Toppop

Danseres Penney de Jager en presentator Ad Visser in 1973

Toppop was de opvolger van Doebidoe dat door de AVRO met veel succes in de winter van 1969/1970 uitgezonden was met presentator Felix Meurders. Dankzij regisseur Rien van Wijk wordt Toppop vanaf najaar 1970 wekelijks uitgezonden. Toppop was voornamelijk gevuld met beelden van popartiesten die in de Toppop-studio hun nieuwste hit playbackten. Dit gebeurde in de seizoenen 1970-1974, 2 september 1978-23 februari 1982 en in de seizoenen 1986-1988 aan de hand van de keuze van de kijker. In de seizoenen 1974-1978 en vanaf 23 februari 1982-10 juli 1986 werd de Nationale Hitparade als uitgangspunt genomen. Wanneer artiesten niet beschikbaar waren voor een optreden in de studio, dan zocht een cameraploeg hen op. Op die manier zijn talloze artiesten overal ter wereld gefilmd. In de studio (Tom Browne - Funkin' for Jamaica / NY), op het vliegveld (David Cassidy/Schiphol), of gewoon thuis (Barry White/LA).

Als dat ook niet lukte werden succesnummers ook wel van beeld voorzien door een jazzballet onder leiding van Penney de Jager. In oktober 1976 werd het lied Aunt Dinah Has Blowed The Horn uit Treemonisha van Scott Joplin populair door het programma als melodie waarop het ballet van Penney de Jager danste. Het klassieke operanummer behaalde hierdoor in de Nationale Hitparade op 16 oktober 1976 zelfs een vijfde plaats, wat met dat genre muziek niet vaak voorkwam.

Voor veel Belgen en Nederlanders was AVRO's Toppop lange tijd de primaire informatiebron op het gebied van popmuziek. Ad en Penney groeiden hierdoor voor velen uit tot de belichaming van de rock-'n-roll. Jarenlang konden de kijkers een briefkaart insturen en de Top 3 van de volgende week voorspellen. Van de goede inzenders mocht een iemand dan de volgende week in de studio aanwezig zijn en de overigen die de top 3 goed hadden geraden kregen een Toppop-T-shirt thuis gestuurd.

Sinds 1978 werd Toppop in de zomer niet meer uitgezonden omdat de zendtijd was vergeven aan de TROS Top 50.[1] Op bepaalde tijden werden er echter wel korte "Toppop specials" uitgezonden met aandacht voor één bepaalde groep of artiest.

Met de komst van de videoclip en de voorlopers van MTV nam de populariteit van Toppop af en verdween het programma. Toppop werd in 2000 in een opiniepeiling in Televizier uitgekozen tot programma van de eeuw.

Jarenlang was er op de AVRO maandag op Hilversum 3 van 14:00 tot 16:00 uur ook een radioprogramma met de titel 'Toppop Radio' eveneens gepresenteerd door Ad Visser. Nadat Ad Visser in 1982 hiermee was gestopt, werd Robin Albers de presentator van Toppop Radio, wat vanaf 1 december 1985 t/m 28 september 1992 op vanaf dan Radio 3 werd uitgezonden. Het programma verdween door de invoering van de nieuwe horizontale programmering op Radio 3 per 5 oktober 1992.

Jaren na het stoppen van het programma werd Bart Peeters ingezet om een aantal afleveringen te presenteren van Toppop Yeah, een quiz die geheel aan Toppopfragmenten gewijd was met als vaste teamcaptains Angela Groothuizen en Bob Fosko; en vervolgens van Toppop non-stop, waarin volledige clips uit het Toppop-archief [2] getoond werden (later gepresenteerd door Wim Rigter). Tijdens "Top 2000 a gogo", een programma van de NPS in december 2005 en december 2006, werden iedere aflevering filmfragmenten van het showballet uit het Toppop-archief getoond, waarbij de gasten moesten raden welk muziekfragment er bij de getoonde beelden behoorde.

Tussen 2000 en 2006 zond de BNN iedere week een directe Nederlandse variant van het Britse Top of the Pops uit.

Op het digitale-tv/internetkanaal Cultura startte op 2 maart 2007 het programma Toppop Golden Years, gepresenteerd door Ad Visser. Visser speelde hierin 'Mr. Toppop', een — zoals hij zelf zegt — 'over-the-top'-typetje van zichzelf. Het was een thematisch programma, dat elke vrijdag om 23.00 uur werd uitgezonden. De eerste aflevering stond in het teken van Disco, andere thema's waren onder meer getallen, erotiek, André van Duin en reggae. Allerlei trivia werden onder in het beeld geprojecteerd, en de clips werden vertoond in een gouden kader.

