Negerhollands

Het Negerhollands is een oude Zeeuwse creooltaal die op de Amerikaanse Maagdeneilanden (vroeger: Deens-West-Indië) werd gesproken. Op de eilanden St. Thomas en St. John werd het tot in de 20e eeuw gesproken door oud-slaven, waarvan de voorouders op de Nederlandse plantages hadden gewerkt. Deze taal zou al in het begin van 1900 vrijwel uitgestorven zijn.

Nederlands wereldwijd

Nederlands:

Nederlandse creoolse talen:

Portaal   Nederlands

In 1926 (De Josselin de Jong) en in 1936 (Nelson) bleek echter dat nog tientallen mensen deze taal spraken. Met name op St. John bleef de taal nog bewaard. Negerhollands werd echter zelden in het openbaar gesproken; de sprekers zouden dan vreemd gevonden kunnen worden.
Aan het eind van de jaren zeventig deed Anne Graves nog onderzoek naar de gesproken taal met een handjevol laatste sprekers, onder wie Alice Stevens. Toen Stevens in 1987 als laatste spreekster overleed, is de taal officieel uitgestorven verklaard. Alice Stevens was door haar grootouders opgevoed, waardoor de taaldood een generatie opgeschoven werd. Op de Maagdeneilanden tenminste, want op het buureiland Puerto Rico zouden nog steeds enkele sprekers in leven zijn.
In de huidige op het Engels gebaseerde creooltaal Virgin Islands English Creole zijn nog tientallen woorden te herkennen die uit het Negerhollands afkomstig zijn.

Na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 kon het archief van de Evangelische Broedergemeente te Herrnhut in de voormalige Duitse Democratische Republiek beter bezocht worden door onderzoekers uit het Westen. Dit archief bleek een enorme collectie handschriften in het Negerhollands te bevatten. Hieronder bevinden zich diverse Bijbelteksten, maar bijvoorbeeld ook zo'n 150 door slaven geschreven brieven uit de achttiende eeuw.

Andere op het Nederlands gebaseerde creooltalen in de Caribische regio zijn het Skepi en het Berbice-Nederlands.

Voorbeelden
  • As Pussie ka slaep, Rotto le kurrie na Vluer (Als de poes slaapt, lopen de ratten over de vloer)
  • Ju no weet, wat sender le due? (Weet je niet wat ze doen?)

Ons Vaeder Ju die bin na binne die Hemel

Ju Naem wort geheiligt

Ju Koningrijk kom

Ju wil geskiet na Aerde glik na binne die Heemel

Gief ons van Dag ons daglik Broot

Vergeef ons ons skylt, glik ons le vergeef ons Skyldenaar sender.

En no lej ons na binne Versueking

Maer verlos ons van die Quaet.

Want van Ju bin die Kooningrik

Die Kragt en die Heerlikheit

Na die Eewigheit. Amen.

Classificatie

Literatuur en onderzoek

Het onderzoek naar het Negerhollands valt grofweg uiteen in twee gebieden: het onderzoek naar de twintigste-eeuwse gesproken taal en dat naar de oudere geschreven taal. Onderzoekers die zich bezighouden met het gesproken Negerhollands zijn onder anderen: Robin Sabino (Auburn University) en Gilbert Sprauve (University of the US Virgin Islands). Onderzoekers die zich meer bezighouden met de geschreven teksten zijn onder anderen: Hans den Besten (Universiteit van Amsterdam), Peter Stein (Duitsland), Thomas Stolz (Duitsland), Hein van der Voort (Radboud Universiteit Nijmegen), Robbert van Sluijs (Radboud Universiteit Nijmegen) en Cefas van Rossem (Radboud Universiteit Nijmegen).

Belangrijke publicaties op dit gebied zijn onder andere: D.C. Hesseling Het Negerhollandsch der Deensche Antillen (1905), J.P.B. de Josselin de Jong Het Huidige Negerhollandsch (1926) en Cefas van Rossem & Hein van der Voort (red.) Die Creol Taal, 250 years of Negerhollands texts (1996).

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.