Paul Haenen

Haenen werd vlak na de Tweede Wereldoorlog als jongste in een gezin van drie broers geboren in een woning aan de Jan van Galenstraat in Amsterdam.[1] Zijn vader was schoolhoofd, zijn moeder had straatvrees. Haenen vermoedt dat haar straatvrees hem ertoe heeft gezet zich juist in te spannen voor radio en televisie.

Vanaf zijn elfde hield hij een dagboek bij in de vorm van een tijdschrift met vaste rubrieken. Naast nieuwsberichten over zijn familie beleefde hij in zijn rubriek 'Ik ben ook ene mens' zijn coming-out.[2] Als kind richtte hij zijn eigen radiozender op, de Eerste Nederlandse Jeugd Omroep (ENJO), waarmee hij uitzendingen verzorgde voor zijn buurtgenoten. Na op 17-jarige leeftijd met tien anderen een prijsvraag van Minjon, de jeugdomroep van de AVRO, gewonnen te hebben, begon hij daar aan programma's mee te werken en werd radio- en televisiemaker.

Op zijn 26e ontmoette hij zijn huidige levenspartner Dammie van Geest met wie hij sindsdien samenwerkt en in 1989 het theater Betty Asfalt Complex oprichtte. In april 2014 werd Haenen benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, mede vanwege zijn inzet voor de homo-emancipatie.[3] In december 2018 zijn Haenen en Van Geest getrouwd.[4] Zij wonen en werken in Amsterdam.

Haenen begon zijn radiocarrière met programma's voor de VARA, NCRV en de VPRO, zoals Uitlaat, Radio Weekblad, Piet Ponskaart presenteert en Poptater, en voor de KRO Nu hoor ik het ook met Frans Halsema, en De Blanke top. Voor STAD Radio Amsterdam maakte Haenen vanaf 1976 met zijn alter ego Margreet Dolman wekelijks het hoorspel Margreet Dolman, alleen in Amsterdam! Het was de eerste keer dat Dolman ten tonele verscheen. Het programma bood ook plaats aan alle andere karakters die Haenens latere programma's zouden bevolken: Dolmans buurman Bob Guttering, zijn labiele (ex-)vrouw Emmy Kapoek, haar verbitterde moeder Raldy Kapoek, zwerver Buster Fonteyn en dominee Gremdaat. Ook Dolmans psychiater Dokter Valentijn was er toen al bij. Het hoorspel met Margreet Dolman zou na Radio Amsterdam tot in de jaren negentig nog voortgezet worden bij respectievelijk de VPRO, Het Roze Rijk (NPS) en RTV Noord-Holland. Vanaf 1987 was Haenens personage Dominee Gremdaat wekelijks te horen in zijn eigen column in het radioprogramma Ophef en Vertier van de VARA. Sinds enkele jaren deelt hij op vrijdag ook zijn mening in een middagpraatje op de Vlaamse zender Radio1, in Nieuwe Feiten.

Paul Haenen begon zijn televisiecarrière met de programma's Zendtijd, samen met de broers Jan Haasbroek en Nico Haasbroek in 1966, en Later met Laurie Langenbach in 1967. In 1974 maakte hij samen met Gied Jaspars en Samuel Meyering voor de KRO het succesvolle programma Waar gebeurd. Hierin vertelden mensen ongelooflijke verhalen die ze – onwaarschijnlijk maar waar – hadden meegemaakt.

In 1978 ontwikkelde Haenen samen met Samuel Meyering en Rogier Proper de serie Dubbelleven, waarvoor hij de aflevering Een jongen van zestien schreef. Na jarenlang gezamenlijk gemaakte programma's en vaste gast in andermans programma Sonja's Goed Nieuws Show en Drie vrouwen kreeg hij in 1989 zijn eerste complete eigen programma Paul Haenen begint bij de VPRO, gevolgd door onder andere Haenen voor de nacht en Dolman's vrolijke vrijdag, uitgezonden vanuit het Betty Asfalt Complex. Hij zou tot 1997 programma's blijven maken voor de VPRO.

