The Exorcist (film)

The Exorcist is een Amerikaanse klassieke avondvullende horrorfilm uit 1973, geregisseerd door William Friedkin met een scenario gebaseerd op de gelijknamige roman van William Peter Blatty. De film werd een van de meest succesvolle horrorfilms van zijn tijd, met een wereldwijde opbrengst van 440.000.000 dollar.[1]

The Exorcist
De duivelsuitbanner
Plaats van de laatste scène
(Filmposter op en.wikipedia.org)
RegieWilliam Friedkin
ProducentWilliam Peter Blatty
ScenarioWilliam Peter Blatty
Gebaseerd op:
The Exorcist van
William Peter Blatty
HoofdrollenEllen Burstyn
Max von Sydow
Lee J. Cobb
Kitty Winn
Jack MacGowran
Jason Miller
Linda Blair
MuziekMike Oldfield
MontageNorman Gay
CinematografieOwen Roizman
ProductiebedrijfHoya Productions
DistributieWarner Bros. Pictures
Première 26 december 1973
5 september 1974
GenreHorror/drama
Speelduur121 minuten
133 minuten (director's cut)
TaalEngels
Italiaans
Latijn
Land Verenigde Staten
Budget$ 12.000.000
Opbrengst$ 402.7-441.300.000
Gewonnen prijzen2 Academy Awards
Overige nominaties14
VervolgThe Heretic (1977)
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
Portaal    Film

Verhaal

Pater Merrin is een katholieke priester die in Irak dienstdoet als archeoloog. Op een dag vindt hij een klein, oud afgodsbeeldje van de Akkadische godheid Pazuzu. Op het moment dat hij het beeldje opgraaft, is er een sterke windvlaag die wat stof van het beeldje afblaast. Merrin is bang dat hij een oeroude demon heeft vrijgelaten door het beeldje op te graven. Enkele, vreemde gebeurtenissen doen Merrin er steeds meer en meer in geloven dat hij iets van puur kwaad in de wereld heeft gebracht.

Ver weg, in Georgetown (Verenigde Staten) hoort Chris MacNeil vreemde dingen in haar huis. Ook doen zich een aantal vreemde verschijnselen voor. Chris beseft niet dat een vrijgelaten demon haar huis is binnengedrongen. Haar dochter, Regan, begint kort daarna vreemd gedrag te vertonen. Ze gebruikt opeens de meest grove scheldwoorden en op een feestje plast ze, voor tientallen mensen, op de grond. Eerst denkt Chris dat Regan ziek is, maar onderzoeken wijzen niets uit. Maar nadat Chris een bovennatuurlijk verschijnsel van dichtbij heeft meegemaakt, is zij ervan overtuigd dat haar dochter bezeten is. Buiten Chris gelooft echter niemand dit, maar ontdekkingen als een vernield en beklad Maria-beeld bevestigen dat er iets is dat de Kerk niet goedgezind is. Ondertussen wordt Regans gedrag steeds grover: ze grijpt een psychiater in zijn kruis en niet lang daarna vermoordt ze een kennis van de MacNeils, door hem uit haar slaapkamerraam te gooien. De doktoren, en ook een inspecteur die de zaak onderzoekt, geloven echter niet dat er iets bovennatuurlijks in het spel is. Omdat Regans gedrag een dreiging wordt, wordt ze vastgeketend aan haar bed. Inmiddels heeft Regan een gedaanteverwisseling ondergaan waardoor ze meer op een demon lijkt dan op een meisje. Haar stem is ook grondig veranderd: alle twijfel is voor Chris weg: er zit een duivel in haar dochter. Ten einde raad laat ze een priester, Damien Karras, komen. Karras voelt zich schuldig om de dood van zijn moeder en is tamelijk depressief, ook omdat hij denkt dat hij zijn geloof in God heeft verloren. Hij ontdekt dat het wezen dat in Regan zit, een man genaamd Merrin vreest. Er wordt onderzoek gedaan naar Merrins identiteit en het blijkt dat Merrin een pater is die meerdere malen bij exorcisme betrokken is geweest. Chris ziet het exorcisme als de enige oplossing en laat Merrin, vergezeld door Karras, naar haar huis komen. Daar beginnen de twee priesters met een gewaagde, uitputtende duiveluitdrijving. De demon probeert de priesters te verzwakken door in te spelen op hun zwakke punten. Hij imiteert bijvoorbeeld de stem van Karras' moeder, waardoor zijn schuldgevoelens nog groter worden. Karras verlaat hierop de kamer. Wanneer hij terugkomt, treft hij een door een hartaanval overleden Merrin aan. Als Karras Merrin dood aantreft, wordt hij kwaad en begint het meisje te wurgen en vraagt de demon om van hem bezit te nemen. De bezeten Karras wil eerst Regan vermoorden, maar in een moment van bezinning besluit Karras met zijn laatste beetje kracht uit het raam te springen, om Regan tegen hem te beschermen. Karras overlijdt aan zijn verwondingen en de demon verlaat hem. Regan is weer normaal en later besluiten Chris en Regan het huis, dat hen te veel doet denken aan de vreselijke geschiedenis, te verlaten. Het meisje kan zich niet veel meer herinneren.

