Spider-Man (film uit 2002)

Plannen om een live-action verfilming van Spider-Man te maken dateren al van eind jaren zeventig. Er kwam schot in het project toen zelfverklaard Spidey-fan Menahem Golan de filmrechten verwierf via zijn bedrijf Cannon Films in 1985. Een van de regisseurs die in deze periode verbonden was aan het project was Stephen Herek. Vanwege financiële problemen van Cannon's opvolger 21st Century Film Corporation kwamen de rechten terecht bij Carolco Pictures, dat begin jaren negentig grote commerciële successen behaalde. Carolco Pictures bracht Spider-Man bedenker Stan Lee samen met regisseur James Cameron die net het immens succesvolle Terminator 2: Judgement Day had gemaakt voor de opkomende studio. Cameron zag de transformatie van Peter Parker als een metafoor voor de puberteit, en zijn 'scriptment' bevatte variaties van de schurken Electro en Sandman. De finale van de film zou zich afspelen boven op de Twin Towers in New York. Financiële én juridische problemen voorkwamen dat Carolco, dat in 1995 uiteindelijk failliet ging, de film kon maken. Doordat de filmrechten nu in handen van drie verschillende bedrijven was geweest die allen failliet waren gegaan, bestond er onduidelijkheid over welke studio het project mocht voortzetten. MGM, dat 21st Century had overgenomen, claimde zodoende de filmrechten in handen te hebben. De rechter besliste dat Menahem Golan's oorspronkelijke deal met Marvel al lang verlopen was, en dat de stripuitgever de rechten weer terug had. Marvel verkocht de Spider-Man rechten vervolgens aan Columbia Pictures. Columbia en MGM waren destijds in een conflict verwikkeld over de James Bondfilms. Columbia wilde een alternatieve James Bondserie creëren, hetgeen mogelijk schade zou aanrichten aan de Eon-films die MGM uitbracht. In maart 1999 maakten de studio's een markante deal: MGM zou hun claim op het Spider-Man materiaal (waaronder alle voorgaande scenario's, inclusief die van Cameron) opgeven en Columbia zou geen alternatieve James Bondfilm maken. Zodoende ging in 2000, na vijftien jaar gesteggel, eindelijk de eerste Spider-Man film in productie. Onder de regisseurs die interesse toonden waren Roland Emmerich, Chris Columbus, Tim Burton (die halverwege de jaren negentig een Superman project zag mislukken) en David Fincher, die er geen origin story van wilde maken, maar de film wilde baseren op "The Night Gwen Stacy Died", een Spider-Man verhaallijn. Uiteindelijk werd Sam Raimi, op basis van zijn levenslange voorliefde voor het personage, ingehuurd. James Cameron's scriptment behoorde wel tot het bronmateriaal dat Columbia nu bezat, maar de Titanic-regisseur werd zelf niet ingehuurd.

Scenarist David Koepp baseerde zijn versies van het scenario op James Cameron's plan, maar verving in latere stadia de schurken en introduceerde de Green Goblin en Doctor Octopuss. Columbia liet Koepp's scenario eveneens herschrijven. Scott Rosenberg verwijderde Doc Ock, opdat de film niet te veel origin stories zou krijgen, en gerespecteerd auteur én scenarioschrijver Alvin Sargent verfijnde de dialogen. In de uiteindelijke film heeft alleen Koepp, en geen van de drie andere scenaristen, credits gekregen van de WGA voor het scenario. De film werd in de eerste helft van 2001 opgenomen in Californië.

Na de aanslagen op het World Trade Center op 11 september werd een poster van de film waarop onder andere de skyline van New York (met het World Trade Center) door Sony (eigenaar van Columbia) uit de productie genomen. Ook een extra scène die te zien was in de eerste trailer van de film, waarin Spider-Man een helikopter “vangt” met een enorm spinnenweb tussen de twee torens van het WTC, werd uit de film geknipt.

Voor de film werden verschillende Spider-Man-kostuums gemaakt, elk ter waarde van $100.000. Vier werden er gestolen van de set begin april 2001. Columbia Pictures bood een beloning van $25.000 aan voor degene die de kostuums terugbracht, maar dat was tevergeefs.

• Voor de rol van Green Goblin waren eerst Nicolas Cage en John Malkovich geselecteerd.
• Oom Bens auto is een Oldsmobile Delta 88 uit 1983. Deze auto wordt vaak door Raimi gebruikt in zijn films.
• De kostuums die Peter tekent wanneer hij een goed kostuum probeert te bedenken, zijn getekend door Phil Jimenez. Een van de tekeningen is eigenlijk Stingray, een ander personage van Marvel Comics.
• Het pak van Spiderman kost 80.000 euro. Voor de film werden er verschillende kostuums gemaakt, waarvan er vier op de set gestolen werden. De studio loofde zelf een beloning van 20.000 euro per kostuum uit aan hen die ze terug konden brengen. Helaas, ze zijn nooit teruggekomen.

Spider-Man werd positief ontvangen door critici. Op Rotten Tomatoes scoort de film 89% aan goede beoordelingen. Veel critici prezen de keuzes voor de acteurs, en met name voor Toby Maguire, als een van de hoogtepunten van de film. Ook in commercieel opzicht was de film succesvol. Spider-Man was de eerste film die binnen een week meer dan 100 miljoen dollar opbracht. Op de eerste dag bracht de film $39.406.872 op. De totale wereldwijde opbrengst kwam uit op $821.708.551. Daarmee was Spider-Man de succesvolste superheldenfilm tot dan toe, en de op twee na meest succesvolle film van 2002, na The Lord of the Rings: The Two Towers en Harry Potter and the Chamber of Secrets.