Ryanair

Ryanair werd in 1985 opgericht door Christy Ryan, Liam Lonergan en Tony Ryan (naar wie de maatschappij is vernoemd). De maatschappij begon met een Embraer EMB 110 Bandeirante, met vluchten tussen de luchthaven van Waterford en Londen Gatwick. Vanaf 1986 volgden er meer routes en stegen de passagiersaantallen. Hoewel de passagiersaantallen in de daaropvolgende jaren stegen, draaide de maatschappij verlies en werd herstructurering noodzakelijk. Michael O'Leary werd in 1991 aangesteld om de maatschappij winstgevend te maken. Hij besloot Ryanair om te vormen tot een goedkope luchtvaartmaatschappij. O'Leary wist met deze hervormingen van Ryanair een winstgevend bedrijf te maken. Het bedrijf bleef in de jaren daarna groeien.

Het businessmodel van de maatschappij is zeer succesvol: de basisvluchtkosten zijn laag maar alle extra's kosten extra geld en ook andere onderdelen leveren veel geld op, zoals strakke onderhandelingen met (potentiële) bestemmingen, een uitgekiende website en andere kostenbesparende maatregelen.[1]

Ryanair onderhoudt met name routes binnen Europa en naar Marokko en Israël. Dit doet Ryanair vanuit 88 bases waarmee 33 landen met elkaar verbonden zijn. Daar zijn meestal één of meerdere toestellen gestationeerd. In Nederland onderhoudt Ryanair routes vanuit Eindhoven, Amsterdam Schiphol en Maastricht. In België heeft Ryanair twee grote bases, waarvan een op Brussels Airport (Zaventem) en een op Brussel Charleroi.

In Europa zijn Londen-Stansted en Dublin de belangrijkste hubs voor Ryanair. Tevens is de luchthaven van Dublin de thuisluchthaven van Ryanair. Waar voorheen met name gevlogen werd op secundaire luchthavens zoals Weeze (Düsseldorf), Hahn (Frankfurt am Main) en Sandefjord (Oslo) - aangezien daardoor kosten bespaard werden - vliegt Ryanair tegenwoordig ook op major luchthavens die vaak nabij grote steden liggen of waar intercontinentaal gevlogen wordt, bijvoorbeeld Londen-Gatwick, Athene en Oslo-Gardermoen.

Daarnaast vliegt Ryanair ook routes naar bestemmingen gericht op de vakantieganger, bijvoorbeeld naar Faro, Gran Canaria, Gerona (Barcelona) en Palma de Mallorca.

Ryanair verdient aan de extra diensten die ze leveren. Alle extra's moeten betaald worden, bijvoorbeeld het inchecken van bagage, het inchecken op de luchthaven, priority boarding, creditcardtoeslag en het kopen van eten of drinken in het vliegtuig. Het geheim zit ook in besparen:

• De vloot van Ryanair bestaat uit meer dan 400 identieke vliegtuigen (Boeing 737-800), wat het onderhoud goedkoper en eenvoudiger maakt.
• Bij de nieuwste vliegtuigen ontbreken verstelbare rugleuningen, zodat er minder kans is op defecten aan de stoelen.
• De stoelzakken aan de rugleuningen ontbreken, dit bespaart gewicht en schoonmaaktijd en maakt het aanschaffen van vliegtuigen eveneens goedkoper.
• De toestellen worden zo veel mogelijk in de lucht gehouden met een korte ‘omdraaitijd’ van het vliegtuig (± 25 minuten) voor een zo hoog mogelijk rendement.
• Ryanair verdient geld met reclame in en op de vliegtuigen. De bagagebakken zijn regelmatig voorzien van reclame voor hotels en websites, reclameboodschappen worden afgespeeld via de omroepinstallatie en enkele vliegtuigen zijn 'vliegende reclameborden'.

Verreweg het grootste deel van de verkoop (98%) gaat via de website, wat een besparing oplevert. Ryanair heeft in 2014 zijn website compleet vernieuwd naar aanleiding van de vele klachten die de maatschappij ontving over de oude website. De nieuwe website straalt veel meer rust en ruimte uit en heeft de mogelijkheid om hotels, autohuur, verzekeringen, etc. bij te boeken.

Ryanair op de luchthaven van Rijeka

Boeing 737-800 Ryanair in Milaan (Bergamo)

Er is soms kritiek op de beperkingen in het vervoersaanbod van Ryanair. Zo vliegt Ryanair niet op alle grote luchthavens, maar op kleinere die zich vaak op grotere afstand van de aangeduide stad bevinden. Zo vliegt men op Bergamo (in plaats van Milaan), Treviso (Venetië), Weeze (Düsseldorf), Nyköping (Stockholm), Västerås (Stockholm), et cetera.

