Philippine
Philippine is een stad in de gemeente Terneuzen. Het is gelegen in Zeeuws-Vlaanderen, in de Nederlandse provincie Zeeland. Het kende 2.050 inwoners in 2019. De stad staat bekend als mosselstad, een traditie die het overhoudt aan zijn vroegere haven die in verbinding stond met de Westerschelde.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 51° 17′ NB, 3° 46′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 2.050[1] | ||||
| Overig | |||||
| Woonplaatscode | 1133 | ||||
Detailkaart | |||||
 | |||||
| Philippine in de gemeente Terneuzen | |||||
| |||||
Geschiedenis
In het jaar 1505 verwierf Jeronimus Laureijn, Heer van Watervliet, het octrooi om zijn zesde polder in te dijken. Hij noemde die polder Sainct Philippine, naar Philips de Schone. Tevens kreeg hij toestemming tot het stichten van een zogenaamde "gesloten stad", die ook de naam Philippine kreeg, maar weliswaar afhankelijk was van het ook door Jeronimus gestichte Watervliet. Hij had plannen om hier een grootse havenstad te bouwen voor het Graafschap Vlaanderen, die zou kunnen concurreren met die van het Brabantse Antwerpen. Zijn vroegtijdige overlijden, de Tachtigjarige Oorlog en de grotere diepgang die nodig was wegens de ontdekking van Amerika zorgden ervoor dat Philippine dit nooit werd.
In 1583 bouwde de hertog van Parma in Philippine een versterking die Noord-Vlaanderen moest beschermen tegen de Watergeuzen. In 1599 werd een haven aangelegd, waardoor Philippine zich tot een vissersplaats kon ontwikkelen. Ten noorden van Philippine werd in 1588 het tegen Philippine gerichte Mauritsfort gebouwd door de Staatsen. Vanaf 1633 echter, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, viel Philippine toch wisselend in handen van de Noordelijke Nederlanden en ging dienstdoen als uitvalsbasis voor diverse operaties tegen de Spaanse overheersers in Vlaanderen. De vesting werd uitgebouwd met een kasteel, vier bastions, twee ravelijnen en een water- of havenpoort. De havenpoort kwam uit op de Braakman, die in open verbinding stond met de Schelde en de Noordzee.
In 1816 werd de vesting opgeheven. In de negentiende eeuw ontwikkelde Philippine zich tot een bloeiende plaats van vissers en mosselkwekers. De Braakman verzandde echter meer en meer, zodat omstreeks 1900 de Mosselpolder en de Kanaalpolder konden worden aangelegd, waardoor de open verbinding met de Braakman dreigde te worden verbroken, maar de aanleg van het Philippinekanaal garandeerde de verbinding met open water waardoor de visserij kon blijven bestaan. Ook de vissers vanuit Boekhoute voeren uit vanuit Philippine, dat vooral na 1939 een belangrijk centrum werd voor de mosselvangst en -handel. Maar Philippine verloor zijn belangrijke positie meer en meer aan het groeiende Terneuzen, dat direct aan de Westerschelde lag. De afdamming van de Braakman in 1952 betekende het einde van de mosselcultuur. Tijdens de Watersnood van 1953 behoedde deze afsluitdam echter ook het achterland van Zeeuws-Vlaanderen voor een overstroming.
Philippine werd een stadje voor forenzen; alle vestingwerken zijn gesloopt om plaats te maken voor nieuwe woonwijken. Wat bleef is de faam van de mosselrestaurants. In het mosselseizoen (augustus-april) komen bussen met toeristen naar Philippine om een mosselmaaltijd te genieten in een van de zeven mosselrestaurants.
Tot 1 april 1970 was Philippine een zelfstandige gemeente. Daarna ging het dorp op in de gemeente Sas van Gent. Sinds 1 januari 2003 is Philippine onderdeel van de gemeente Terneuzen.
Bezienswaardigheden
- Het voormalig stadhuis uit 1869 (Stadhuisplein 1), een rijksmonument
- De grenspaal uit 1770 op het Philipsplein
- De Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk uit 1954
- De voormalige katholieke kerk, van 1862, aan de Gentsebreestraat 1
- De Hervormde kerk, van 1900
- Mosselmonument
Natuur en landschap
Philippine ligt in het zeekleipoldergebied op een hoogte van ongeveer 1,5 meter. In de omgeving vindt men landbouw en tuinbouw. Vroeger aan de Braakman gelegen, later via het Philippinekanaal daarmee verbonden. Verder naar het westen ligt het Isabellakanaal. Vanaf 1952 is de Braakman ingepolderd, waarbij de Braakmanpolder is ontstaan. Beide genoemde kanalen komen nu samen in de Braakmankreek.
In het nabijgelegen Belgische gebied liggen meer kreken, wielen en kanalen zoals de Zwartsluisbeek, welke naar het westen overgaat in het Leopoldkanaal.
Geboren in Philippine
- Adri van Male (7 oktober 1910), voetballer
- Ron Barbé (18 maart 1941), politicus
- Jarno Mobach (17 augustus 1998), wielrenner
Nabijgelegen kernen
Hoek, Biervliet , Sluiskil, Sas van Gent, IJzendijke, Watervliet, Boekhoute
Zie ook
Externe links
- Philippine Mosselstad
- Historische kaart uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek Utrecht, met uitleg van kaartenconservator Marco van Egmond
 |
Zie de categorie Philippine van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|