In het seizoen '97/'98 was Margreet Dolman te zien in gezelschap van de rijken der aarde in het programma Margreet Dolman onder de rijken. Een jaar later verhuisde Haenen naar Net5, waar hij één seizoen verzorgde van het programma Haenen voor 11. Dit was de laatste serie programma's die hij voor landelijke televisie maakte in de stijl die televisiekijkend Nederland van hem gewend was. In het seizoen 2000/2001 keerde Haenen terug bij de VPRO en presenteerde hij in duo-presentatie met Hanneke Groenteman HH Zondag, een praatprogramma. Haenen was in 2003 nog op RTV Noord-Holland als Margreet Dolman te zien in het programma Is dat zo? en vanaf oktober 2008 op het digitale themakanaal Cultura 24 met Margreet Dolman zoekt schoonheid. In 2009 maakte hij het kleinschalige programma De kunst van Margreet Dolman voor de NPS. Sinds oktober 2012 maakt Haenen voor OUTTV het programma Margreet Dolman begrijpt 't, met reportages en ruimte voor lange gesprekken in Margreet Dolmans vensterbank.

Haenen maakte ook diverse documentaires annex portretten van acteurs en kunstenaars. In 1973 maakte hij het intieme portret 51 minuten Ko van Dijk, van acteur Ko van Dijk, die in 2001 nogmaals onderwerp was van een documentaire getiteld Ko van Dijk, die Haenen samen met journalist Coen Verbraak maakte. In 1988 bezocht Haenen actrice Mary Dresselhuys thuis voor het diepte-interview Paul Haenen vraagt Mary Dresselhuys. In 2003 maakte Haenen samen met acteur Jeroen Krabbé een zesdelige documentaireserie over acteur Albert Mol, getiteld De laatste gesprekken. Daarnaast maakte hij portretten van dichter Hans Verhagen, beeldend kunstenaar Herman Gordijn, acteur en schilder Jeroen Krabbé, modeontwerpers Viktor & Rolf, komiek André van Duin en violist en orkestleider André Rieu.

Haenen is de initiator van het onregelmatig verschijnende, advertentievrije tijdschrift Mens & Gevoelens waarin ervaren en onervaren auteurs onthullende, ontroerende en immer persoonlijke ontboezemingen kwijt kunnen in de vorm van poëzie, proza en ingezonden brieven. Dit blad is van 2006 tot 2009 niet meer in druk maar op dvd, onder de titel Margreet DVD verschenen. In 2015 kwam het blad wederom in druk uit. Zijn levenspartner Dammie van Geest is de uitgever, en zijn alter ego Margreet Dolman de eindredacteur van het tijdschrift.

In verscheidene Nederlandstalige (versies van) films, tekenfilms en televisieprogramma's heeft Paul Haenen rollen ingesproken.

• Margreet Dolman
• Herman de Beaufajis, een enquêteur.
• Buster Fonteyn, een zwerver. Beweert verder zoon te zijn van de te vroeg overleden danseres Margot Fonteyn. Is opvallend vaak een beetje misselijk. Hij zong het lied "Een beetje misselijk", dat begin 1991 de tiende positie haalde in de Nationale Top 100 en de 20e positie in de Nederlandse Top 40.
• Dominee Gremdaat, een dominee die vaak de waarheid boven de filosofische tafel weet te halen.
• Bob Guttering, een professionele journalist die last heeft van terugkerende dromen. Was getrouwd met Emmy Kapoek ("En hou 'm hoog, hè!") maar is van haar gescheiden en heeft een nieuwe vriendin Vicky (beide typetjes ook gespeeld door Haenen)
• Emmy Kapoek. Wil van moeder meer over het verleden te weten komen. Was getrouwd met Bob Guttering. ("Ik heb het ook niet makkelijk...") Ze spreekt haar moeder altijd aan met "mamalette".
• Raldy Kapoek, moeder van Emmy Kapoek. Heeft moeite met het verleden, heeft een opvallend lage stem, ligt geregeld met de groentejongen in bed en is tevens het enige vrouwelijke karakter van Haenen met borsten, dit om aan te geven dat het wel degelijk om een vrouwelijk personage gaat.
• Milly Prange. Beweerde een sm-relatie met Lady Di gehad te hebben.
• Dokter Valentijn, de deskundige. Rol van Dammie van Geest, partner van Haenen.

