Rosa Mota
Rosa Maria Correia dos Santos Mota (Foz do Douro, 29 juni 1958) is een voormalige Portugese marathonloopster en olympisch kampioene. Zij wordt beschouwd als een van Portugals meest vooraanstaande atletes en tevens gezien als een van de beste marathonloopsters van de 20e eeuw. Ze won veertien grote internationale marathons, waaronder die van Chicago, Boston, Londen, Rotterdam, Tokio en Osaka.[1]
Rosa Mota
| ||||
 | ||||
Rosa Mota in 2012 | ||||
| Volledige naam | Rosa Maria Correia dos Santos Mota | |||
| Bijnaam | A nossa Rosinha (Onze kleine Rosa) | |||
| Geboortedatum | 29 juni 1958 | |||
| Geboorteplaats | Foz do Douro | |||
| Nationaliteit |  | |||
| Lengte | 1,57 m | |||
| Gewicht | 45 kg | |||
| Sportieve informatie | ||||
| Discipline | middellange en lange afstand, veldlopen | |||
| Trainer/coach | Pedro Pedrosa | |||
| Eerste titel | Portugees kampioene 1500 m en 3000 m 1974 | |||
| OS | 1984, 1988 | |||
| Extra | Europees recordhoudster 20.000 m | |||
| ||||
Biografie
Begonnen met veldlopen
Hoewel ze als kind aan ischias en astma leed, begon Mota in haar schooltijd met veldlopen. In 1980 ontmoette ze haar toekomstige man Pedro Pedrosa, die tot het einde van haar sportcarrière haar trainer was.
Eerste grote successen
Haar eerste grote succes behaalde Mota in 1982, toen ze bij haar debuut op de marathon tijdens de Europese kampioenschappen in Athene direct de gouden medaille veroverde. Zij versloeg hierbij onder meer de favoriete Ingrid Kristiansen. Op de EK's in 1986 en 1990 prolongeerde zij haar Europese titel.
Opvallend in Mota's ontwikkeling als marathonloopster was, dat zij in haar eerste zeven marathons steeds haar beste persoonlijke prestatie verbeterde. Begonnen met een tijd van 2:36.03 op het EK in Athene, realiseerde ze zes marathons later, de Chicago Marathon in 1985, achter Joan Benoit en Ingrid Kristiansen, haar definitieve persoonlijke recordtijd van 2:23.29.[1]
Wereld- en olympisch kampioene
Bij de allereerste wereldkampioenschappen in 1983 in Helsinki eindigde Rosa Mota op de marathon als vierde. Vier jaar later, op het WK in 1987, won ze de marathon met ruim zeven minuten verschil op nummer twee, de Sovjet-Russische Zoja Ivanova.
Bij de Olympische Spelen van 1988 in Seoel bekroonde ze op de marathon haar sportcarrière met olympisch goud. Vier jaar eerder, de eerste keer dat de marathon als atletiekonderdeel was opgenomen in het olympisch programma, had zij op de Olympische Spelen van Los Angeles al brons gewonnen. Verder won ze de Great North Run in 1985 en 1990 en in 1989 de 25 km van Berlijn en de 20 km van Parijs.
Sint Silvester
Vermeldenswaard is voorts dat Rosa Mota zes jaar achter elkaar de Saint Silvester Road Race heeft gewonnen. Deze wedstrijd, die jaarlijks op 31 december, de dag van Sint Silvester, wordt gehouden en door de straten van het Braziliaanse Sao Paulo voert, geldt als de oudste en meest prestigieuze stratenrace van Brazilië en is het belangrijkste internationale evenement in Latijns-Amerika. Mota won deze race over een afstand van 12 km voor de eerste maal in 1981 en herhaalde deze prestatie tot en met 1986.
Bekende sportpersoonlijkheid
"A nossa Rosinha" ("onze kleine Rosa", zoals ze soms ook door haar landgenoten wordt genoemd) is een van de bekendste Portugese sportpersoonlijkheden, naast Eusébio, Carlos Lopes en Luís Figo. Die positie heeft zij echter in de loop der jaren zelf moeten bevechten. Aanvankelijk werd ze slechts beschimpt als ze trainde en werd zij met potten en pannen bekogeld. Hardlopende vrouwen pasten in het begin van de jaren tachtig nog niet in het wereldbeeld van met name de Portugese mannen. Ook officials maakten het haar moeilijk om aan internationale wedstrijden deel te nemen.[2]
Het volgende voorval tekent in welke absurde situaties Rosa Mota soms belandde. Vlak voor de Spelen van 1984 trainde zij in Colorado. Vandaar zou zij regelrecht naar Los Angeles vliegen, hooguit twee uur. Tot haar stomme verbazing ontving zij echter een telex met daarin het verzoek om ogenblikkelijk naar Lissabon te komen voor het maken van een groepsfoto van deelnemers en officials. Toen ze bezwaar maakte, werd gedreigd met uitsluiting voor de Spelen. De gevolgen voor Mota waren groot. Van Denver naar New York duurde vier uur, waarna zij vijf uur moest wachten, alvorens het vliegtuig naar Lissabon vertrok, dat hiervoor zeven uur nodig had. Na de foto ging ze direct retour. Dat dergelijke pesterijtjes haar conditie en biologisch evenwicht niet ten goede kwamen, beseften de Portugese officials amper.[3]
Voor haar bijdragen aan de ontwikkeling van de langeafstand-trainingsmethodes werd haar in 1998 de Abebe-Bikila-prijs toegekend.
