Naultinus

Naultinus is een geslacht van hagedissen die behoren tot de gekko's (Gekkota) en de familie Diplodactylidae. Er zijn acht soorten die endemisch voorkomen in Nieuw-Zeeland.[1]

Naultinus
Naultinus grayii
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Infraorde: Gekkota (Gekko's) Familie: Diplodactylidae
Geslacht
Naultinus Gray, 1842
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Naultinus op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

De verschillende soorten lijken uiterlijk sterk op elkaar, ook is de kleur bij de meeste soorten groen maar de patronen wijken wat af. Zo heeft Naultinus elegans een groene kleur met lichtere onderbroken lengtestrepen, Naultinus stellatus heeft een mos-achtige onregelmatige tekening. De soort Naultinus gemmeus wordt door de Engelsen juwelengekko genoemd, ook de wetenschappelijke naam gemmeus betekent edelsteen, vanwege zijn complexe witte, zwartomrande vlekkentekening van vlekken die vaak lijken op briljanten. De groene boomgekko is een wat bekendere soort, deze mist meestal een tekening en is grasgroen van kleur.

Nautinus elegans

De acht soorten leven allemaal endemisch op en rond Nieuw-Zeeland en komen nergens anders voor. Niet alleen het verspreidingsgebied is uniek, het enige andere geslacht van gekko's op deze eilanden is Hoplodactylus, maar deze soorten zijn nachtactief. De Naultinus-soorten zijn allemaal overdag actief, in tegenstelling tot de meeste gekko's. Andere geslachten van dagactieve soorten zijn Phelsuma en Gonatodes. Een ander verschil met de meeste gekko's is dat alle soorten eierlevendbarend zijn en de jongen direct ter wereld komen. Opmerkelijk is ook de staart die als extra grijporgaan kan worden gebruikt, waaraan zij kunnen hangen.[2] Dit is zeer uitzonderlijk bij gekko's en komt in de hagedissenwereld normaal gesproken alleen voor bij kameleons. Hierdoor laat de gekko zijn staart niet zomaar los bij een aanval (autotomie) zoals de meeste gekko's. Andere wat afwijkende kenmerken zijn de wat slome manier van voortbewegen, de relatief grote kop, vinger-achtige tenen (de meeste gekko's hebben verbrede tenen), en een grijns-achtige vorm van de bek, wat er aandoenlijk uitziet. Ondanks de smalle tenen hebben alle soorten lamellae; kleefhaartjes om beter te kunnen klimmen. Zoals vrijwel alle gekko's heeft geen enkele Naultinus- soort oogleden, de ogen worden daarom regelmatig schoongelikt met de tong.