Vanaf 1978 schrijft Paul Haenen toneelstukken voor het jeugdtoneel van Toneelgroep Theater in Arnhem. In 1982 wordt zijn toneelstuk Bemoeizucht uitgevoerd door Toneelgroep Centrum. Daarna volgden nog enkele tientallen, onder andere het stuk Een bijzonder prettig vergezicht voor Mary Dresselhuys en haar dochter Petra Laseur, De vrouw van de zanger voor Brigitte Kaandorp, Ontkoppelde hitte voor onder anderen Olga Zuiderhoek en Kasper van Kooten, Bocht & bumpers voor Zuiderhoek en Rijk de Gooijer (later Peter Faber) en Vrouwen van Eer voor Ingeborg Elsevier, Nelly Frijda en Linda van Dijck en Mijn huis uit voor Frijda en Katja Schuurman. Groot succes behaalt Haenen met het toneelstuk In bed is het fijn toeven dat hij schrijft voor Mike Starink en Jeroen Bos. Het stuk is ruim vijf seizoenen een publiekstrekker in het eigen Betty Asfalt Complex en in theaters in Nederland en Vlaanderen. Ook staat het stuk in de Engelse vertaling Dwelling in bed ain't bad een week lang in Londen. Het vervolg Wat een heerlijk hete dag gaat in 2011 in première.

• De Knuffels, Paul Haenen.
• Wacht maar jongen, Paul Haenen, roman.
• Samuel Meyering, Paul Haenen en Gied Jaspars (samenstellers) Waar gebeurd; meer dan 60 verhalen die niemand geloven wil, maar die waar gebeurd zijn; naar de gelijknamige KRO-televisieserie Waar gebeurd (1974) ISBN 90-6010-354-8
• Buk nog 'n keer - Een vrouw klapt uit haar leven; verzamelbundel verschenen bij 10 jaar Margreet Dolman (Bert Bakker, 1986).
• Dingen die men niet zegt: bundel met een dozijn uit het leven van Margreet Dolman gegrepen vertellingen, geschreven halverwege de jaren negentig.
• Kent U die uitdrukking? Bundel van de beste preken van Dominee Gremdaat.
• Dominee Gremdaat wijst de weg: Dominee Gremdaat helpt de mensheid door vertellingen en ontboezemingen door de moeilijke laatste momenten van de twintigste eeuw heen.
• Ik heb bekend: verzamelde dagboeken van Paul Haenen, geschreven tussen 1958 en 1965 (Uitgeverij Podium, 2020)

Paul Haenens eerste eigen theatervoorstelling gaat in 1982 in première en daarna volgen er nog zestien. De meest recente zijn Frisse Warmte in de seizoenen 1996/1997 en 1997/1998, in de combinatie Dolman/Haenen, Leren Lachen, Zichtbaar Zonnig en de voorstelling Paul Haenen viert Margreet Dolman. Het voorlaatste theaterprogramma onder de titel Haenen & Dolman, Rechtstreeks Sprankelend! gaat in november 2007 in première en trekt tot en met mei 2009 door het land. In november 2012 gaat Dolman & Gremdaat Live in première en de laatste voorstellingen daarvan vinden mei 2014 plaats. In 2013 treedt Haenen als Dominee Gremdaat voor het eerst op tijdens theaterfestival De Parade met de voorstelling Dominee Gremdaat brengt vreugde. Elke maand december is in het Betty Asfalt Complex de traditionele wintervoorstelling Margreet Dolman brengt Warmte en Dominee Gremdaat wijst de weg…. Eind 2008 speelt hij een gastrol in een opera, Der Frosch in Die Fledermaus bij De Nederlandse Opera. De recensies over zijn optreden zijn lovend. In veler ogen redt hij de productie. Eerder (1985) treedt hij op als Paus Leo X in Dr. Faustus van Konrad Boehmer en Hugo Claus.