Trivia
Rosa Mota droeg de olympische Vlam door de straten van Athene voor de Olympische Spelen van 2004. Zij zet zich in voor verschillende liefdadigheidsinstellingen en is lid van het Portugese parlement.
Titels
- Olympisch kampioene marathon - 1988
- Wereldkampioene marathon - 1987
- Europees kampioene marathon - 1982, 1986, 1990
- Portugees kampioene 800 m - 1979
- Portugees kampioene 1500 m - 1974, 1975, 1981
- Portugees kampioene 3000 m - 1974, 1975
- Portugees kampioene 5000 m - 1981
- Portugees kampioene veldlopen - 1975, 1976, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1985
Onderscheidingen
- COP olympische medaille Nobre Guedes - 1981
- Abebe Bikila Award - 1998
Persoonlijke records
Baan
| Onderdeel | Prestatie | Datum | Plaats |
|---|---|---|---|
| 1500 m | 4.19,53 | 1983 | |
| 1 Eng. mijl | 4.41,33 | 1985 | |
| 2000 m | 5.56,02 | 1990 | |
| 3000 m | 8.53,84 | 1984 | |
| 5000 m | 15.22,97 | 1985 | |
| 10.000 m | 32.33,51 | 1985 | |
| 20.000 m | 1:06.55,5 | 14 mei 1983 | Lissabon |
| uurloop | 18.027 m | 14 mei 1983 | Lissabon |
Weg
| Onderdeel | Prestatie | Datum | Plaats |
|---|---|---|---|
| halve marathon | 1:09.23 | 16 september 1990 | South Shields |
| marathon | 2:23.29 | 20 oktober 1985 | Chicago |
Palmares
3000 m
- 1974:
- 1982: 12e EK in Athene - 9.04,82
5000 m
- 1981:
- 1982:
- 1985:
10.000 m
- 1983: 5e IAAF Women's Invitational in Knarvik - 32.46,78
- 1987:
- 1995:
5 km
- 1992:
10 km
- 1983:
- 1984:
- 1984: 4e Sentrumslopet in Oslo - 33.09
- 1984:
- 1984:
- 1984:
- 1984:
- 1984:
- 1985:
- 1985:
- 1985:
- 1986:
- 1987:
- 1987: 4e Bolder Boulder - 35.26
- 1988:
- 1988:
- 1989:
- 1989:
- 1989:
- 1990: 4e L'Eggs Mini Marathon in New York - 32.48
- 1990:
- 1990:
- 1991: 4e Great London Run - 33.42
- 1992:
- 1994:
- 1995:
12 km
- 1987:
15 km
- 1984:
- 1986:
- 1988:
- 1989:
- 1995: 7e Zevenheuvelenloop - 53.46
10 Eng. mijl
- 1984:
- 1986:
- 1990:
- 1991:
20 km
- 1985:
- 1989:
- 1989:
halve marathon
- 1979:
- 1980:
- 1981:
- 1982:
- 1983:
- 1983:
- 1983:
- 1984:
- 1985:
- 1985:
- 1987:
- 1988:
- 1989:
- 1989:
- 1990:
- 1990:
- 1991:
- 1991:
- 1991:
- 1992:
- 1994:
- 1994: 5e Route du Vin - 1:11.33
- 1998:
25 km
- 1984:
- 1989:
marathon
- 1982:
- 1983:
- 1983: 4e WK in Helsinki - 2:31.50
- 1983:
- 1984:
- 1984:
- 1985:
- 1986:
- 1986:
- 1987:
- 1987:
- 1988:
- 1988:
- 1989:
- 1990:
- 1990:
- 1990:
- 1991:
veldlopen
- 1975:
- 1976:
- 1977:
- 1981: 18e WK in Madrid - 14.49
- 1982: 21e WK in Rome - onbekende tijd
- 1983: 24e WK in Gateshead - 14.24
- 1984:
- 1984: 24e WK in East Rutherford - 16.38
- 1985:
- 1985: 13e WK in Lissabon - 15.50
- 1986: 5e WK in Colombier - 15.15,8
- 1987: 24e WK in Warschau - 17.32
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Rosa Mota van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Wereldkampioen |
|---|
|
1983 Grete Waitz · 1987 Rosa Mota · 1991 Wanda Panfil · 1993 Junko Asari · 1995 Manuela Machado · 1997 Hiromi Suzuki · 1999 Jong Song-ok · 2001 Lidia Şimon · 2003 Catherine Ndereba · 2005 Paula Radcliffe · 2007 Catherine Ndereba · 2009 Bai Xue · 2011 Edna Kiplagat · 2013 Edna Kiplagat · 2015 Mare Dibaba · 2017 Rose Chelimo · 2019 Ruth Chepngetich |