The Poseidon Adventure (1972)

Het gigantische passagiersschip S.S. Poseidon vaart over de Middellandse Zee op zijn laatste reis, met aan boord 1400 opvarenden. Het verouderde schip heeft nog maar drie dagen te varen; bij aankomst in Griekenland zal het worden gesloopt. Kapitein Harrison ontdekt dat de stabilisatieroeren defect zijn, hierdoor ligt het schip erg onstabiel in het water. Hij kaart het probleem aan bij de reder, maar die vindt het onnodig om nog een extra dure reparatie te gaan uitvoeren op een schip dat toch snel gesloopt zal worden.

Op oudejaarsavond zijn alle passagiers bijeen in de grote balzaal. Hier wordt een groot nieuwjaarsfeest gehouden. Harrison is met zijn bemanning op de brug als hij een bericht binnenkrijgt: er heeft op de bodem van de zee een aardbeving plaatsgevonden en als gevolg hiervan is een hevige vloedgolf ontstaan. Terwijl de nietsvermoedende passagiers vrolijk feestvieren en de vloedgolf razendsnel nadert, probeert de kapitein zijn schip met de achtersteven naar de golf toe te sturen om zo op de golf mee te kunnen varen. Door de defecte stabilisatieroeren blijft de Poseidon echter dwars in de golf liggen, waardoor het schip vol door de golf wordt getroffen, kapseist en ondersteboven in het water komt te liggen. Harrison en iedereen die bij hem in de kajuit was zijn op slag dood.

Slechts een handjevol passagiers heeft de ramp overleefd. De meesten van hen bevonden zich in de eetzaal. Terwijl het schip in snel tempo volstroomt, moeten de overlevenden naar de top van het schip (eigenlijk de onderkant dus) klimmen; een zeer gevaarlijke opgave omdat het schip, door de uitgevallen stroom en het omgekeerde interieur, is veranderd in een doolhof. De meeste passagiers in de zaal willen dan ook hulp afwachten, maar een klein groepje, geleid door de dominee Frank Scott, ontsnapt naar de keuken door via de kerstboom uit de zaal weg te klimmen. Direct hierna stroomt het water de zaal binnen en de achterblijvers stoten de kerstboom om in hun paniek, waarmee ze hun enige uitweg vernietigen en opgesloten raken, gedoemd te verdrinken. Enkelen van hen later blijken het later toch overleefd te hebben, maar zij gaan niet met de andere groep onder leiding van Scott mee omdat ze denken dat er een andere uitweg is.

Onder leiding van de dominee beginnen de tien passagiers die dankzij de kerstboom zijn ontsnapt – het bejaarde joodse echtpaar Rosen, het echtpaar Rogo (een detective en een ex-prostituee), de twee kinderen Susan en Robin Shelby, de zangeres Nonnie Parry, de modehandelaar James Martin en een kelner, Acres – aan de gevaarlijke tocht. Ze moeten nauwe ventilatieschachten, volstromende gangen en brandende half-ingestorte trappenhuizen trotseren. Tijdens deze hindernissen komt Acres om het leven. Uiteindelijk moeten de negen overgeblevenen een enorme afstand onder water zwemmen. De bejaarde Belle Rosen ontpopt zich hier als heldin: als Scott onder water vastzit blijkt ze een voormalig zwemkampioene te zijn. Ze zwemt moeiteloos door de smalle ondergelopen gangen en spant een touw waarmee de andere overgebleven passagiers door het water kunnen worden getrokken. Deze heldendaad bekoopt ze echter met haar leven: de inspanning die ze niet meer gewend is, bezorgt haar een hartstilstand. Voor ze sterft geeft ze aan Scott haar hanger, die de dominee aan haar man moet geven voor hun kleinkind. Bij een nieuwe explosie even later komt ook Linda Rogo om het leven; haar man Mike is woedend op Scott en noemt hem Linda's moordenaar.

De zeven overlevenden die er nu nog zijn bereiken de brandende machinekamer. Van hieruit moeten ze in de schacht van de scheepsschroef zien te komen: dit is het gedeelte waar de scheepsromp het dunst is. De as van de schroef blijkt nog te draaien en de knop om deze uit te zetten hangt op enkele tientallen meters hoogte (eigenlijk de bodem van de machinekamer). Scott klimt omhoog en besluit zijn eigen leven op te offeren voor de anderen: hij springt naar de knop toe en drukt deze in, terwijl hij intussen God aanroept. Dan valt hij naar beneden, zijn dood tegemoet.

Nu de schroef is gestopt met draaien, klimmen de overlevenden in de schroefschacht. Ze blijven urenlang wachten en horen dan voetstappen op het metaal: iemand loopt op de bovenkant (de kiel) van het schip. Ze kloppen op het metaal en er wordt teruggeklopt. Met een snijbrander wordt er een gat in de scheepsbodem gebrand. Een helikopter met aan boord reddingswerkers landt op de kiel, en de zes overgebleven overlevenden worden nog op tijd meegenomen voordat het schip zinkt. Er is verder niemand anders meer gered van de 1400 opvarenden, ook niet onder de andere groep die de volstromende feestzaal nog kon ontvluchten.

Veel critici beschouwden The Poseidon Aventure als de beste rampenfilm uit de jaren 70. Dit vooral vanwege de claustrofobische sfeer en het spannende gegeven: een race tegen de klok terwijl men opgesloten zit in een duister doolhof vol gevaarlijke hindernissen. Daarnaast bevat de film een aantal beginscènes waarin de personages geïntroduceerd worden, tussen de actiescènes zitten ook veel rustige scènes waarin de personages verder worden uitgewerkt en waarin hun psychische reacties op de ramp voorkomen.

Het succes van The Poseidon Aventure maakte dat er in de jaren daarna in snel tempo een hele reeks rampenfilms werd gemaakt. Hierdoor maakte dit genre in de jaren zeventig een echte bloei door.

Producent Irwin Allen zou na het succes van The Poseidon Adventure later ook The Towering Inferno maken, een rampenfilm die vaak wordt gezien als de tegenhanger van Poseidon. Ook produceerde hij een reeks minder succesvolle rampenfilms zoals The Swarm en When Times Run Out. Tevens maakte hij Beyond the Poseidon Adventure, een geflopt vervolg op The Poseidon Adventure. Door al deze films kreeg Allen de bijnaam Master of Disaster.

• PoseidonAdventure.com
• (en)  ‌The Poseidon Adventure in de Internet Movie Database