In 1989 neemt Paul Haenen samen met zijn partner Dammie van Geest van Sieto Hoving Tingel Tangel in Amsterdam over en herdoopt het in het Betty Asfalt Complex. Er vinden televisieopnamen plaats en er worden allerlei toneel- en cabaretvoorstellingen uitgevoerd, niet alleen door Haenen maar ook door derden. Ook zijn er allerlei besloten activiteiten zoals boek- en cd-presentaties, lezingen, trouwerijen en recepties. Qua cabaret debuteert in het complex de Comedytrain van Raoul Heertje, Margreet Dolman geeft specials naast de tournee met Paul Haenen in de grote theaters, en regelmatig vinden er try-outs plaats van artiesten als Hans Teeuwen, Hans Dorrestijn, Paul Haenen zelf, Theo Maassen, Veldhuis & Kemper, Javier Guzman en jongere cabaretiers als Sara Kroos, Ronald Goedemondt en Daniël Samkalden, en de deelnemers aan het Groninger Studenten Cabaret Festival. Ook Haenens eigen toneelstukken worden er opgevoerd, zoals Mijn huis uit met Nelly Frijda en Katja Schuurman, en In bed is het fijn toeven en Wat een heerlijk hete dag met Jeroen Bos en Mike Starink, bij welke laatste twee Haenen ook zijn debuut als regisseur maakt. Sinds 2013 vindt er vanwege de sluiting van Theater De Engelenbak ook de traditionele Open Bak plaats, het open podium waar iedereen zijn kunsten mag vertonen. Vanwege de nieuwe locatie is deze omgedoopt tot Open B.A.C.

Haenens eigen productiebedrijf heet Betty Asfalt Produkties B.V., en is gevestigd in het Betty Asfalt Complex aan de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam. Alle activiteiten sinds 1982 worden voor en achter de schermen uitgevoerd en geproduceerd tezamen met Van Geest.

Sesamstraat / Sesame Street

Acteur: Elvan Akyıldız · Joekie Broedelet · Joyce Clements · Sien Diels · Mamoun Elyounoussi · Lex Goudsmit · Frank Groothof · Gerda Havertong (Peetje) · Piet Hendriks · Annet van Heusden · Rik Hoogendoorn · Rudy Kuhn · Gerard Kuster · Lot Lohr · Esther Prins · Paula Sleyp · Arjan Smit · Aart Staartjes · Hakim Traïdia · Mieke Verstraete (Magda) · Martin van Waardenberg (Buurman Baasje) Poppenspeler: Lindai Boogerman · Marijke Boon · Judith Broersen · Leo Dijkgraaf · Dirk Grijspeirt · Jogchem Jalink · Theo Joling · Marike Koek · Eric-Jan Lens · Stef van der Linden · Erik J. Meijer · Renée Menschaar · Leo Petersen · Bert Plagman · Martin Pragt · Catherine van Woerden · Daphne Zandberg Poppenspeler: Fran Brill · Leslie Carrara · Kevin Clash · Jim Henson · Richard Hunt · Eric Jacobson · Jerry Nelson · Frank Oz · Martin P. Robinson · David Rudman · Caroll Spinney · Steve Whitmire Personage: Angsthaas en Stuntkip · Ieniemienie · Mano · Pino · Purk · Tommie · Troel Personage: Abby Cadabby · Bert en Ernie · Big Bird · Blauwe Meneer Janssen · Don Music · Elmo · Graaf Tel · Grover · Harry Monster · Henk Glimlach · Jipjips · Kermit de Kikker · Koekiemonster · Miesje Mooi · Mumford · Oscar · Roosevelt Jopie · Rosita · Sherlock Humburg · Simon Sound · Snuffleupagus · Teevee Monster · Tweekoppig Monster · Vergeetachtige Jan · Zoë Nasynchronisatie: Marjolein Algera · Doris Baaten · Bram Bart · Hein Boele · Hans Boskamp · Bill van Dijk · Paul Haenen · Hans Hoekman · Hellen Huisman · Alfred Lagarde · Lucie de Lange · Stan Limburg · Maria Lindes · Fred Meijer · Hero Muller · Reinder van der Naalt · Cees van Oyen · Peter Piekos · Dick Poons · Sjef Poort · Edward Reekers · Wim T. Schippers · Marlies Somers · Peggy Vrijens · Olaf Wijnants