Ryanair hanteert een strikt beleid met betrekking tot de bagage en aanwezigheidstijden. Handbagage voor in het vliegtuig mag niet meer dan 10 kilogram wegen en bagage die in de laadruimte van het vliegtuig gaat mag niet meer wegen dan 20 kilogram. Elke passagier mag maximaal twee tassen inchecken. Ryanair vraagt in landen die de Euro hanteren een bedrag van € 10 per kilo als er sprake is van overbagage.

Passagiers die te laat komen, komen het vliegtuig niet meer in, zelfs niet als het vliegtuig vertraging heeft en de passagier daardoor nog voor vertrek bij de gate kan komen. De incheckbalie wordt standaard 40 minuten voor vertrektijd gesloten.

Sinds 1 februari 2014 maakt Ryanair gebruik van toegewezen stoelnummers. Passagiers hoeven dus niet langer bij het instappen onderling de zitplaatsen te verdelen. Wel kan de klant nog tegen meerprijs 'priority boarding' bijboeken, wat inhoudt dat hij of zij eerder het vliegtuig in mag dan de overige passagiers. Sinds enige tijd kunnen alle stoelen tegen een vergoeding gereserveerd worden. Deze optie is niet verplicht maar geeft wel garantie om bij elkaar te kunnen zitten. Anders krijgt men bij het afdrukken van de instapkaart een stoelnummer toegewezen.

Ryanair raakte enige malen in opspraak vanwege onder andere misleidende reclame, misleidende prijzen, het overtreden van consumentenrechten en de werkdruk voor het personeel:

• Na een gerechtelijke uitspraak in februari 2004 moest Ryanair $ 4 miljoen terugbetalen aan onterecht ontvangen overheidssubsidie.[3]
• In 2005 werd Ryanair schuldig bevonden aan zes overtredingen op het Consumer Protection Act (consumentenbeschermingswet) van 1988, dat een onderneming verbiedt om een misleidende prijsindicatie te geven. Ryanair had nagelaten om bij de op internet geadverteerde prijzen aan te geven dat belasting en toeslagen exclusief waren. Ryanair kreeg een boete van £ 24.000 (€ 36.000).[4]
• In 2006 kreeg Ryanair € 63.000 boete van de Noorse consumentenbond wegens herhaaldelijke oneerlijke behandeling van passagiers, waaronder het in rekening brengen van veel te hoge administratiekosten voor het terugbetalen van ongebruikte tickets, het overdragen van tickets tussen passagiers, opzettelijke onduidelijkheid naar consumenten toe met betrekking tot aansprakelijkheidsrecht in geval van vertraging, zoekgeraakte of beschadigde bagage.[5]
• In 2007 claimde Ryanair sneller te zijn van Brussel naar Londen dan de Eurostartrein. Ryanair mocht dit niet meer claimen, omdat er vanaf het vliegveld nog gereisd moet worden naar de centra van beide steden, wat de trein sneller maakte.[6]
• In 2008 moest Ryanair € 60.000 uitkeren aan Carla Bruni, de echtgenote van de Franse president Sarkozy, wegens het gebruik van een foto in een advertentie van Ryanair. Sarkozy kreeg symbolisch € 1,-. In de advertentie stonden Sarkozy en Bruni glimlachend afgebeeld terwijl er boven het hoofd van Bruni een denkwolkje stond met daarin de tekst: "Met Ryanair kan mijn hele familie naar mijn bruiloft komen."[7]
• In december 2012 / januari 2013 werd in uitzendingen van "Reporter" (KRO) beweerd dat de maatschappij het niet zo nauw neemt met de veiligheid, en vliegtuigen regelmatig met een beperkte hoeveelheid brandstof opstijgen (hoe lichter het vliegtuig hoe minder het verbruikt), daardoor in problemen zouden raken en vroegtijdig moeten landen.[8] Volgens de reportage worden piloten gedwongen om grote financiële investeringen te doen in opleidingen en worden ze niet doorbetaald tijdens ziekte, waardoor ze regelmatig ziek hun dienst doen. Ryanair ontkende dit met klem en kondigde aan zich te beraden op juridische stappen.[9] Ryanair trok zowel bij de Rechtbank Amsterdam als het gerechtshof Amsterdam aan het kortste eind.[10]
• In juli 2019 kondigde de Belgische consumentenorganisatie Test-Aankoop aan een groepsvordering tegen Ryanair op te starten bij de Franstalige ondernemingsrechtbank van Brussel. De organisatie wou minstens 16 miljoen euro aan schadevergoedingen verkrijgen voor de naar schatting 40.000 reizigers die hinder ondervonden door de stakingen van Ryanair-personeel op 25 en 26 juli, 10 augustus en 28 september 2018. Volgens de Europese wetgeving hebben vliegreizigers bij de annulering van hun vlucht recht op een extra vergoeding bovenop de herboeking of terugbetaling van hun vliegticket. Ryanair weigerde die extra vergoedingen te betalen omdat het de stakingen als een geval overmacht beschouwde, wat door Test-Aankoop werd betwist.[11][12]

