Fysiologie
Fysiologie is de biologische wetenschap die de levensverrichtingen (zoals de stofwisseling) van organismen bestudeert. Terwijl de histologie de structuur van cellen, weefsels en organen bestudeert en de anatomie de morfologie en de macroscopische structuur beschrijft, houdt de fysiologie zich bezig met de werking van de stofwisseling en de mechanismen ervan. Onderscheiden worden de celfysiologie, (vergelijkende) dierfysiologie, humane fysiologie, plantenfysiologie en als onderdeel van de microbiologie, micobiële fysiologie.
Celfysiologie
- Voedselopname: fagocytose, pinocytose, mizocytose, kleptoplastie, parasitisme, carnovorie, herbivorie, commensalisme, mutualisme, endosymbiose
Dierfysiologie
De pathofysiologie is de tak van de dierfysiologie, die de processen beschrijft welke aan de basis liggen van ziekte, malfunctie of vroegtijdig overlijden.
De werking van het organisme wordt stap voor stap onthuld: aanvankelijk was men aangewezen op dierproeven. Tegenwoordig ziet men de noodzaak om dit tot het hoogst nodige te beperken. Onderzoeken gebeuren vaak door gebruik te maken van de vakgebieden chemie, biochemie, elektronica, natuurkunde, immunologie, microscopie en elektronenmicroscopie.
Het organisme kenmerkt zich door homeostase die in stand wordt gehouden door meerdere regelmechanismen (positieve en negatieve terugkoppeling). De fysiologie van de organen tracht deze mechanismen te ontrafelen, onder andere door het evenwicht opzettelijk te verstoren of door correctiemechanismen te blokkeren en te kijken wat er gebeurt.
Deelgebieden en belangrijke onderwerpen binnen de fysiologie zijn onder andere:
- Bewegingsfysiologie (zie ook: motoriek)
- Neurofysiologie
- de werking van het zenuwstelsel
- Zintuigfysiologie, de werking van de zintuigen:
- Gezichtsvermogen
- Gehoor
- Evenwichtsorgaan
- Somatosensoriek
- Reukzin
- Smaak
- Endocrinologie
- Voedingsfysiologie:
- Stofwisselingsfysiologie (opbouw, afbraak en omvorming van stoffen)
- de spijsvertering en de stofwisseling
- de werking van de nieren
- de regulatie van het hart en de bloedsomloop
- de longen, de ademhaling en de gasuitwisseling tussen longcapillairen en longblaasjes
- Celfysiologie
- de homeostase
De Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde is een belangrijke prijs in dit vakgebied.
Plantenfysiologie
De plantenfysiologie houdt zich bezig met het functioneren van planten, zoals de fotosynthese, kieming, ademhaling, het functioneren van plantenhormonen, transport van voedsel en water, en de groei van planten en onderdelen.
Literatuur
- Guyton A.C. & J.E. Hall 2001 Textbook of Medical Physiology., 10th Edition, ISBN 0-7216-8677-X
- Saladin K.S. 2007 Anatomy and Physiology: The Unity of Form and Function 4th ed. New York, NY: McGraw-Hill.