Pehr Henrik Ling

Ling werd geboren in het dorp Södra Ljunga (Småland) in de provincie Kronobergs län, ongeveer 15 kilometer ten zuiden van Ljungby. Vier jaar na zijn geboorte stierf Lings vader, Lars Peter Ling - de pastoor van Södra Ljunga.[6] Zijn moeder, Hedvig Maria Molin,[4] huwde diens opvolger Sven Petersson, maar stierf korte tijd daarna. (Zijn over-overgrootvader was de Zweedse wetenschapper Olaus Rudbeck, die het lymfesysteem heeft ontdekt.)[7]

Pehr Ling ging naar het gymnasium in het nabijgelegen Växjö.[8] In 1792 werd hij van school gestuurd, omdat hij na een opstand van enkele leerlingen ruiten had ingegooid en weigerde de leiders te verraden. Het volgende jaar studeerde Ling theologie aan de Universiteit van Lund. Maar nog geen jaar later is hij geswitcht naar de studie moderne talen in Stockholm. In december 1797 behaalde hij daar zijn bul.[4] De eerste jaren daarna werkte hij bij verschillende families als tutor.[9]

Vervolgens besloot hij een lange reis door Europa te gaan maken en vertrok in 1799 naar Denemarken. Zijn eerste stop was Kopenhagen.[4][10] Daar bezocht hij lezingen van de in Noorwegen geboren Duitse dichter en filosoof Heinrich Steffens over Friedrich von Schellings ‘filosofie van de natuur’ en ontmoette hij de Deense dichter Adam Oehlenschläger.[4][7][11] Daarna verbleef Ling in Duitsland, Frankrijk en Engeland. Onderweg maakte hij zich de talen van de landen waar hij doorheen reisde eigen en bestudeerde hij werken van Goethe en Schiller, de Edda en de Noordse mythologie. Hij schreef originele gedichten in het Zweeds, Duits, Frans en Deens. En in Duitsland kwam hij inaanraking met de prille 'Duitse gymnastiek'.[12] Johann GutsMuths vervulde daarin destijds een belangrijke rol. Zijn zienswijze en de pedagogische ideeën van Rousseau en andere educatieve stromingen nam Ling in zich op.[4][13] In 1801 nam hij als marineofficier op een Deens schip deel aan de Slag om Kopenhagen.[9]

Hoewel Ling tijdens zijn reizen altijd werk had, was hij in deze jaren vaak berooid.[4] Later vertelde hij aan vrienden er trots op te zijn zijn levensbehoeften tot het uiterste te kunnen beperken.[14] Hoe dan ook lieten de jaren van reizen en armoede en die bij de marine letterlijk sporen op zijn lichaam na; zijn algehele fysieke toestand verslechterde, zo vertoonde hij bij voorbeeld symptomen van reuma en had hij een verlamming.[15]

In 1804 richtten twee Franse immigranten een schermschool op aan de Universiteit van Kopenhagen. Vanwege zijn interesse in deze sport, vertrok Ling naar Kopenhagen en meldde zich als student bij hen aan. Hij merkte dat de schermoefeningen zijn gezondheid verbeterden en uiteindelijk was hij volledig hersteld.[16] Omdat Ling aanleg voor de schermsport bleek te hebben, werd hij een jaar later schermleraar aan de Universiteit van Lund. Naast het schermen gaf hij daar les in de moderne talen die hij zich tijdens zijn reizen eigen had aangeleerd. Bovendien gaf Ling er lezingen over de Noordse mythologie en hield hij zich bezig met de geschiedenis van het Zweedse volk - bezigheden die waren voortgekomen uit de interesse die hij met name in Kopenhagen voor de Noordse Renaissance had gekregen.[4] Zelf volgde hij cursussen anatomie en fysiologie aan deze universiteit, bij A.H. Florman, en las dissertaties over lichamelijke opvoeding (o.a. van A.O. Lindfors) die waren gebaseerd op de klassieke Griekse gymnastiek,[4][17] met als achterliggende gedachte de oorzaak van zijn herstel te achterhalen. In de zomervakanties gaf hij elders in het land korte gymnastiekcursussen - onder meer in Malmö, Göteborg en Kristianstad. En op de militaire basis in Ljungbyhed verzorgde hij een demonstratie (1810). In 1813 werd Ling benoemd tot docent literatuur aan de Militaire Hogeschool Karlberg in Solna. En in 1818 werd hij docent gymnastiek en vechtsporten aan de Högre artilleriläroverket (Artillerieacademie) in Marieberg.[4][10][18]