Rolverdeling
  • Ellen Burstyn - Chris MacNeil
  • Jason Miller - Damien Karras
  • Max von Sydow - Lankester Merrin
  • Linda Blair - Regan MacNeil
  • Lee J. Cobb - Lieutenant William F. Kinderman, een detective
  • Kitty Winn - Sharon Spencer
  • Jack MacGowran - Burke Dennings
  • Mercedes McCambridge – de stem van de demon
  • William O'Malley - Father Joe Dyer
  • Arthur Storch – de psychiater
  • Andre Trottier – de assistent van de priester.

Achtergrond

Trailer

Nog voordat de film werd uitgebracht, maakte de originele trailer (die later onmiddellijk werd verbannen) al een enorme impact op zowel horror als niet-horror fans en ontstond er veel ophef. In de trailer, die nog geen twee minuten duurde, komen na zo'n 30 seconden felle flitsende beelden van o.a. een close-up van het gezicht van de demon en de bezeten Regan, tegelijkertijd met onheilspellende muziek. Dit leidde tot momenten waarin mensen de bioscoopzalen, huilend, onmiddellijk in grote paniek verlieten. Sommigen mensen moesten zelfs door de trailer overgeven, de meeste hebben het gered tot de wc's, de overige gaven in de zaal over. Ook kregen sommigen van hen een beroerte of vielen flauw door onder meer een hartaanval. Lalo Schifrin, degene die de onheilspellende muziek schreef, vertelde aan Score Magazine dat het een van zijn meest onaangenaamste ervaringen in zijn leven was en gooide het letterlijk 'uit het raam'. Het is nog steeds niet duidelijk of de trailer mensen pijn deed met opzet, of dat sommigen zelf niet goed werden.[2][3]

Ontvangst

The Exorcist was een enorme hit: sommigen mensen reden meer dan 160 kilometer naar de dichtstbijzijnde bioscoop, om vervolgens vijf tot zeven uur in de rij te staan. Dat een heleboel mensen tijdens de voorstelling flauwvielen was geen verrassing; in de bioscoop van Westmont, Californië bleek dat tijdens elke voorstelling tientallen mensen flauwvielen, waarvan de helft (gelijk) weer terugging naar de zaal. De film haalde zelfs het landelijk nieuws.[4]

De film is geïnspireerd door een waargebeurde zaak - waarvan gedacht werd dat het om een authentieke bezetenheid ging - en won twee Oscars en vier Golden Globes.[5][6]

Muziek

Lalo Schifrin verzorgde dus de soundtrack voor de film. Zijn eerste versie werd verworpen door Friedkin. Schifrin had reeds zes minuten filmmuziek geschreven voor de trailer van de film, maar omdat het testpubliek deze muziek in combinatie met de beelden dus te eng vond, gaf Warner Bros. Schifrin de opdracht de muziek wat milder te maken. In verschillende scènes is het begin van Tubular Bells van Mike Oldfield te horen.

