Natriumwaterstofcarbonaat

Natriumwaterstofcarbonaat, ook aangeduid als natriumbicarbonaat en dubbelkoolzure soda, is een witte kristallijne stof die ook wordt gebruikt in bakpoeder als rijsmiddel in plaats van gist.

Natriumwaterstofcarbonaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van natriumwaterstofcarbonaat
Natriumwaterstofcarbonaat
Algemeen
Molecuulformule      (uitleg)	NaHCO3
Andere namen	natriumbicarbonaat, bicarbonaat, zuiveringszout, maagzout, baksoda, dubbelkoolzure natron
Molmassa	84,01 g/mol
CAS-nummer	144-55-8
EG-nummer	205-633-8
Vergelijkbaar met	natriumcarbonaat, natriumsulfaat, kaliumcarbonaat
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Hygroscopisch?	ja
LD50 (ratten)	(oraal) 4220 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	2,16 g/cm³
Smeltpunt	50 °C
Oplosbaarheid in water	100 g/l
Nutritionele eigenschappen
E-nummer	E500
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Als toevoeging voor levensmiddelen heeft het E-nummer E 500 (ii). Het wordt ook wel gebruikt in bluspoeder in brandblusapparaten of als mild poets- of schuurmiddel, vooral in huishoudelijke context in Engeland, of als zuiveringszout, bestanddeel van maagtabletten tegen brandend maagzuur. Bij menging met een zuur ontleedt het waarbij koolzuurgas vrijkomt.

Men kan natriumwaterstofcarbonaat ook gebruiken om dranken met "prik" te maken, ook wel sodawater genoemd.

Natriumwaterstofcarbonaat wordt in het lichaam in grote hoeveelheden geproduceerd door de alvleesklier om de zure maaginhoud te neutraliseren in de twaalfvingerige darm, onder vorming van koolstofdioxide:

${\displaystyle {\ce {NaHCO3 + HCl -> Na^+ + Cl^- + H2O + CO2}}}$

Met een base reageert het tot natriumcarbonaat:

${\displaystyle {\ce {NaHCO3 + NaOH -> Na2CO3 + H2O}}}$