Sinds 2006 heeft Ryanair drie pogingen gedaan om de Ierse concurrent Aer Lingus over te nemen. De eerste keer werd duidelijk door de Europese Commissie afgewezen.[13] De combinatie zou een te sterke machtspositie krijgen op veel routes en daarmee de concurrentie belemmeren. Dit zou kunnen leiden tot hogere ticketprijzen voor de consument.[14] In 2008 probeerde Ryanair het opnieuw, maar haakte vroegtijdig af. Medio 2012 kwam de derde poging.[15] Ryanair verklaarde dat de marktomstandigheden zodanig waren veranderd dat deze niet meer vergelijkbaar waren met die van 2006 en het management verwacht een positief besluit van de toezichthouders.[15] Ryanair bood € 1,30 per aandeel of € 694 miljoen in totaal voor de 71% van de aandelen Aer Lingus die het nog niet in handen heeft.[15] De Ierse overheid heeft nog een belang van 25% in Aer Lingus.

In augustus 2013 bepaalde de Competition Commission, de Britse mededingingsautoriteit, dat Ryanair zijn belang in Aer Lingus moet beperken tot maximaal 5%.[16] Volgens de toezichthouders heeft Ryanair met zijn huidige aandelenbelang van bijna 30% te veel invloed op het beleid van Aer Lingus, waardoor er te weinig concurrentie is. Ryanair noemde die uitspraak ongegrond en ging tegen het besluit in beroep. Medio 2015 verkocht Ryanair de aandelen aan International Airlines Group (IAG).[17] IAG, het moederbedrijf van British Airways en Iberia, bood 2,55 euro per aandeel Aer Lingus.

Ryanair Holdings Group is een overkoepelende groep met 4 andere dochterondernemingen.[18]

RYANAIR HOLDINGS GROUP (april 2020)

Vliegmaatschappij	IATA	ICAO	Callsign	Vliegtuigtypes					Opmerkingen
				Airbus A320	Boeing 737			Totaal
				-200	-700	-800	MAX
Ryanair	FR	RYR	RYANAIR	–	1	279	–	280	–
Ryanair Sun	RR	RYS	MAGIC SUN	–	–	44	–	44	De merknaam is gewijzigd naar Buzz
Malta Air	AL	MAY	BLUE MED	–	–	116	–	116	–
Lauda	OE	LDM	LAUDA MOTION	26	–	–	–	26	–
Ryanair UK	RK	RUK	BLUE MAX	–	–	1	–	1	–
Totaal Ryanair Holdings Group				26	1	440	0	467

De gemiddelde leeftijd van Ryanairs vliegtuigen was in augustus 2019 iets meer dan acht jaar.[19]

In maart 2013 bestelde Ryanair 180 toestellen van het type 737-800 bij de Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing.[20] Op grond van de cataloguswaarde heeft deze bestelling een totale waarde van zo'n € 12 miljard.[20] De nieuwe vliegtuigen zullen oude toestellen vervangen, maar ook de vloot vergroten. Ryanair mikt op een vloot van 400 toestellen per jaareinde 2018, voldoende om 100 miljoen passagiers per jaar te vervoeren.[20] Inmiddels beschikt Ryanair over 460 vliegtuigen en in 2017 vervoerde men 120 miljoen passagiers.

In september 2014 plaatste Ryanair een bestelling voor 100 Boeing 737 MAX-toestellen met 197 zitplaatsen, en nam een optie voor nog eens 100 stuks.[21] De totale waarde van de koop kan daarmee volgens de catalogusprijzen oplopen tot $ 22 miljard.[21] De vliegtuigen worden geleverd vanaf 2019 en de laatste volgen in 2024. Ryanair wil zijn huidige vloot van circa 400 vliegtuigen de komende jaren uitbreiden tot zo'n 520 toestellen. Dit moet voldoende zijn om rond 2025 ongeveer 150 miljoen passagiers per jaar te vervoeren.[21]

De vloot van Ryanair (FR) bestond in april 2020 uit:[22][23]

Sinds de oprichting heeft Ryanair een sterke groei in activiteiten en financiële resultaten laten zien. De vloot is sinds het gebroken boekjaar dat eindigde per 31 maart 2001 van 36 naar 471 gestegen per 31 maart 2019. Het aantal vervoerde passagiers en de omzet is in diezelfde periode vervijftienvoudigd. Ryanair heeft ieder jaar de winst zien stijgen, met uitzondering van 2009. In dat jaar daalde de winst fors als gevolg van de effecten van de kredietcrisis. Door de economische onzekerheid daalde wereldwijd het aantal passagiers, maar desondanks kon Ryanair een groei in het aantal passagiers realiseren en bleef het bedrijf winstgevend. In het gebroken boekjaar tot eind maart 2018 telde het bedrijf 14.583 medewerkers.

