmos gebruikt als isolatiemateriaal, bijvoorbeeld om kieren in blokhutten te dichten.
Sommige veenmossoorten kunnen twintig keer hun drooggewicht aan water opnemen in de cellen, waardoor het erg geschikt is als structuurverbeteraar in grond, bijvoorbeeld zandgrond en kleigrond. Veenmos neemt mineralen als calcium en magnesium op en geeft waterstofionen af en kan daardoor de bodem verzuren. Deze eigenschap heeft er onder anaerobe omstandigheden toe bijgedragen dat de zogenaamde veenlijken (overblijfselen van prehistorische menselijke lichamen) zo goed bewaard zijn gebleven. Een goed voorbeeld daarvan is het meisje van Yde.
Uitgebeten veenmos
Het uitgebeten veenmos (Sphagnum riparium) werd tot 2008 niet in Vlaanderen gevonden. In Wallonië is deze soort zeer zeldzaam, en in Nederland, waar meer heide en veen voorkomt dan in Vlaanderen, staat deze soort op de Rode Lijst als 'bedreigd'. België ligt aan de zuidwestgrens van het Europese verspreidingsgebied van deze soort. De plant komt verder vooral in Centraal- en Noord-Europa voor. In Centraal-Europa is het hoofdzakelijk een gebergtesoort, die vooral op vochtige hellingen groeit.
In 2008 is in het Landschap De Liereman een groot aantal exemplaren van het uitgebeten veenmos gevonden.[1] In het laagland wordt dit veenmos soms in berkenbroekbossen gevonden. Dit is ook het geval in De Liereman.[1]
Taxonomie
Het geslacht telt naargelang van de bron 150 tot 350 soorten. De typesoort is Sphagnum palustre (gewoon veenmos).
De volgende soorten worden meer in detail besproken:
- Sphagnum magellanicum Brid. (1798) (hoogveen-veenmos)
- Sphagnum palustre L. (1753) (gewoon veenmos)
- Sphagnum rubellum (rood veenmos)
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Soorten van het geslacht Sphagnum (Veenmos) |  | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|