Sint-Bartholomeüskerk (Schoonhoven)

De kerk werd ontworpen door architect E.J. Magry, een van de belangrijkste leerlingen van P.J.H. Cuypers. De kerk is gebouwd op het voormalige bastion Keizersbolwerk.[1] De eerste steen is gelegd in april 1872, in 1873 is de kerk voltooid[2]. De kerk is gebouwd in een combinatie van neogotische en neoromaanse stijl. De kerk heeft een driebeukig schip van acht traveeën lang. In de middenbeuk is aan bovenin beide zijden een schijntriforium aanwezig met ronde bogen. De kerk heeft een hoog koor met een vijfzijdige koorsluiting aan de zuidzijde[3]. De hoofdingang is gevestigd onder de toren in de westelijke zijgevel. De toren heeft drie geledingen met wimbergen en een ingesnoerde naaldspits.

De kerk werd in 1872 in gebruik genomen en gewijd aan Sint-Bartolomeüs. De Grote Kerk van Schoonhoven was voor de reformatie ook aan Bartolomeüs gewijd. Aan de Wal 30 staat ook een Bartholomeüskerk, maar deze is bij de oudkatholieke gemeenschap in gebruik.

Tegenover de kerk (aan de zuidzijde) staat een Heilig Hartbeeld uit 1925.

Het interieur van de kerk is in 1909 beschilderd door Jan Dunselman, kunstschilder te Amsterdam. Deze beschilderingen bestonden uit taferelen ontleend aan schilderijen van catacomben en mozaïeken uit Ravenna. Rond 1970 zijn deze beschilderingen overgeschilderd met witkalk.

De kerk heeft een orgel uit 1784 van (vermoedelijk) J.J. Mitterreither. Dit betreft een eenklaviers mechanisch orgel met aangehangen pedaal. Het orgel staat op een galerij aan de noordzijde van de kerk. Vermoedelijk is het orgel in 1873 naar de zojuist voltooide kerk overgebracht, de vorige locatie is echter onbekend.

Op 9 mei 1972 werd de kerk aangewezen als rijksmonument vanwege de aanwezigheid van dit orgel. In 1973 is het orgel gerestaureerd door firma Adema-Schreurs, in 2006 is het orgel gerestaureerd door Orgelmakerij Gebr. Van Vulpen.[4]

Oostelijk naast de kerk ligt de begraafplaats van de H. Bartholomeüsparochie aan de Wal 61. Dit betreft een relatief kleine begraafplaats met een oppervlakte van 800m² en is in 1872 aangelegd als processietuin. Door zijn ligging op het voormalige bastion van Schoonhoven heeft de oppervlakte een vorm van een driehoek. In de punt hiervan staat een crucifix. Aan de noordoostelijke kant van de kerk, bij de ingang van de begraafplaats staat een Lourdesgrot van tufsteen[5], gebouwd in 1923.

• Parochie H. Bartholomeüs: Algemeen, Geschiedenis
• Orgelsite.nl: Schoonhoven, RK St. Bartholomeüs^{[dode link]}
• Lourdesgrotten.nl: Schoonhoven

Zie de categorie RK Sint Bartholomeuskerk (Schoonhoven) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.