In die tijd legde hij zich erop toe om de Zweden het gevoel te geven waardige afstammelingen van de oude noorderlingen te zijn. Dit wilde hij bereiken met zowel gymnastiek als met poëzie.[19] Door zijn betrokkenheid, als dichter en auteur, bij de Noordse mythologie kwam hij in het voor hem onwennige academische milieu van Lund in contact met gelijkgestemden, zoals Esaias Tegnér, Erik Gustaf Geijer en Carl Adolph Agardh. Eerst ontmoetten zij elkaar voor de lol, maar later richtte deze groep het Gotisch Verbond (Götiska Förbundet) op[4] met als doel de Zweden hun trots en hun Noordse eenheidsgevoel terug te geven door middel van poëzie.[20] Ling schreef daartoe ook zelf enkele stukken, zoals Gylfe en het daaruit voortgevloeide magnum opus Asarne. Laatstgenoemde werk kan, verdeeld in vier afdelingen (Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland), worden beschreven als een episch compendium van de hele Noordse mythologie.[4][11][21]

De Zweedse Academie (Svenska Akademien) benoemde hem in 1835 tot opvolger van de overleden Anders Fredrik Skjöldebrand (1757-1834). Ling kreeg diens zetel - nummer 18 - en bleef, zoals de statuten van de Academie bepalen, lid tot zijn dood in 1839.[4]

Zweedse gymnasten op de Gymnastik- och idrottshögskolan in Stockholm (rond 1900)

In 1812 vroeg hij de Zweedse regering om fondsen voor de oprichting van een gymnastiekinstituut in Stockholm. Na een aanvankelijke weigering[22] werd zijn hernieuwde subsidie-aanvraag, geholpen door zijn bekendheid als schermleraar en zijn opgebouwde reputatie, het volgende jaar alsnog gehonoreerd.[23] Het betrof kleine fondsen, maar Ling kon er zijn Gymnastiska Centralinstitutet (GCI) mee oprichten.[24] Slechts enkele maanden later werden zijn gymnastische oefeningen geïntroduceerd bij veel Zweedse instellingen, zoals op scholen en in het leger. Ling bedacht toestellen voor het onderwijs in lichamelijke opvoeding, zoals het paard, wandrekken en de evenwichtsbalk.[24] Aan hem wordt ook de ontwikkeling van (vrije) calisthenics toegeschreven.[24][25] En in 1818 namen de troepen van de provincie Skåne een door hem ontwikkelde bajonetgevechtkunst over. Dankzij deze successen kwam hij in aanmerking voor extra geld voor het GCI.

Gymnastik- och idrottshögskolan (circa 1900)

Ling was niet onomstreden. Schoolartsen stonden sceptisch tegenover zijn werk en wilden zijn gymnastiek hoogstens erkennen als preventief middel of als een behandeling voor "kwaaltjes".[4] Ondanks zijn controversiële persoonlijkheid ontving hij allerlei prijzen - zoals titulair hoogleraar (1935),[23] de titel Ridder van de Orde van de Poolster - en werd hij gekozen tot lid van het Zweedse artsenverbond (Sveriges läkarförbund) en in de Zweedse Academie.[4][23] Zijn studenten lieten hem hun waardering blijken in de vorm van een zilveren medaille, die hij in 1821 geschonken kreeg. Aan de ene kant ervan stond een buste van Ling en aan de andere kant de inscriptie "De veelgeprezen Idrottmann,[26] van zijn vrienden en leerlingen".[27]

De volgende jaren bracht Ling door met het verbeteren van zijn GCI-oefeningen. In 1836 is zijn methode van bajonetschermen overgenomen door de Zweedse infanterie. Hij schreef in die tijd ook weer gedichten, plus de enige drie boeken van zijn hand over zijn leer. Het grootste en belangrijkste werk daarvan, Gymnastik allmänna grunder, werd een jaar na zijn dood gepubliceerd door zijn leerlingen Liedbeck en Georgii. Ling stierf op de 3 mei 1839 in Stockholm; enkele maanden eerder was bij hem tuberculose geconstateerd.[23] Hij is begraven in het Kungliga nationalstadsparken (Koninklijk nationaal stadspark) in Stockholm.[7][28]