Peter Mertens

Als tiener was hij actief in het verzet tegen racisme en fascisme, en op zijn achttiende richtte hij in 1987 aan de Ufsia in Antwerpen de organisatie 'Studenten tegen Racisme' (SteR) op. Zijn licentie-jaren in de sociologie volgde hij aan de Rijksuniversiteit Gent. In 1991 leidde hij in Gent mee het studentenverzet tegen de Eerste Golfoorlog. Nadien organiseerde hij met de Gentse studentenbeweging tal van acties in solidariteit met de arbeiders van de bedreigde Boelwerf in Temse. In die periode werd hij ook lid van de PVDA.

In 1994 werd hij voorzitter van de Marxistisch-Leninistische Beweging (MLB), het latere Comac. Hierna nam de MLB deel aan de stakingsbeweging in het Franstalig onderwijs tegen geplande hervormingen door voormalige minister van hoger onderwijs Michel Lebrun.

In datzelfde jaar studeerde hij af als licentiaat sociologie waarna hij als uitzendkracht aan het werk ging. Hij werkte anderhalf jaar als arbeider voor industriële schoonmaakfirma's en onderaannemingen in de Gentse Kanaalzone.[2]

In 1995 vond het vijfde partijcongres van de PVDA plaats, bij deze werd hij verkozen tot de Nationale Raad van de PVDA (indertijd 'het Centraal Comité'). In 1997 schreef hij artikels waarin hij zich kritisch uitliet tegenover Leon Trotski.[3] In 1998 ruilde hij zijn MLB-voorzitterschap in voor de functie van politiek secretaris van de Antwerpse provinciale partijafdeling. In 2002, na het zevende partijcongres werd hij tot het partijbureau verkozen. Vier jaar later werd hij verantwoordelijke voor het Dagelijks Bestuur van de partij.

Tijdens het vernieuwingscongres op 2 maart 2008 werd hij verkozen als opvolger voor partijvoorzitter Ludo Martens, die met ernstige gezondheidsproblemen kampte.[4] Mertens verklaarde in De Morgen na zijn aanstelling dat de partij het 'belerende vingertje' en de 'grote theorieën' enigszins achterwege zou laten. Als voorzitter kondigde hij ook meteen aan de partij te willen herpositioneren. Hierbij zwoer hij het maoïsme en het stalinisme af.[5] Over de nieuwe visie op de richting die de partij moet uitgaan schreef Mertens in 2009 het boek Op mensenmaat. Een opvolger verscheen twee jaar later, in december 2011, met het succesvolle Hoe durven ze?[6], waarvan al meer dan 25.000 exemplaren werden verkocht (september 2016). Peter Mertens kreeg voor dit boek op de Gentse Feesten de Jaap Kruithofprijs 2012 van de lokale feitelijke vereniging Democratie 2000. Het boek stond een jaar lang in de top 10 van de non-fictie in Vlaanderen en werd er een van de meest verkochte politieke non-fictie-boeken sinds de Tweede Wereldoorlog. In juni 2015 werd hij herkozen voor een tweede mandaat als voorzitter van de PVDA. Zijn boek Graailand · Het leven boven onze stand, dat uitkwam eind december 2016, stond meteen op 1 in de top 10 van de non-fictie in Vlaanderen. In 2016 nam hij duidelijk afstand van de stalinistische standpunten van zijn voorganger Ludo Martens.[7]

Bij de lokale verkiezingen van 2012 was hij lijsttrekker op de gemeenteraadslijst voor de stad Antwerpen. Hij werd verkozen met 8.976 voorkeurstemmen.[8] Daarmee was hij de op drie na populairste politicus van Antwerpen, na Bart De Wever (N-VA), Patrick Janssens (sp.a) en Filip Dewinter (VB).[9] Bij de lokale verkiezingen van 2018 moest hij vier politici voor zich dulden: Bart De Wever, Filip Dewinter, Wouter Van Besien (Groen) en Jinnih Beels (sp.a).

Bij de verkiezingen van 2019 werd hij als lijsttrekker van de PVDA-lijst voor de kieskring Antwerpen verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers.[10]