Naderhand maakte Friedkin bekend dat hij liever Tangerine Dream de muziek had willen laten componeren.

Verlengde versie

In 2000 verscheen er een nieuwe uitgave van de originele film onder de naam The Exorcist (The Version You've Never Seen). Hierin zijn ongeveer twaalf minuten aan de film toegevoegd die oorspronkelijk sneuvelden in de montagekamer.

Waarschijnlijk de meest illustere toevoeging is een scène die bekend kwam te staan als the spiderwalk dankzij eerdere bonus-dvd's. Regan komt hierin op handen en voeten, maar ondersteboven (buik richting plafond) de trap afgestoven, om eenmaal beneden het bloed uit haar mond te laten gutsen. Dit is een andere versie van de spiderwalk dan die op de eerder genoemde bonus-dvd's.

Verder is de scène met medische tests in het ziekenhuis uitgebreid en is het einde veranderd, waardoor Father Dyer aan het einde van de film pratend met rechercheur Kinderman wegloopt. Gedurende de film zijn er hier en daar frames met de beeltenis van de demon ingeplakt.

Als The Version You've Never Seen draaide The Exorcist dik 25 jaar na het oorspronkelijke verschijnen wederom in de bioscoop, voordat de nieuwe versie op dvd uitkwam. Dat is ongebruikelijk voor films waaraan speeltijd is toegevoegd. Gewoonlijk verschijnen deze op dvd als 'special edition'.

Vervolgen en gerelateerde films

The Exorcist werd in een aantal films geparodieerd, zoals:

Prijzen en nominaties
In de film gebruikte pop van Linda Blair in bezeten staat

The Exorcist werd genomineerd voor tien Oscars.[5] De film won die voor “beste geluid” en “beste afgeleide scenario”. De overige nominaties waren:

  • Beste film
  • Beste actrice (Ellen Burstyn)
  • Beste mannelijke bijrol (Jason Miller)
  • Beste vrouwelijke bijrol (Linda Blair)
  • Beste regisseur (William Friedkin)
  • Beste camerawerk
  • Beste filmmontage
  • Beste decors

Verder won The Exorcist vier Golden Globes[6]:

  • Beste film – drama
  • Beste regisseur
  • Beste vrouwelijke bijrol
  • Beste scenario

De film staat op de 3e plaats van (American Film Institute) AFI's 100 Years…100 Thrills.[7] Verder staat het personage Regan MacNeil op de 9e plaats van de schurkenlijst van AFI's 100 Years... 100 Heroes and Villains.[8]

The Exorcist
BoekenThe Exorcist (1971) · Legion (1983)
Films:The Exorcist (1973) · Exorcist II: The Heretic (1977) · The Exorcist III (1990) · Exorcist: The Beginning (2004) · Dominion: Prequel to the Exorcist (2005)
TelevisieserieThe Exorcist
Films onder regie van William Friedkin

Good Times (1967) · The Birthday Party (1968) · The Night They Raided Minsky's (1968) · The Boys in the Band (1970) · The French Connection (1971) · The Exorcist (1973) · Sorcerer (1977) · The Brink's Job (1978) · Cruising (1980) · Deal of the Century (1983) · To Live and Die in L.A. (1985) · Rampage (1987) · The Guardian (1990) · Blue Chips (1994) · Jailbreakers (1994) · Jade (1995) · 12 Angry Men (1997) · Rules of Engagement (2000) · The Hunted (2003) · Bug (2006) · Killer Joe (2011)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.