The Sphere

The Sphere voor de aanslagen

Sphere at Plaza Fountain is het pronkstuk van de Duitse beeldhouwer Fritz Koenig, die zijn sculptuur naast Größe Kugelkaryatide tevens zijn "grootste kind" noemde.[2] The Sphere bestaat uit 52 bronzen segmenten die werden vervaardigd in Bremen en in 1971 naar New York werden verscheept.

Het kunstwerk diende als symboliek voor handel en wereldvrede en was volgens architect Minoru Yamasaki, die het originele World Trade Center ontwierp in de jaren '60, een wenk naar de moskee Al-Masjid al-Haram in Mekka waarbij The Sphere als bij wijze van spreken de plaats innam van de Kaäba.[3] Het mechanisch ontwerp van de sculptuur, een wereldbol die 24 uur exact ronddraaide aan de snelheid van de Aarde rond zijn as, werd geconstrueerd door Leslie E. Robertson en verwoest door de aanslagen van 11 september 2001.[4]

Koenig compileerde zijn sculptuur in 1966 in opdracht van Port Authority of New York and New Jersey, eigenaar van het World Trade Center. De oorspronkelijke keuze van de Port Authority was een sculptuur van de Britse beeldhouwer Henry Moore, maar Koenig werd gekozen nadat Yamasaki onder de indruk was van zijn werk. Koenig begon in 1967 reeds met werken in zijn atelier in Beieren, toen het complex zich nog in een planningsfase bevond en zes jaar later gereed was voor gebruik. Hoewel de sculptuur Größe Kugelkaryatide (Grote sferische kariatide) werd genoemd door de kunstenaar, werd het beeldhouwwerk door New Yorkers al snel aangeduid als The Sphere.

De sculptuur stond vervolgens 28 jaar lang aan de voet van het World Trade Center op een plein dat was vernoemd naar Austin J. Tobin, dertig jaar lang directeur van de Port Authority. Het plein omvatte tevens fonteinen, geplaatst rondom de sculptuur, evenals enkele bankjes waar de werknemers van de Twin Towers en de overige gebouwen van het complex konden lunchen of eventueel inwoners of toeristen konden verpozen.

The Sphere tussen het puin van de Twin Towers op 16 september 2001

Sphere at Plaza Fountain werd in zwaar beschadigde toestand teruggevonden onder het puin van de verwoeste Twin Towers, waarna de sculptuur werd geborgen in de buurt van John F. Kennedy Airport. Aldaar werd het kunstwerk maandenlang in gehavende staat bewaard alvorens te worden opgeknapt.

Men speculeerde of het kunstwerk voortaan als herdenkingsmonument zou gaan dienen, aangezien het een laatste aandenken was aan het voormalige World Trade Center en omdat het kunstwerk relatief "ongeschonden" de aanslagen had overleefd.[5] The Sphere had lange tijd een onzekere toekomst, maar werd uiteindelijk toch als herdenkingsmonument aangewend.

De sculptuur werd weliswaar deels gerestaureerd en werd vervolgens op 11 maart 2002 heropgericht in The Battery, een stadspark ten zuidoosten van de wijk Battery Park City. Precies een jaar na de aanslagen plaatste men een eeuwige vlam naast het kunstwerk. Fritz Koenig was aanwezig bij de werken en de plechtigheid. Toenmalig burgemeester Michael Bloomberg en zijn voorganger Rudolph Giuliani spraken dat de sculptuur voortaan was gewijd aan de slachtoffers van de aanslagen, waarna Koenig zei: "Het was een sculptuur, nu is het een monument". Sphere at Plaza Fountain stond tien jaar lang in The Battery.

Bij de sculptuur hoort een plaquette met onderstaande boodschap van hoop en veerkracht:

For three decades, this sculpture stood in the plaza of the World Trade Center. Entitled The Sphere, it was conceived by artist Fritz Koenig as a symbol of world peace. It was damaged during the tragic events of September 11, 2001, but endures as an icon of hope and the indestructible spirit of this country. The Sphere was placed here on March 11, 2002 as a temporary memorial to all who lost their lives in the terrorist attacks at the World Trade Center. This eternal flame was ignited on September 11, 2002 in honor of all those who were lost. Their spirit and sacrifice will never be forgotten.[6]

In de zomer van 2012 ging de stad op zoek naar een nieuwe locatie voor het kunstwerk omdat werkzaamheden van start gingen aan de grasperken van The Battery. Een petitie werd opgesteld door families van de slachtoffers om The Sphere terug te halen naar zijn oorspronkelijke locatie, waar inmiddels het nieuwe World Trade Center en National September 11 Memorial & Museum - inclusief North- en South Pool - werden opgetrokken.[7] Uiteindelijk leverde deze petitie meer dan 7.000 handtekeningen op.[8]

Port Authority of New York and New Jersey wou de sculptuur verplaatsen naar het nieuw te bouwen Liberty Park in de buurt van National September 11 Memorial & Museum en One World Trade Center, maar de bouw van het park werd pas aangevat in 2014 en twee jaar later voltooid. Port Authority of New York and New Jersey ging op 28 juni 2012 akkoord met een mogelijke terugkeer van de sculptuur naar het World Trade Center. In juli 2016 raakte men het eens over een terugkeer na 15 jaar.[9] In augustus 2016 werd de sculptuur naar zijn huidige locatie gebracht, de World Trade Center site.[1] The Sphere overschouwt het nieuwe World Trade Center sinds 6 september 2017 en bevindt zich in Liberty Park, in de nabije omgeving van National September 11 Memorial & Museum.[10][11]

• Koenig's Kugel by Percy Adlon - Documentaire van Percy Adlon over The Sphere uit 2001
• Koenigs Kugel in de Internet Movie Database

• Lijst van bezienswaardigheden in New York

Zie de categorie The Sphere at WTC van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Zie de categorie The Sphere at Battery Park van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Zie de categorie The Sphere at Liberty Park van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.