Histamine

Histamine komt vooral voor in een aantal eiwitrijke, dierlijke voedingsmiddelen (zoals eieren, vis en visproducten). Het bevindt zich ook in levensmiddelen die verkregen worden door microbiële en biochemische processen, zoals bepaalde kaassoorten, ham, worst, zuurkool en bepaalde gistextracten. Histamine wordt niet afgebroken tijdens het koken, zodat de stof ook in gekookte levensmiddelen aanwezig kan zijn.

Histamine komt in het lichaam op een aantal plaatsen voor. De meeste histamine komt niet vrij voor in het cytosol, maar zit in speciale blaasjes in mestcellen (mastocyten) en in basofiele granulocyten. Mestcellen zijn gespecialiseerde cellen die zich bevinden in weefsels die in contact staan met de buitenwereld, dus in de huid, de longen en het maag-darmkanaal. In het lichaam wordt histamine uit de mestcellen en basofiele granulocyten vrijgemaakt in door immunoglobuline (IgE) veroorzaakte allergische reacties. Sommige geneesmiddelen, zoals morfine en succinylcholine, kunnen histamine uit de opslagblaasjes verdringen. Er hoeft daarbij niet altijd sprake van een allergische reactie te zijn.

Daarnaast komt histamine in redelijk grote hoeveelheden in de hersens voor, waar het als neurotransmitter fungeert. De hoogste concentratie van histamine zit in de longen. Histamine reguleert onder andere de slaapprocessen. Het is bekend dat bepaalde antihistaminica (stoffen die de werking van histamine tegengaan) sederend werken. Vernietiging van histamine-producerende neuronen of inhibitie van de histaminesynthese zal ertoe leiden dat men niet meer waakzaam is in onbekende situaties. Histamine leidt er juist toe dat men zeer waakzaam en alert is in dergelijke situaties.

In het maag-darmstelsel is histamine betrokken bij een aantal fysiologische processen, zoals de maagzuurproductie.

In het lichaam werkt histamine op vier verschillende receptoren, die onder andere invloed hebben op de diameter van bloedvaten, de doorlaatbaarheid van bloedvaten voor plasma, de maagzuurproductie en indirect verhoging van de adrenalineproductie. De door histamine geïnduceerde effecten zijn met antihistaminica slechts ten dele te bestrijden.

• (en) MSDS van histamine

• Collins, Marloes, Erica Herder en Marjolein van Kleef (2014), Histaminebeperkt dieet basisboek, Lekker leven met histamine intolerantie. [z.pl.]: AllergiePlatform. ISBN 978-9491442-51-3.
• Veer, Didy van de (2017): Histamine en ik, Invloed van voedselintoleranties op lichaam, geest en gedrag. [z.pl.]: Brave New Books. ISBN 978-94021-6179-3.