Spekwortel

De spekwortel (Dioscorea communis, basioniem: Tamus communis) is een klimplant uit het geslacht Dioscorea.

Spekwortel
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:Eenzaadlobbigen
Orde:Dioscoreales
Familie:Dioscoreaceae
Geslacht:Dioscorea
soort
Dioscorea communis
(L.) Caddick & Wilkin. (2002)
Afbeeldingen Spekwortel op Wikimedia Commons
Spekwortel op Wikispecies
Portaal    Biologie

Beschrijving en groeigebied

De gewone spekwortel komt zowel in Noord- en Midden-europa voor als in het Middellandse Zeegebied.

De spekwortel groeit aan de randen van loofbossen, in heggen en struiken. Het is een liaan. De klimplant wordt maximaal 3 m hoog, heeft van mei tot juni gele bloemen. De bladeren zijn hartvormig. De plant heeft ronde, bij rijpheid rode, vruchten van ongeveer 1 cm doorsnede.

Het grondgebied van Nederland ligt juist buiten het verspreidingsgebied van de gewone spekwortel. In Vlaanderen vindt men de soort vooral in het zuidwestelijk deel van de leemstreek, maar niet ten oosten van de Dijle. In Wallonië is de soort vooral in de buurt van de grens met Frankrijk te vinden, zoals in Lotharingen. In Noordwest-Frankrijk vinden we de soort onder meer in Picardië, Artois en de Boulonnais. Ook is Tamus gevonden in het middengebied van de Ardèche in Frankrijk op ca. 400 meter hoogte.

Inhoud

Omdat in de plant saponine en calciumoxalaat voorkomt is de spekwortel giftig. Het sap van de rijpe bessen of de wortelen kan huidirritatie veroorzaken. De oorzaak zijn de kleine oxalaatkristallen en de histamine in de plant.[1]. De wortel bevat fenantreen-derivaten en glycoside.

Toepassingen

In een laboratoriumstudie is gebleken dat het wortelsap van deze plant ontstekingsremmende eigenschappen heeft.[2]. In de volksgeneeskunde werd de plant vroeger gebruikt tegen reuma en kneuzingen; vandaar de naam in het Frans „herbe aux femmes battues“ ("Kruid van de geslagen vrouwen"). De plant wordt nu in de homeopathie gebruikt.

Onderzoek heeft aangetoond dat het gif uit de wortels verwijderd kan worden door de wortels te pletten en in stukken te snijden, deze vervolgens een aantal dagen in stromend water te laten weken. Meestal worden deze wortels in een net gedaan dat enkele dagen in een stomende beek wordt gehangen. Wanneer de wortels vervolgens geroosterd worden krijgen ze extra (kastanjeachtige) smaak.

Bronnen

  1. R. J. Schmidt, S. P. Moult: The dermatitic properties of black bryony (Tamus communis L.). Contact Dermatitis. 1983 Sep;9(5):390-6. PMID 6627925
  2. N. Mascolo u.a.: Local anti-inflammatory activity of Tamus communis. J Ethnopharmacol. 1987 Jan-Feb;19(1):81-4. PMID 3586696
Zie de categorie Dioscorea communis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.