Paola Ruffo di Calabria

Paola is afkomstig uit het eeuwenoude Italiaanse adellijk geslacht Ruffo di Calabria en is de jongste van zeven kinderen. Haar vader was Fulco Ruffo di Calabria, zesde hertog van Guardia-Lombardije, die een oud-strijder van de Eerste Wereldoorlog was en lid van de Italiaanse Senaat onder Benito Mussolini.[1] Diens moeder (en dus Paola's grootmoeder) was een Belgische, Laura Mosselman du Chenoy.

Een deel van de voorouders van koningin Paola zijn afkomstig uit Nederland en België. De grootmoeder van Laura Mosselman was Petronella Joanna Muts geboren in Breda. Zij was de dochter van een Nederlandse arts[2], een aanzienlijk deel van de voorouders van koningin Paola is dus in Nederland te vinden, en niet in Italië.

Paola's moeder was Luisa Gazelli. Haar broer Augusto liet het leven in de zeeslag bij Pescara. Zijn lichaam werd nooit gevonden. De familie was koningsgezind, dus moest Paola tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduiken in een klooster van de augustinessen. Daar waren de kinderen veilig, aangezien het klooster onder hoge bescherming stond van de paus. Haar vader overleed toen Paola acht jaar oud was. Zijn weduwe moest vanaf toen alleen vijf kinderen grootbrengen. Paola bracht haar jeugd, na de oorlog, grotendeels door in Rome, waar ze haar klassieke humaniora (afdeling Grieks/Latijnse) afrondde. Ze studeerde op internaat en bracht veel tijd door met haar moeder.

In 1958 leerde de 21-jarige Paola de 24-jarige Belgische prins Albert, broer van koning Boudewijn, kennen rondom de kroningsplechtigheid van paus Johannes XXIII. Het hof was bijzonder blij met de komst van de zuiderse prinses. Op 20 april 1959 raakte bekend dat Johannes XXIII - al dan niet op vraag van het hof - het huwelijk persoonlijk zou inzegenen in Rome. Het hof had hierin op eigen initiatief gehandeld, zonder medeweten van de bevoegde ministers. Daarop ontstond een diplomatiek en politiek probleem. De eerste minister drong aan op een burgerlijke en kerkelijke plechtigheid in België. Paus Johannes begreep de kritiek en trok zich terug.

Op 2 juli 1959 trouwde het paar in Brussel. Paola droeg daarbij een sluier in naaldkant van haar Belgische grootmoeder, Laura Mosselman du Chenoy (1854-1925). Het burgerlijk huwelijk werd in de empirezaal voltrokken, het kerkelijk in de kathedraal. In relatief korte tijd kreeg het paar drie kinderen: Filip (15 april 1960), Astrid (5 juni 1962) en Laurent (19 oktober 1963).

De eerste jaren van haar leven in België bestonden voor Paola vooral uit het opvoeden van haar kinderen, waarbij ze haar echtgenoot veelvuldig moest missen. Prins Albert verbleef vaak in het buitenland om Belgische handelsmissies te begeleiden. Daarnaast kwam prinses Paola in aanvaring met haar schoonzuster koningin Fabiola, die zich in de loop der jaren vaker met de opvoeding van Paola's kinderen ging bemoeien. Ook was Paola vaak het mikpunt van kritiek door haar beperkte beheersing van het Nederlands. Dit alles had invloed op haar huwelijk met prins Albert, dat bijna strandde. Het is in België een publiek geheim dat Albert in die periode een relatie had waaruit een buitenechtelijke dochter zou gesproten zijn, Delphine Boël. Uiteindelijk kwam het tussen Paola en Albert weer goed, met de steun van hun oudste twee kinderen en van koning Boudewijn en koningin Fabiola.

Koninklijk monogram van koningin Paola.

Na het onverwachte overlijden van koning Boudewijn op zaterdag 31 juli 1993 werd prinses Paola op 9 augustus 1993 op 56-jarige leeftijd alsnog koningin. Ze stond haar echtgenoot bij in het uitoefenen van zijn taken. Ze vergezelde hem zowel bij binnenlandse als buitenlandse bezoeken. In 1992 richtte zij de Stichting Koningin Paola op, die jongeren in nood concrete hulp verleent. In april 2002 werd ze erevoorzitster van Child Focus, een organisatie die zich richt op de opsporing van verdwenen kinderen, het tegengaan van seksueel misbruik en hulpverlening aan ouders. Zij woonde regelmatig de vergaderingen van het Internationaal Centrum voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen (ICMEC) bij. Zij is er tevens erelid en beschermvrouw van, net zoals koningin Silvia van Zweden.[3]

Naast deze bezigheden zette koningin Paola zich vooral in voor het onderwijs; School van de Hoop is een van de projecten van de Stichting Koningin Paola. Tevens verleende ze regelmatig de Hoge Bescherming van de Koningin voor verschillende projecten. De vorstin zette zich ook in voor het behoud van het cultureel erfgoed en het patrimonium in België.

Koningin Paola staat bekend als een liefhebber van hedendaagse kunst. In dit verband gaf zij kunstopdrachten voor het koninklijk paleis aan Jan Fabre en Michaël Borremans. Daardoor ontstond geleidelijk aan een collectie van hedendaagse Belgische kunst in het paleis. Eveneens bracht zij in 2012 een bezoek aan de Kunsthumaniora Brussel in Laken.

Sinds haar oudste zoon de taak van koning der Belgen opnam, is ze als koningin-moeder naar de achtergrond verplaatst. Ze gaf het erevoorzitterschap van Child Focus aan haar schoondochter, Mathilde. Ze verleende in 2014 wel nog haar Hoge Bescherming aan de tijdelijke tentoonstelling van schilder Zurbaran.[4]

Op 25 september 2018 heeft ze tijdens een bezoek aan Venetië een lichte beroerte gehad, waardoor ze werd opgenomen in het ziekenhuis.[5][6]

• Salvatore Adamo schreef voor haar het lied Dolce Paola.

• Gaston EYSKENS, De Memoires, Tielt, 1993.
• Roland D'ANETHAN & burggraaf DE JONGHE D'ARDOYE, La famille Mosselman à, Bruxelles, Brussel, 1998.
• Mario DANNEELS, Paola, van 'la dolce vita' tot koningin, Halewyck, 1999.

Koningin Paola van België op bezoek in de oncologie-afdeling van het Paola Kinderziekenhuis in Antwerpen (België).

• Ruffo di Calabria
• Belgische monarchie
• Koninklijk Paleis van Brussel, waar de vorstin de Heaven of Delight liet vervaardigen.

• Profiel op monarchie.be

	Koninginnen der Belgen
Louise Marie van Orléans · Marie Henriëtte van Oostenrijk · Elisabeth in Beieren · Astrid van Zweden · Fabiola Mora y Aragón · Paola Ruffo di Calabria · Mathilde d'Udekem d'Acoz

Zie de categorie Queen Paola of Belgium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.