Torne älv
De Torne älv (Fins: Tornionjoki; Noord-Samisch: Duortnoseatnu) is een rivier die van Noord-Zweden naar Noord-Finland stroomt, om in de Botnische Golf uit te monden.
Torne älv Tornionjoki Duortnoseatnu | ||||
 | ||||
| Bron | Kurravaara | |||
| Monding | Botnische Golf | |||
| Stroomt door |   | |||
| Bevaarbaar | 0 | |||
| Coördinaten | 65° 50′ NB, 24° 9′ OL | |||
  | ||||
| ||||
De Torne älv ontstaat waar twee uitlopers aan de oostkant van het Torneträsk in Zweeds Lapland zich samenvoegen bij Kurravaara, een paar kilometer ten noorden van de stad Kiruna. Zij is dan weer wel, dan weer niet herkenbaar als rivier. Zij stroomt vanaf het punt dat ze het Tornetråsk verlaat tot bij Pajala door een moeras. Na Kurravaara zijn nog de volgende plaatsen van enige omvang aan de rivier gelegen:
- Jukkasjärvi
- Vittangi; hier stroomt de Vittangirivier de Torne älv in;
- Junosuando; hier stroomt de Tärendörivier uit;
- Pajala (allen in Zweden).
In deze plaatsen kan het verkeer de rivier oversteken.
Vlak na Pajala voegt zich de Muonio bij de Torne älv; de rivier stroomt daarna zuidwaarts door het Tornedal en vormt de grens tussen Zweden en Finland. De stroming van de Torne älv is gering door het geringe hoogteverschil; de stroming van de Muonio is sneller door de relatieve ondiepte, waarbij toch veel water afgevoerd moet worden. Na de vereniging van beide rivieren doet zij nog de volgende plaatsen aan (de Finse plaatsnamen worden als eerste genoemd, daarna de Zweedse) en is de stroomsnelheid zo groot dat regelmatig vissersbootjes omslaan en mensen verdrinken:
- Pello (Finland), met tegenhanger Pello (Zweden);(oversteek); bij Pello kent de rivier een S-bocht, waarbij er grote verschillen optreden in de stroomsnelheid midden in de rivier en die aan de oevers;
- Svanstein, alleen aan de Zweedse oever;
- Juoksenki, met tegenhanger Juoksengi;
- Kaulinranta, alleen de Finse oever;
- Övertorneå, alleen aan de Zweedse oever; (oversteek)
- (2 km zuidelijker:) Ylitornio, alleen aan de Finse oever;
- Karunki, met tegenhanger Karungi;
- Kukkola (Finland), met tegenhanger Kukkola (Zweden);
- Vojakkala (Finland), met tegenhanger Vojakkala (Zweden);
om ten slotte uit te stromen in de Botnische Golf, letterlijk tussen Tornio en Haparanda. Ook hier is oversteek mogelijk.
De gehele rivier is onbevaarbaar voor schepen van enige omvang doordat er zo veel stroomversnellingen zijn, alsook door de ondiepte en de rotsbedding.
Nationale rivier
Naar analogie van een nationaal park is de Torne älv in 1993 tot 'nationale rivier' verklaard. Dit houdt in dat er geen waterkrachtcentrales in de rivier mogen worden gebouwd en dat elke vorm van kanalisatie verboden is. Zo wordt getracht de natuurlijke loop van de rivier te behouden en populaties trekkende vissoorten (zoals zalm) te beschermen. De andere drie nationale rivieren van Zweden zijn de Vindelälven, de Pite älv en de Kalixälven.