Strafwetboek (België)
Het Strafwetboek (Sw.[1]) van 8 juni 1867[2] is naast het Wetboek van strafvordering de basis van het strafrecht in België.
Strafwetboek Code pénal Strafgesetzbuch | ||||
| Citeertitel | Strafwetboek Code pénal Strafgesetzbuch | |||
| Titel | Strafwetboek van 8 juni 1867 | |||
| Soort regeling | Wet | |||
| Toepassingsgebied | .svg.png){kind=small} | |||
| Rechtsgebied | strafrecht | |||
| Status | in werking | |||
| Grondslag | wetsontwerp | |||
| Goedkeuring en inwerkingtreding | ||||
| Aangenomen door | Kamer van volksvertegenwoordigers op 17 mei 1867; Senaat op 11 mei 1867 | |||
| Ondertekend op | 8 juni 1867 door koning Leopold II | |||
| Gepubliceerd op | 9 juni 1867 | |||
| Gepubliceerd in | Belgisch Staatsblad | |||
| In werking getreden op | 15 oktober 1867 | |||
| Ingetrokken/ opgeheven op | gepland | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opvolger van | Code Pénal (1811) | |||
| Opgevolgd door | Nieuw Strafwetboek (in voorbereiding) | |||
| Wijzigingen | Externe lijst | |||
| Lees online | ||||
| Strafwetboek Code pénal Strafgesetzbuch | ||||
| ||||
Het bevat twee boeken, een algemeen en een specifiek.
Geschiedenis
Minister van Justitie François-Philippe de Haussy belastte in 1848 een commissie onder leiding van de professoren Jacques-Joseph Haus en J.S.G. Nypels met de uitwerking van een nieuw strafwetboek. Hun tekst was een modernisering van de napoleontische Code Pénal van 1810/1834, zonder deze compleet te verloochenen. Het resultaat werd gestemd in 1867 en was een invloed op het Nederlandse Strafwetboek van 1881.
In de 20e eeuw liepen diverse nieuwe codificatiepogingen op niets uit. Minister van Justitie Koen Geens stelde in 2015 een commissie aan die een nieuw Strafwetboek moest voorbereiden, bestaande uit Damien Vandermeersch en Joëlle Rozie, met medewerking van Jeroen De Herdt, Marie Debauche en Margot Taeymans.[3] Op 20 januari 2017 werd het wetsontwerp voor de modernisering van Boek 1 door de Ministerraad goedgekeurd. Op 20 juli 2018 volgde de goedkeuring voor de hervorming van Boek 2.[4] De val van de Regering-Michel I verhinderde dat het tot een stemming in het parlement kwam. De tekst werd hernomen als wetsvoorstel, maar hij raakte niet meer gestemd. Tijdens de volgende legislatuur werd de tekst opnieuw neergelegd als wetsvoorstel.
Boek 1: de misdrijven en de bestraffing in het algemeen
Boek 1 bevat de algemene bepalingen over de misdrijven, om te beginnen de indeling in (zware) misdaden, de tussencategorie van de wanbedrijven en de (lichte) overtredingen. Daarmee komen ook drie categorieën van straffen overeen, respectievelijk de criminele gevangenisstraf of opsluiting, de correctionele gevangenisstraf tot ten hoogste vijf jaar, en de politiegevangenisstraf, die niet meer dan zeven dagen mag bedragen. Een andere mogelijke straf is de ontzetting van het recht om bepaalde ambten uit te oefenen, bijvoorbeeld ook om deel te nemen aan verkiezingen. Daarnaast zijn er de financiële sancties, zoals de geldboete en/of de verbeurdverklaring van een illegaal vermogensvoordeel. Sinds 1999 stelt het Strafwetboek ook rechtspersonen strafbaar. Daar is uiteraard geen opsluiting mogelijk, maar wel een eventuele ontbinding of een tijdelijke of definitieve sluiting. Sinds kort zijn ook werkstraffen en andere alternatieve straffen voorzien in het wetboek.