In juni 2014 werden alle tunes en jingles van Toppop op cd en dvd gezet door het Genootschap radiojingles en -tunes in samenwerking met de AVRO en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Tonny Eyk was de componist van het materiaal in de periode 1970-1980. In 1974 werd het befaamde wijsje AVRO's Toppop presenteert de Nationale Hitparade ingezongen door Patricia Paay, Yvonne Keeley en Anita Meyer. Toen Toppop in 1978 zijn eigen hitlijst ging uitzenden, werd de tekst licht aangepast. Vanaf 1980 werd het Top Format-pakket gebruikt, waarbij de naam van de gebruikte hitparade niet langer gezongen werd, hetgeen handig was toen in 1982 de Nationale Hitparade opnieuw werd gebruikt. De kreet Toppop Yeah werd een begrip. De dvd laat vrijwel alle leaders van 1970 t/m 1988 zien, evenals de drive-in-showleaders en speciale versies van leaders.[3]

Gerard Ekdom begon in september 2012 opnieuw met een popprogramma bij de AVRO onder de titel Toppop3. Het programma liep drie seizoenen.

• Toppop werd enkele jaren voor en na het journaal uitgezonden. Na het journaal ging Toppop weer verder. Er schijnt ooit een rechtstreekse Toppop-uitzending te zijn geweest, die zó lekker op gang kwam volgens de crew, dat zij weigerden te wijken voor het journaal. Daardoor werd die avond het journaal niet uitgezonden en werden enkele crewleden later ontslagen.
• Het liedje 'Willempie' van André van Duin stond ooit bovenaan de hitlijst, maar omdat destijds een controversie gaande was wegens het feit dat Van Duin met het nummer geestelijk gehandicapten belachelijk zou maken, werd het lied niet gedraaid in Toppop.
• Het lied Willy Alberti bedankt! (Een parodie op Juliana bedankt van Willy Alberti) uit 1980, eveneens van André van Duin, werd in het geheel niet uitgezonden. Van Duin had het als grap bedacht (Hij persifleerde Prins Bernhard) en wilde daarmee niet in beeld.
• Bij de 250ste uitzending uit 1976 ging men met een Toppop-trein door het land, waar ook artiesten in optraden. Met de NS was afgesproken de trein niet te verven, maar door middel van papier de trein te versieren met toppop-art. Bij het reizen met de trein vloog het papier keer op keer van de trein af, waarop de decorontwerpers ten slotte de trein maar zelf begonnen te verven. Dat was uiteraard iets wat de NS later niet in dank afnam.
• In 1977 weigerde de grillige zanger Iggy Pop lange tijd zijn kleedkamer uit te komen om zijn hit Lust for Life te playbacken. Toen technici, om wat voor reden dan ook, de muziekband toch maar lieten lopen, stormde Iggy, dramatisch opgemaakt en met slechts een spijkerbroek aan het door drugsgebruik uitgemergelde lijf, onverwachts de studiovloer op. Het Toppop-filmpje van Lust for Life begint daarom met zich haastig van de studiovloer verwijderende crew. De rest van de tijd besteedt Iggy aan het kronkelend over de vloer playbacken van zijn hit en het slopen van een aantal ter decoratie neergezette kamerplanten. Iggy's optreden in Toppop wordt wel beschouwd als de doorbraak van de punk in Nederland.
• In 1985 werd de afscheid nemende Ad Visser door Jan en alleman gefeliciteerd terwijl Chris Rea tegelijkertijd zijn aankomende hit Josephine live zong omdat de laatste aflevering van Toppop live was. Grote hoeveelheden confetti werden over Ad Visser uitgestort terwijl Chris het melancholische liedje probeerde te vertolken. De zanger, die van deze gang van zaken niet tevoren op de hoogte was gesteld, slaagde er nauwelijks in om zijn ergernis te verbergen.
• In de film Bloed, zweet & tranen verschijnt André Hazes (gespeeld door Martijn Fischer) in Toppop om de single Een vriend te playbacken. Het gebruikte decor was in 1980, het jaar waarin de opname zou hebben plaatsgevonden, verouderd; Hazes zou in werkelijkheid pas in 1981 zijn Toppop-debuut maken.
• In nr. 01-2018 van het weekblad Donald Duck noemen Kwik, Kwek en Kwak hun zelfgemaakte sneeuwpop "een Toppop".

• Waarkeekjijvroegernaar.nl

Zie de categorie AVRO's TopPop van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.