Passagiersaantallen (1985-2007)

Jaar[24]	Omzet	Nettoresultaat	Passagiers (in miljoenen)	Aantal vliegtuigen
31 maart 2001	€ 487 miljoen	€ 104 miljoen	8,1	36
31 maart 2002	€ 624 miljoen	€ 150 miljoen	11,1	41
31 maart 2003	€ 842 miljoen	€ 239 miljoen	15,7	54
31 maart 2004	€ 1 074 miljoen	€ 227 miljoen	23,1	72
31 maart 2005	€ 1 319 miljoen	€ 268 miljoen	27,6	87
31 maart 2006	€ 1 693 miljoen	€ 302 miljoen	34,8	103
31 maart 2007	€ 2 237 miljoen	€ 401 miljoen	42,5	133
31 maart 2008	€ 2 714 miljoen	€ 481 miljoen	50,9	163
31 maart 2009	€ 2 942 miljoen	€ 105 miljoen	58,6	181
31 maart 2010	€ 2 988 miljoen	€ 319 miljoen	66,5	232
31 maart 2011	€ 3 630 miljoen	€ 401 miljoen	72,1	272
31 maart 2012	€ 4 325 miljoen	€ 503 miljoen	75,8	294
31 maart 2013	€ 4 884 miljoen	€ 569 miljoen	79,3	305
31 maart 2014	€ 5 037 miljoen	€ 523 miljoen	81,7	297
31 maart 2015	€ 5 654 miljoen	€ 867 miljoen	90,6	315
31 maart 2016	€ 6 536 miljoen	€ 1 242 miljoen	106,4	341
31 maart 2017	€ 6 648 miljoen	€ 1 316 miljoen	120,0	383
31 maart 2018	€ 7 151 miljoen	€ 1 450 miljoen	130,3	431
31 maart 2019	€ 7 697 miljoen	€ 885 miljoen	142,0	471

Bestuursvoorzitter Michael O'Leary komt regelmatig in het nieuws met wilde plannen en beweringen om de industrie te wijzigen. Het is niet altijd duidelijk of de ideeën en beweringen die O'Leary openbaar maakt serieus bedoeld zijn of dat hij uit is op publiciteit. Een aantal wilde plannen van O'Leary waren:

• invoeren betaalde toiletten: toiletbezoek aan boord van de Ryanairvluchten zou betaald moeten worden met een Euro of Pond Sterling. Volgens O'Leary zou hierdoor waarschijnlijk nog maar één toilet per toestel nodig zijn voor korte vluchten en kan je hierdoor extra passagiers meenemen. Vliegtuigfabrikant Boeing was fel tegen en zou niet meewerken aan het verwijderen van een toilet aan boord van zijn Boeing 737-toestellen.[25]
• invoeren vetbelasting: zware passagiers zouden extra moeten gaan betalen op vluchten, dit los van passagiers die daadwerkelijk twee stoelen nodig hebben: die betalen daar nu al voor. Het gaat om zware passagiers die wel in een enkele stoel passen.[26]
• staanplaatsen op korte vluchten: In 2009 opperde O'Leary dit plan. De kans dat het goedgekeurd wordt door veiligheidsinspecteurs is vrij klein.[27][28]
• De stewardess als copiloot inzetten: Volgens O'Leary moet het mogelijk zijn op korte vluchten met slechts één piloot te vliegen. De copiloot is immers alleen nodig als er wat zou gebeuren met de gezagvoerder. Volgens O'Leary moet een stewardess prima in staat zijn deze taak op zich te nemen.[29]
• Nadat er een vliegverbod was afgekondigd in Ierland en Schotland wegens de uitbarsting van de IJslandse vulkaan de Grimsvötn, beweerde O'Leary op televisie dat er geen enkel probleem zou zijn, en dat ze zelfs – om dit te bewijzen – met een vliegtuig door de wolk zijn gevlogen. Later bleek dat er geen enkel vliegtuig opgestegen is.

• Op 29 maart 2006 maakte een toestel van de Ierse maatschappij Eirjet, dat op dat moment een vlucht uitvoerde voor Ryanair, een landing op een verkeerd vliegveld. Vlucht FR9884 van Liverpool naar Derry maakte een landing op een militair vliegveld, 8 km van de werkelijke bestemming.[30]

• Officiële website

	Ierse luchtvaartmaatschappijen
Passagiers: Aer Arann Islands · Aer Lingus · CityJet · Norwegian Air International · Ryanair · Scandinavian Airlines Ireland · Stobart Air Cargo: ASL Airlines Ireland Voormalig: Eirjet · EUjet