Boek 1 omschrijft ook nog een aantal algemene begrippen, zoals
- misdrijven
- straffen
- strafbare poging tot misdaad of tot wanbedrijf
- herhaling
- samenloop van verscheidene misdrijven
- strafbare deelneming van verscheidene personen
- Rechtvaardigings-, schulduitsluitings- en verschoningsgronden
- verzachtende omstandigheden
- tenietgaan van straffen
Boek 2: de misdrijven en de bestraffing in het bijzonder
Hier worden alle specifieke misdrijven beschreven, telkens met hun bestraffing
Titel I. Misdaden en wanbedrijven tegen de veiligheid van de Staat
- Tegen de Koning en de regering
- Majesteitsschennis is niet strafbaar gesteld in het Strafwetboek, maar in de wet van 6 april 1847 tot bestraffing van de beledigingen aan den Koning.
- Tegen de uitwendige veiligheid
- Tegen de inwendige veiligheid
- Terrorisme
Titel II. Misdaden en wanbedrijven die door de Grondwet gewaarborgde rechten schenden
- De vrije uitoefening van de erediensten
- Schending door openbare ambtenaren
Titel III. Misdaden en wanbedrijven tegen de openbare trouw
- Valse munt
- Namaking of vervalsing van effecten, e.d.
- Namaking of vervalsing van zegels, stempels, merken, enz.
- Valsheid in geschriften
- Vals getuigenis en meineed
- Aanmatiging van ambten, van titels of van een naam
Titels IV en V. Misdaden en wanbedrijven tegen de openbare orde
- Samenspanning van ambtenaren
- Aanmatiging van macht door overheden
- Verduistering en knevelarij
- Omkoping, zowel actieve als passieve corruptie van overheidsdienaren
- Misbruik van gezag
- Afluisteren van communicatie
- Weerspannigheid
- Smaad en geweld tegen het openbaar gezag
- Zegelverbreking
- Belemmering van openbare werken
- Publicaties zonder verantwoordelijke uitgever
- Illegale casino’s, loterijen, speelhuizen en pandhuizen
- Mededeling van fabrieksgeheimen, bedrieglijke prijsmanipulatie
Titel VI. Misdaden en wanbedrijven tegen de openbare veiligheid
Titel VIbis. Misdaden met betrekking tot het nemen van gijzelaars
Titel VII. Misdaden en wanbedrijven tegen de orde der familie en tegen de openbare zedelijkheid
- Vruchtafdrijving
- Verhinderen of vernietigen van de burgerlijke staat van kinderen
- Aanranding van de eerbaarheid en verkrachting
- Bederf van de jeugd en prostitutie
- Openbare zedenschennis
- Dubbel huwelijk
- Familieverlating
Titel VIII. Misdaden en wanbedrijven tegen personen
- Moord, opzettelijke doodslag en het opzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel, met inbegrip van vrouwelijke genitale verminking
- Onopzettelijk doden en onopzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel
- Schuldig verzuim tegenover personen in nood
- Aantasting van minderjarigen
- belaging
- Aanranding van de eer of de goede naam (laster en eerroof)
- Levering van giftige voedingswaren, schending van het medisch beroepsgeheim, schending van het briefgeheim (door een postoperator), schending van het gerechtelijk onderzoeksgeheim
Titel IX. Misdaden en wanbedrijven tegen eigendommen
- Diefstal en afpersing
- Onvergunde handelingen met kernmateriaal
- Bedrog, bedrieglijk faillissement, misbruik van vertrouwen, oplichting en bedriegerij, informaticabedrog, private omkoping, heling, flessentrekkerij
- Vernieling en beschadiging
Titel IXbis. Misdrijven tegen de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van informaticasystemen
- Kraken, cracken of (foutief) hacken
- Verspreiden van computervirussen
Titel X. Overtredingen
- De overtredingen volgens het Strafwetboek worden ingedeeld in vier klassen. Het gaat onder meer over het nalaten om straten of doorgangen vrij te houden, het ophitsen van honden, moeskopperij, kansspelen (kaarten) op straat, doden of verwonden van huisdieren (van een ander), afscheuren van officiële aanplakbiljetten, nachtlawaai, valse gewichten, maten en weegtoestellen, waarzeggen en uitleggen van dromen, taartgooien, enz. De meeste overtredingen worden nochtans genoemd in andere wetten, bijvoorbeeld de wegcode.
Met ingang van 1 april 2005 vallen veel van deze overtredingen niet meer onder het Strafwetboek maar onder de gemeentelijke administratieve sancties.
Buiten het Strafwetboek zal men nog talrijke bijzondere wetten aantreffen die bepaalde gedragingen strafbaar stellen, zoals de wet van 25 maart 1891 houdende bestraffing van het aanzetten tot het plegen van misdaden en wanbedrijven.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|