Perzische berenklauw

De Perzische berenklauw (Heracleum persicum, synoniemen: Heracleum tromsoensis en H. laciniatum) is een vaste plant, die behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het is een exoot uit Zuidwest-Azië. In de 19e eeuw is de soort in het noorden van Noorwegen als tuinplant geïntroduceerd.

Perzische berenklauw
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Campanuliden
Orde:Apiales
Familie:Apiaceae (Schermbloemenfamilie)
Geslacht:Heracleum (Berenklauw)
soort
Heracleum persicum
Desf. ex Fisch.
Verspreiding in Europa
Gemalen vruchten
Afbeeldingen Perzische berenklauw op Wikimedia Commons
Perzische berenklauw op Wikispecies
Portaal    Biologie

Beschrijving

De plant heeft 10 - 20 cm lange en 7 - 13 cm brede, klauwvormige bladeren. Ze is nauw verwant aan de gewone berenklauw, maar veel groter. Een nog veel sterker gelijkende verwante soort is de reuzenberenklauw, die echter groter wordt, maar één stengel vormt en na de bloei afsterft.

De Perzische berenklauw kan, afhankelijk van de groeiplaats, in de lente in een paar maanden tijd uitgroeien tot 1,5 - 2,5 m hoog. De plant vormt meerdere stengels. De borstelig behaarde, holle stengels met op de knopen tussenschotten zijn vanaf de basis roodbruin en tot 50 mm dik. De 10 - 20 cm lange en 7 - 13 cm brede gelobde bladeren zijn langer dan breed en aan de onderkant dicht behaard.

De Perzische berenklauw bloeit van juli tot in september met een samengesteld scherm van de 1ste orde vol witte, 15 - 30 mm grote bloemen, die vijf bloemdekbladen en vijf meeldraden hebben. De schermpjes hebben 50 - 85, witte, 15 - 30 mm grote bloemen. Het schutblad van het hoofdscherm valt spoedig af, de 10 - 18 schutblaadjes blijven zitten.

Bloeiwijze

De gevleugelde, breed-ovale, tweedelige splitvrucht is 7 – 8 mm lang en heeft eenzadige deelvruchtjes.

Ecologische betekenis

Omdat de Perzische berenklauw zo kiemkrachtig is en met zijn bladeren al het licht voor andere planten wegneemt, wordt de soort beschouwd als een onkruid.

Werking op het lichaam

De Perzische berenklauw is vooral schapen eetbaar. Het sap van de plant bevat furocoumarinen, die voor mensen sterk fototoxisch zijn. Blootstelling aan zonlicht na contact met het sap kan bij sommige mensen na 24 uur rode jeukende vlekken veroorzaken, die gevolgd worden door zwelling en blaarvorming (fytofotodermatitis). Het letsel kan eruitzien als een brandwond en het kan twee weken duren voordat het genezen is. Als litteken kan er een bruinverkleuring optreden. Wanneer het sap in de ogen komt, kan dit tot blindheid leiden. Als voorzorgsmaatregel moet dus elk contact met het plantensap vermeden worden; als dit toch gebeurd is, moet het sap zo snel mogelijk afgespoeld worden en moet blootstelling aan zonlicht van de huiddelen die in contact geweest zijn met het sap vermeden worden.

Gebruik

In de Iraanse keuken worden de bloemblaadjes van de Perzische berenklauw gebruikt in een specerijenmengsel voor het kruiden van rijstschotels, kip- en bonengerechten. De gemalen vruchten worden gebruikt voor het kruiden van Iraanse gerechten met tuinbonen, linzen en andere peulvruchten en groenten, aardappels, soepen en stoofpotten. Vaak wordt het ook gestrooid op granaatappelzaden. Verder wordt het poeder gebruikt in sladressings.

De jonge bladeren en bladstelen worden op zuur gezet (golpar toraei (persisch:گلپر تورایی)).

Etherische olie

In de plant komen veel etherische oliën voor[1].

  • In onrijpe toestand zijn de belangrijkste oliën E-anethol (47,0 %), terpinolen (20,0 %), γ-terpinen (11,6 %) en limonenen (11,5 %).
  • Tijdens de volle bloei komen de volgende hoeveelheden voor: (E)-anethol (60,2 %), terpinolen (11,3 %) γ-terpinen (7,1 %).
  • Onder de 30 verbindingen die in de vrucht voorkomen zijn de belangrijkste: hexylbutyraat (22,5 % - 35,5 %), octylacetaat (19 % - 27 %) en hexylisobutyraat (9,1 % - 3,2 %).

Zie ook

Zie de categorie Heracleum persicum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.